Diony (7) raakte ernstig gewond door kindervuurwerk: 'Dat beeld vergeet ik nooit'
Rennend en huilend. Zwarte huid in z'n nek, de vellen eraan. Verschroeide haren. Zo kwam de (toen nog) 7-jarige Diony uit het Gelderse Ingen op oudjaarsdag vorig jaar thuis. Een iets oudere jongen had met een grondbloem gegooid, die in de kraag van Diony bleef hangen. "Kindervuurwerk was het", zegt moeder Tamara. "Zo noemen ze dat tenminste." Maar de gevolgen waren allesbehalve kinderachtig.
Tamara van Blijderveen ziet het nog vaak voor zich, dat beeld van haar zoontje op oudjaarsdag. "Het was rond 15.00 uur 's middags. Hij kwam aangerend met zijn hand op zijn nek. Wat we zagen toen hij die hand weghaalde, dat beeld raak ik niet kwijt."
Meteen onder de douche
"Niet gooien", zou Diony nog geroepen hebben. In het speeltuintje waar hij zo'n beetje dagelijks speelde, was een jongen van een jaar of 10, 11 met vuurwerk in de weer. "Van die dingen die op de grond rondtollen, hoorden we later."
Kort daarna stond een toegetakelde Diony onder een lauwe douche, op advies van de 112-centralist die zijn moeder aan de lijn had. Zijn vader had eerst zijn jas uitgetrokken, en de rest van zijn kleren kapotgeknipt.
Weer even later lag het jongetje in een ambulance en werd hij naar het ziekenhuis in Tiel gebracht. "Daar moesten ze het vel wegknippen dat los aan zijn nek hing. Of ik dat wel wilde zien, vroegen ze." Hoe akelig ook, dat wilde Tamara. Ze moest er tenslotte toch aan wennen. "Ik moest die wond gaan verzorgen."
Diepe wond
En dat is wat ze deed: "Spoelen, zalven, verbinden. Zo zagen de eerste dagen eruit."
Na een week moest Diony zijn hals laten bekijken in het Rode Kruis Ziekenhuis in Beverwijk, ook bekend als het brandwondencentrum. "De wond was diep, bleek daar. Na nog een week smeren met een andere zalf, hoorden we dat onze zoon moest worden geopereerd."
Om de wond te bedekken, werd een stukje huid van bovenop het hoofd van Diony gebruikt: "Dan word ik kaal, zei hij meteen. Maar dat gebeurde gelukkig niet."
Bang in een hoekje
De gebeurtenis heeft diepe indruk op haar zoon, inmiddels 8 jaar oud. "Een jongetje op school had afgestoken vuurwerk in zijn broekzak. Diony is toen van angst in een hoekje van de klas gaan staan. Als we deze dagen op straat kinderen met vuurwerk zien gooien, kruipt hij het liefst helemaal in me."
Bij zijn moeder Tamara zijn ook de nodige tranen gevloeid om het vuurwerkongeluk. "En nog weleens." Ze wil ouders dan ook op het hart drukken: "Ook al heet het kindervuurwerk, laat kinderen er niet mee alleen. Leg ze ook uit dat ze er niet mee mogen gooien."
Veilig omgaan met kindervuurwerk
Onder kindervuurwerk vallen onder meer grondbloemen, kleine sierfonteinen, sterretjes en knalerwten. Pas vanaf 12 jaar mogen kinderen het zelf afsteken, schrijft de Brandwondenstichting op haar website. Het gaat meestal mis als het vuurwerk niet wordt gebruikt zoals het is bedoeld.
De stichting benadrukt daarom dat altijd de gebruiksaanwijzing moet worden gevolgd en benoemt de volgende spelregels.
- Nooit vuurwerk naar andere mensen of dieren gooien.
- Nooit op vuurwerk stampen of staan.
- Vuurwerk niet in je jas- of broekzakken stoppen.
- Voldoende afstand bewaren van mensen om je heen.
- Geen vuurwerk afsteken vanuit je hand.
- Rekening houden met de wind en eventuele bomen.
- Geen vuurwerk een tweede keer proberen af te steken.
- Gebruik altijd een afsteeklont en vuurwerkbril.
Ook staan er aanvullende tips op de site, zoals: draag geen makkelijk brandbare kleding van bijvoorbeeld nylon en vermijdt kledingstukken met zakken en capuchons.
Brandwondenarts Dorotka Roodbergen van het Rode Kruis Ziekenhuis in Beverwijk geeft aan dat Diony helaas geen uitzondering is. Dit najaar kwamen alleen al in Beverwijk 9 patiënten binnen met brandwonden door categorie 1 vuurwerk. In heel 2022, inclusief het begin van het jaar, waren dat er 19.
Over de meest recente slachtoffers zegt Roodbergen: "Dat waren vooral jongens tussen de 11 en 14 jaar. Zij liepen tweede- of derdegraads brandwonden op. In veel gevallen was een operatie nodig voor een zo goed mogelijk herstel."
Vaak omstanders gewond
Vaak zijn het omstanders die gewond raken, geeft Roodbergen aan: "Vuurwerk wordt weggegooid en komt dan bijvoorbeeld in een laars of schoenlip terecht. Of in een kraag, door bijvoorbeeld een windvlaag."
Maar ook degene die het vuurwerk afsteekt kan natuurlijk slachtoffer worden: "We zien dat op grondtollen gestampt wordt, om een 'leuke knal' te krijgen. Dat kan fout gaan, waarbij vuurwerk door de schoenzool en sok heen brandt en diepe brandwonden op de voet veroorzaakt."
Klinkt te onschuldig
De specialistische arts is ervan overtuigd dat de risico's van categorie 1 vuurwerk onvoldoende bekend zijn: "Kindervuurwerk klinkt te onschuldig." Dat dit vuurwerk het hele jaar door te krijgen is, speelt volgens haar mee bij dat imago.
De rijksoverheid wil de risico's en de kans op ernstige verwondingen met de campagne 'Kindervuurwerk bestaat niet' extra onder de aandacht brengen. "Zeer wenselijk", noemt Roodbergen dit.