Zweten door de hitte: waarom schamen we ons daar zo voor?

Elke zomer ziet dermatoloog Mandy Prins het aantal patiënt toenemen op de zweetpoli van het Máxima MC in Eindhoven. Het zijn over het algemeen mensen die in de winter al vrij veel zweten, en een behandeling willen voor de warme zomermaanden. 

"Ik zie veel schaamte bij die mensen", zegt Prins. "We associëren zweet toch met onzekerheid, zenuwachtig zijn, jezelf niet goed verzorgen. En vaak komt er ook een vervelend geurtje bij kijken. Ik zie mensen na hun behandeling veel zelfverzekerder in hun schoenen staan. Sociaal en psychisch doet het echt iets met je, als je veel zweet."

Ook de mensen die niet overdreven veel zweten, zullen plakdagen en -nachten hebben gehad, de afgelopen dagen. Als het buiten zo'n 22, 23 graden is, dan beginnen mensen meer en sneller te zweten, zeker bij inspanning. En de hitte is nog niet voorbij. "Zweten is op zulke warme dagen als deze, heel belangrijk", legt Prins uit. "Het is dé manier waarop je lijf niet oververhit raakt. Je zweet om je lichaamstemperatuur op niveau te houden."

Als een lichaam een temperatuur van hoger dan 37 graden heeft, moeten de zweetklieren aan de bak. Prins legt uit hoe dat werkt: "De huid wordt nat, dat water, of eigenlijk het zweet, dus, verdampt, en dat verdampen neemt warmte met zich mee."

Zwetend in bed

Waarom slapen we eigenlijk zo slecht als het warm is? Dat heeft te maken met je lichaamstemperatuur, legde slaapexpert Els van der Helm al eerder aan RTL Nieuws uit. "Je lichaamstemperatuur is niet 24 uur lang stabiel. In de avond moet de temperatuur dalen, want dat maakt je slaperig. Met dit warme weer kan je lichaam de hitte erg moeilijk kwijt. Het gevolg is dat je niet slaperig wordt."

Tips

Slaapexpert Hans Hamburger vertelde eerder tegen RTL Nieuws wat je moet doen (en wat juist niet) als je goed wilt slapen: 

1. Laat alcohol staan: je diepe slaap gaat ermee verloren en je remslaap wordt minder.
2. Eet geen zware of vette maaltijden.
3. Rook niet, want nicotine verhoogt de bloeddruk en de hartslag.
4. Neem geen koude douche: dan vernauwen je bloedvaten en raak je warmte juist moeilijker kwijt. Beter kun je een (lauw)warme douche nemen.
5. Slaap niet naakt of zonder laken, want dan koel je te veel af. Dan word je 's nachts alsnog wakker, maar dan van de kou.

De mens zweet over het algemeen over zijn hele lichaam, maar onder de oksels vaak iets meer. "Daar is eigenlijk geen goede verklaring voor", benadrukt Prins. "Mensen die meer zweten onder de oksels hebben daar niet meer zweetklieren, maar actievere zweetklieren. Het is ook niet zo dat we daar méér warmte kwijtraken dan via andere plekken op ons lijf waar we zweten."

Zweten gebeurt vooral als we bewegen, en al helemaal als we sporten. Maar zelfs als we stilzitten in een woonkamer die steeds warmer wordt, kunnen we beginnen te zweten. 

Verschillen

De één wordt gewoon 'een beetje klam', bij de ander gutst het zweet er aan alle kanten uit. "Dat is grotendeels genetisch bepaald", zegt Prins. "Vanaf de puberteit uit zich dat. Als je als puber veel zweet, dan weet je dat de kans groot is dat dat de rest van je leven ook zo zal zijn." Het betekent niet dat de mensen die meer zweten, warmbloediger zijn. "Ieder mens heeft dezelfde temperatuur."

In onderstaande video zie je hoe mensen die buiten in de bloedhitte moeten werken, zichzelf al zwetend koel houden. 

Wie heel veel zweet en er last van heeft, kan aluminiumhoudende deodorant kopen of een aluminiumhoudende vloeistof via de huisarts krijgen, adviseert Prins. "Daardoor verstoppen de zweetklieren voor een paar dagen. Daarna begin je weer te zweten."

Voor wie dat niet genoeg is, biedt de zweetpoli twee soorten behandelingen aan. "We werken veel met botulinetoxine", legt Prins uit. Dat is dezelfde botox als die wordt gebruikt bij het behandelen van rimpels in het gezicht. "Alleen we spuiten het op een andere manier in. Heel oppervlakkig in de huid, waardoor de zenuwuiteinden die de zweetkliertjes aanzetten, worden beschadigd."

Dat is verder niet schadelijk voor je gezondheid, benadrukt Prins. "Daarom is het zo'n mooie behandeling." De beschadigde kliertjes herstellen zichzelf binnen drie tot zes maanden weer, en dan kan de behandeling weer worden herhaald. 

Optie twee, geeft een definitievere oplossing, maar is volgens Prins ook meteen de duurste optie omdat die niet wordt vergoed door de verzekeraar: miraDry. "Het lijkt op een laserapparaat, maar dan komt er warmte uit in de vorm van magnetrongolven. Die zijn ingesteld op een paar millimeter in de huid, waar de zweetklieren zitten. De huid zelf wordt gekoeld, maar het gebiedje onder die huid wordt verwarmd tot 60 graden. Daarmee gaan de zweetklieren stuk."

De laatste optie is je laten opereren, waarbij een zenuw naar de hand en oksel – afhankelijk van waar je zoveel zweet – wordt beschadigd. "Dat is wel een heftige ingreep, met kans op meerdere bijwerkingen, en het nadeel is dat je dan ook weer op andere plekken meer kan gaan zweten."

Heel gezond

Ook zijn er mensen die bepaalde tabletjes gebruiken om het zweten tegen te gaan. Die werken goed, maar, Prins waarschuwt: "Het gevaar is dat je op je héle lichaam niet meer zweet. Dan kun je oververhit raken, en dat moet je echt voorkomen want dat is gevaarlijk voor je gezondheid."

Want, benadrukt Prins nogmaals: warmte moet je nu eenmaal kwijt kunnen. "Vooral op zulke dagen is zweten heel gezond, en heel normaal."