VVD'ers in het land balen van asielwet: 'Het is een heel slechte dag'

Na weken van tegenstribbelen, stemde de VVD-fractie op de valreep toch in met de nieuwe asielwet. Met de nieuwe wet kunnen gemeenten onder meer worden gedwongen om asielzoekers op te vangen. Iets dat wringt bij veel VVD'ers.

Grote baas 

Dat de VVD-fractie is gedraaid nadat partijleider Mark Rutte de Kamerleden had toegezegd om zich in het kabinet harder te gaan inspannen om de instroom van asielzoekers te verlagen, zorgt voor gefronste wenkbrauwen bij veel VVD'ers in het hele land, blijkt uit een rondgang door RTL Nieuws.

"Het is voor iedereen duidelijk dat het machtswoord is gesproken", zegt oud-VVD-voorzitter Bas Eenhoorn. Hij doelt op Rutte die tegen zijn fractie zei dat hij de zorgen snapt en dat hij met de hoge asielaantallen aan de slag gaat. "De grote baas is ingevlogen en komt met een vage toezegging die hij niet kan waarmaken. We hebben internationale verdragen. We roepen dit al jaren, maar zonder resultaat. Jammer dat het zo is gelopen."

Eenhoorn had liever een andere oplossing gezien: "Geef gemeenten een vergoeding per opgevangen asielzoeker, gelijk aan de kosten die het COA maakt. Dat werkt veel beter als een stok achter de deur. Ik heb heel veel moeite voor dit gekozen alternatief. Nu is er voor een veel zwaarder kaliber gekozen. Een bonus is echt een verkeerd smeermiddel."

Gemeenten die vrijwillig voor vijf jaar minimaal honderd asielzoekers in een opvanglocatie plaatsen, krijgen een extra beloning van het kabinet. Elke gemeente krijgt 2500 euro per asielzoeker die ze gaan opvangen.

Veel haastwerk

Paul Slettenhaar, VVD-lid uit Amstelveen, noemt het 'al met al een heel raar proces' en zit nog vol vragen. "Het lijkt op heel veel haastwerk. Er zijn nog zoveel vragen en onduidelijkheden en toch gaat de VVD-fractie opeens om. Mensen weten niet wat er gaat gebeuren, hoe die wet er precies uit gaat zien en we weten ook niet wat de toezegging van Rutte inhoudt. Er moet nog zoveel uitgelegd worden. Het is ook allemaal totaal niet transparant."

Ook Bert Homan, VVD-raadslid in Assen, noemt de gang van zaken 'gek'. Een 'zwaktebod'. "Hoe gaat Rutte die uitstroom naar beneden brengen? We weten helemaal niet wat er toe is gezegd en toch is de fractie opeens 'om'. Dat is toch gek? Het komt allemaal totaal niet sterk over. De achterban is enorm verdeeld. Ik heb nog heel veel vragen."

Over twee weken is er een partijcongres van de VVD. Volgens Homan zijn veel VVD'ers kritisch en zullen zij zich roeren tijdens het congres. "Er zijn moties in de maak." VVD'er Klaas Kwint is één van die kritische leden. Hij is al sinds 2003 lid van de partij en noemt 'vandaag een slechte dag'.

"De fractie denkt niet goed na. Dit is niet de oplossing. Het is dweilen met de kraan open, druist in tegen de beginselen van de vrijheid en het is ook niet goed voor de asielzoekers. Rutte bedoelt het misschien wel met de beste bedoelingen, maar op deze manier blijven we doormodderen. Als je gemeente gaat dwingen asielzoekers op te nemen, druis je tegen de beginselen van de vrijheid in. Dit is niet de oplossing; we hebben geen plekken, we hebben geen huizen."

Ondanks zijn kritiek is Kwint vastberaden: "Ik blijf lid van de partij."

'Laat zien wie de baas is'

Een landelijke VVD-prominent die liever anoniem wil blijven vult aan: "Dit alles laat alleen maar zien dat Rutte de baas is en Sophie Hermans het oliemannetje. Als Rutte iets zegt, gebeurt het maar Hermans lukte het niet om de wet er door te krijgen. Er is niets concreet. Ik vind dat de fractie alleen akkoord had kunnen gaan met concrete plannen en en duidelijke eisen. De VVD moet er iets voor terugkrijgen. Wat er nu is gebeurd is al met al heel erg zwak."

Niet alle VVD'ers zijn tegen de wet waarbij asielzoekers verplicht door gemeenten opgevangen kunnen worden. Klaas Buigel, VVD-fractievoorzitter in Ter Apel, is blij dat er nu eindelijk overeenstemming over de asielwet ligt. Hij hoopt vooral dat de wet verlichting biedt voor Ter Apel.

"Door beter te spreiden kunnen we de opvang beter organiseren. Ik zie dat als een verlichting voor Ter Apel en daarmee hoop ik dat we vreselijke toestanden uit het verleden kunnen voorkomen. Daarom ben ik blij met deze wet."

Betreurt zaken

Maar de manier waarop zijn partij en de fractie in de Tweede Kamer heeft gehandeld, betreurt de VVD'er uit het hoge noorden. "Ik verwacht ook dat dit een staartje krijgt in de partij. Ik heb in deze hele discussie daadkracht gemist. En als ik de woorden van Rutte vandaag weer hoor, hoor ik weer loze uitspraken. Schadelijk voor onze partij."

Dat beaamt Ally Wiegman, al 22 jaar lid van de partij en woonachtig op Terschelling. "Ik ben niet tegen verplichte opvang. Maar ik mis in deze discussie daadkracht", zegt ze. "Er worden geen duidelijke beslissingen genomen. De fractie is het spoor bijster in deze discussie."