NSC weg uit demissionaire kabinet, wat nu? 'Chaos compleet'
De PVV was al vertrokken, en gisteravond stapten ook alle ministers en staatssecretarissen van NSC uit het demissionaire kabinet. Dat betekent dat alleen de VVD en de BBB nog in het kabinet zitten, terwijl de verkiezingen pas op 29 oktober plaatsvinden. En ook daarna zal er niet direct een nieuw kabinet zijn. Wat betekent dit? Vijf vragen aan politiek verslaggever Fons Lambie.
1. Is dit ooit eerder voorgekomen?
Lambie: "Het is een unieke situatie dat een hele partij uit het demissionaire kabinet stapt. De partijloze premier Schoof was gisteren zwaar geïrriteerd, want nu dreigt de komende maanden meer onzekerheid en chaos. VVD en BBB hebben samen maar 32 van de 150 zetels."
Dit zei Veldkamp er zelf over:
2. Waarom is NSC uit het demissionaire kabinet gestapt?
"NSC, dat campagne voerde met 'goed bestuur', besloot om het demissionaire kabinet te verlaten. Het demissionaire kabinet moest met concrete maatregelen richting Israël komen. Toen NSC-minister Veldkamp (Buitenlandse Zaken) besloot te vertrekken, volgde ook alle andere NSC-bewindslieden.
Veldkamp kwam donderdagochtend met een solo-actie: hij stuurde een brief naar de Tweede Kamer, waarin hij pleitte voor extra maatregelen tegen Israël. Zonder te weten of daar steun voor was bij de ministers van VVD en BBB. Na een urenlange ministerraad waren de premier, vicepremiers en de ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie het bijna eens.
Maar Veldkamp besloot 's avonds om op te stappen. Volgens bronnen van RTL Nieuws waren ook andere NSC-ministers totaal verrast door het vertrek van Veldkamp. Veldkamp stond onder grote druk vanwege zijn Israël-beleid en voelde al langer weinig steun in het kabinet. Dat heeft hoogstwaarschijnlijk meegespeeld in zijn plotselinge besluit om te vertrekken."
3. Wat zijn de gevolgen op de korte termijn?
"Woensdag is er een Kamerdebat en de komende dagen gaat demissionair premier Schoof bellen met fractievoorzitters van coalitie- en oppositiepartijen en ook met de overgebleven vicepremiers. Hij gaat kijken hoe het nu verder moet. Na het vertrek van de PVV hadden VVD, NSC en BBB de overgebleven ministersposten verdeeld. Dat wordt een hele toer voor VVD en BBB om al die posten te bemensen. Hoe, en óf dat lukt, zal de komende dagen moeten blijken."
Partijleider Eddy van Hijum zei na het vertrek van NSC: "We zijn er wel klaar mee." Het interview zie je hieronder:
4. Kan het kabinet zo wel verder tot de verkiezingen, en hoe dan?
"Het was al een wankel geheel, maar met het vertrek van NSC is het nog wankeler geworden. Het missionaire kabinet hing al aan elkaar van geruzie en gedoe. Na het vertrek van de PVV was de rust even terug, maar met het vertrek van NSC is de chaos compleet.
VVD en BBB hebben samen nog maar 32 zetels, maar de ministers moeten wel regeren. Sowieso de komende maanden: de verkiezingen zijn op 29 oktober en daarna begint een formatie. Met zo'n wankele basis kunnen meer politieke ongelukken gebeuren. Zo moet dit gehavende demissionaire kabinet nog de begrotingen voor het komende jaar presenteren op Prinsjesdag en die begrotingen ook verdedigen in de Tweede Kamer dit najaar."
5. Wat gebeurt er nu concreet met het beleid rondom Israël en Gaza?
"Minister Brekelmans (Defensie, VVD) is de waarnemer op Buitenlandse Zaken. Hij wil nu kijken naar een boycot op producten uit illegale Israëlische nederzettingen. Of dat in Europees verband kan, of met een kleiner groepje Europese landen. Aangezien VVD- en BBB-ministers weinig voelden voor nieuwe stappen, is het nog onzeker wat daar precies van terechtkomt."
