Kabinetsplan stikstof: geld voor Veluwe en de Peel, trajectcontroles en nieuwe stikstofdoelen per sector

Dat blijkt uit 'Startpakket Nederland van het slot', een conceptbrief van minister Wiersma van Landbouw, ingezien door de politieke redactie van RTL Nieuws. De doelen per sector moeten de stikstofdoelen zoals die nu in de wet staan vervangen en moeten in 2035 zijn behaald.

Morgen wil de speciale stikstofcommissie van het kabinet een definitief besluit nemen over de voorstellen, vrijdag zou de ministerraad er dan mee instemmen.

Nieuwe doelen

De landbouw, verantwoordelijk voor tweederde van alle stikstofuitstoot, moet in 2035 42 tot 46 procent minder stikstof uitstoten dan in 2019. De mobiliteitssector (het verkeer op de weg en op water) en de industrie moeten hun uitstoot allebei halveren.

Op dit moment staat in de wet nog dat in 2030 de helft van alle stikstofgevoelige natuur onder de zogenoemde 'kritische depositiewaarde' moet liggen. Maar van die formulering, en dat hele doel, wil het kabinet af.

Het kabinet stelt ook al een aantal maatregelen voor om de nieuwe doelen te bereiken. Zo moeten er 'gebiedsgerichte trajectcontroles' komen rondom stikstofgevoelige natuurgebieden, komt er een sloopregeling voor vervuilende diesel- en benzineauto's, moeten afvalverbrandingscentrales versneld worden verduurzaamd en worden er meer afspraken gemaakt met industriële piekbelasters die veel stikstof uitstoten.

Bufferzones

Eerder lekte al uit dat het kabinet werkt aan plannen om zogenoemde bufferzones van 250 meter te trekken rondom kwetsbare natuurgebieden. Bedrijven in die zones moeten flink minder gaan uitstoten, stoppen of verplaatsen. 1800 boerenbedrijven zouden daardoor worden geraakt. Om hen te helpen, wilde Wiersma 4 tot 7 miljard euro uittrekken.

Dat lijkt voorlopig een stuk minder concreet te worden. Het kabinet noemt nog geen aantal bedrijven dat door de maatregel geraakt zal worden. Er wordt de komende tijd slechts een 'start' met het beleid gemaakt rondom de Veluwe en de Peel. De 600 miljoen euro die in de voorjaarsnota is vrijgemaakt, is daarvoor bestemd.

Extra geld moet wachten

Daarnaast gaat geld uit het stikstofbudget dat is afgesproken in het hoofdlijnenakkoord naar de plannen. Extra geld zal pas eventueel in augustus, bij de besprekingen over Prinsjesdag, kunnen worden vrijgemaakt. 

Van het al eerder afgesproken geld gaat 750 miljoen naar een nieuwe vrijwillige regeling voor boeren die willen stoppen en 675 miljoen naar boeren die minder dieren gaan houden. Er wordt ook 100 miljoen vrijgemaakt voor natuurherstel.

Het kabinet wil de komende tijd ook inzetten op een nieuw vergunningsstelsel, schrijft Wiersma. Ook onderzoekt het kabinet of verduurzamingsprojecten en kleine bouwprojecten in de toekomst speciale uitzonderingen kunnen krijgen. Maar hoe dat er precies uit gaat zien is nog onduidelijk. 

Dat geldt ook voor het ophogen van de zogenoemde 'rekenkundige ondergrens'. Dat zou ervoor zorgen dat bedrijven met heel weinig stikstofuitstoot geen vergunning meer hoeven aan te vragen, maar daarvoor wordt nog gewacht op advies van de Raad van State.

Ook de juridische adviseurs van het kabinet zouden er nog niet van overtuigd zijn dat de nieuwe plannen de vastgelopen vergunningverlening daadwerkelijk weer op gang helpen, zeggen ingewijden.

'Voorzichtige eerste stap'

"Na een paar maanden overleg is het kabinet tot een eerste plan gekomen", zegt politiek verslaggever Fons Lambie. "Weinig verplichting of harde maatregelen, daar zie je de hand van BBB-minister Wiersma. Maar veel is nog onduidelijk en onzeker. Dit haalt Nederland nog niet van het stikstofslot, zo waarschuwen ook de juridische adviseurs van het kabinet. Het plan is niet doorgerekend en het is onzeker of vergunningen in de buurt van natuurgebieden straks wél verleend worden. Daarnaast wordt pas over de financiering van de meeste plannen in augustus gesproken. En ook is onzeker of de nieuwe stikstof-grens overeind blijft bij Raad van State. Er ligt dus een plan, maar dat is pas een voorzichtige, eerste stap."