Liften NS wekenlang kapot: grote problemen voor mensen met beperking

Die problemen ervaart Larissa de Groot (29) als geen ander. Om bij haar werk te komen, moet ze overstappen op station Uitgeest, maar daar was de lift de afgelopen twee maanden kapot. Terwijl ze die zo hard nodig heeft, want ze kan door een bindweefselaandoening niet lopen of staan en zit daarom in een rolstoel.

Op haar kont van de trap

Om toch te kunnen werken, nam ze de rigoureuze keus om twee maanden lang elke keer op haar kont van de trap te gaan. Haar rolstoel sleepte ze achter zich aan. "Het was zo irritant en vermoeiend, maar ik had geen andere keus", legt De Groot uit. In dit filmpje is te zien hoe Larissa de trap af kwam.

Ze is één van de velen die de afgelopen maanden last heeft gehad van een kapotte lift op een NS-station. Want waar het normaal gesproken maximaal enkele dagen duurt voordat een lift op een NS-station of perron het weer doet, duurt het nu weken tot soms enkele maanden voordat de reparatie wordt uitgevoerd. Dat legt een woordvoerder van de NS uit aan RTL Nieuws.

'Moeilijk om aan materialen te komen'

Het bedrijf geeft aan dat het er weinig aan kan veranderen. Het probleem zou namelijk komen door leveringsproblemen van essentiële onderdelen waar de NS 'veel last' van heeft. "Over de volle breedte van materialen is het moeilijk om deze op tijd te krijgen. Dat zie je wereldwijd, veel bedrijven hebben tekorten aan grondstoffen en schepen liggen vast in China waardoor de levering van producten langer duurt. We vinden het heel vervelend."

Spoorwegbeheerder ProRail bevestigt de liftproblemen. "Waar het eerst zo was dat we gewoon met een druk op de knop op 'bestellen' konden klikken en het binnen één of twee dagen binnen was, duurt het nu weken en dus soms maanden voor het onderdeel binnen is."

Wereldwijd tekorten

Wereldwijd zijn er grote tekorten in de toeleveringsketens, en dat merken bedrijven elke dag. Veel producten, zo ook liften, worden gemaakt met onderdelen die overal vandaan moeten komen. Vooral in China worden heel veel onderdelen gemaakt, die vervolgens weer ergens anders in fabrieken in elkaar gezet worden om er een eindproduct van te maken.

Sinds corona is dat hele systeem op zijn gat komen te liggen. Eerst ging alles plat in China, waardoor er grote achterstanden ontstonden. Daarna kwamen veel landen in een diepe recessie terecht door lockdowns, waardoor er in die tijd amper vraag was naar spullen. Toen vervolgens in sneltreinvaart alles weer ging draaien, is er een tekort aan vrijwel alles ontstaan.

Fabrieken kunnen simpelweg niet snel genoeg produceren én er is een tekort aan vrachtschepen om alles te vervoeren. Daardoor moeten we hier niet alleen langer wachten op reparaties van liften en het krijgen van spullen, maar worden producten ook veel duurder.

'Beperking in je vrijheid'

Hoeveel liften er op dit moment kapot zijn, kan de NS niet zeggen, maar bij organisaties in de gehandicaptensector stromen de klachten binnen. Zo vertelt Eline van der Meulen van jongerenorganisatie JongPit dat ze op dit moment 'heel vaak' meldingen krijgt vanuit de community dat er problemen zijn met liften op verschillende NS-stations.

"Jongeren zijn enorm gefrustreerd, het is namelijk een beperking in hun vrijheid", vertelt Van der Meulen. "Voor mensen die geen beperking hebben, is een kapotte lift misschien iets kleins. Je gaat gewoon even met de trap. Maar als je wel een beperking hebt, ben je afhankelijk van zo'n lift en als die kapot is kun je niet meer zelfstandig naar werk of naar vrienden."

Dat liet Larissa de Groot niet gebeuren. Ze besloot zichzelf iedere keer uit haar rolstoel te laten glijden en - hoe vermoeiend ook - op haar kont van de trap te gaan. "Twee maanden lang ben ik zo naar beneden en weer omhoog gegaan. En dat is best vies kan ik je vertellen. Op zo'n trap lopen natuurlijk honderden mensen per dag, en ik moet daar dan met m'n broek in gaan zitten. Zo bleef ik ook een keer op een trede plakken met mijn broek, er bleek frisdrank op de trap te liggen. Mijn rolstoel was daarna ook helemaal vies, het was heel goor."

'Geen lift heeft grote impact'

De Groot maakte twee weken geleden een filmpje van haar situatie, vooral om aan iedereen te laten zien hoe vervelend een kapotte lift kan zijn. "Het is misschien confronterend om te zien, maar ik hoop dat iedereen hiermee doorkrijgt hoe groot de impact is voor mensen met een beperking als er zoiets defect is."

De Groot krijgt nog altijd veel reacties op het filmpje, vooral van anderen die ook te maken hebben met kapotte liften op stations. Zoals Emma Verbakel (19) uit Helmond, die ook in een rolstoel zit vanwege een bindweefselaandoening. Onlangs wilde zij de lift in Den Bosch nemen om zo het station te verlaten, maar dat ging niet. "Dan moet je of via de achterkant van het station naar buiten en dan zeker een kwartier omrijden, of met je rolstoel van de roltrap. Daar heb ik door alle kapotte liften inmiddels al wat ervaring mee, dus ik koos daar maar voor."

'Te belachelijk voor woorden'

Verbakel noemt het zelf 'eigenlijk te belachelijk voor woorden' dat ze het trucje zichzelf heeft moeten aanleren. "Dit zou niet normaal moeten zijn, maar dat is het inmiddels wel. Ik ben gelukkig niet zo bang aangelegd, maar het blijft wel spannend om te doen. Wat als je valt?"

De moeder van Verbakel vindt het dan ook maar niets dat haar dochter zo van de roltrap gaat. "Ze zegt altijd: 'Dit doe je niet als ik erbij ben, dat kan ik niet aanzien.' Ze vindt het te eng. Maar ik zeg dan ook tegen haar: ik kan niet anders."

Organisatie HandicapNL herkent de klachten van De Groot en Verbakel maar al te goed, vertelt een woordvoerder. "Het is een groot probleem waar veel klachten over zijn binnengekomen. Zo vertelde onlangs een jongen aan ons dat hij met zijn rolstoel van de roltrap moest omdat de lift het op het station van Zwolle niet deed. Dat zijn zorgelijke signalen. Wij proberen mensen met een beperking juist een zo normaal mogelijk leven te laten leiden, maar bij zo'n leven past het niet dat je niet zomaar met het openbaar vervoer kan."

'Vrijheid van vrij reizen is een recht'

"Het zou daarom meer dan prettig zijn als er ondanks de leveringsproblemen toch op korte termijn een oplossing kan worden gevonden. De vrijheid om vrij te reizen is namelijk heel belangrijk en iedereen heeft daar recht op."

Een woordvoerder van de NS laat weten dat het bedrijf in ieder geval bezig is om de communicatie over kapotte liften te verbeteren. Zo werkt het bedrijf aan een functie in de reisapp dat je vooraf kan zien op welk station of perron de lift kapot is.

Een woordvoerder van ProRail zegt in een reactie dat reizigers met een beperking altijd contact kunnen opnemen met NS Reisassistentie. "Voor hen wordt altijd een oplossing gezocht, zodat ze hun eindstation goed kunnen bereiken."