Deal ophanden met Oeganda over 'terugkeerhub' uitgeprocedeerde asielzoekers
Het kabinet is dicht bij een deal met Oeganda over een terugkeerhub voor uitgeprocedeerde asielzoekers. Dat melden bronnen aan de politieke redactie van RTL Nieuws. Minister Van Weel van Asiel en Migratie (VVD) hoopt daarover deze week afspraken te maken met zijn Oegandese collega-minister tijdens de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York.
Gezocht wordt nog naar een moment waarop beide delegaties tijd in de agenda hebben. Het ministerie zelf wil alleen bevestigen dat de gesprekken vergevorderd zijn. Of dat deze week al tot een akkoord zal leiden, laat een woordvoerder in het midden. "Daar lopen we niet op vooruit, maar minister Van Weel is positief gestemd."
In de praktijk is het vaak lastig om uitgeprocedeerde asielzoekers terug te sturen naar hun land van herkomst, omdat zij daar zelf niet aan meewerken of omdat het land waar ze vandaan komen hen niet wil terugnemen. De hub in Oeganda zou moeten dienen als eerste stap op weg naar terugkeer voor afgewezen asielzoekers uit Afrikaanse landen in de regio rond Oeganda.
Pril
Het idee van de terugkeerhub werd vorig jaar oktober voor het eerst geopperd door toenmalig minister Klever voor Buitenlandse Handel (PVV) tijdens een werkbezoek aan Oeganda. Klever benadrukte dat de plannen heel pril waren en nog verder moesten worden uitgewerkt.
De ideeën waren nog zó pril dat premier Schoof ook pas hoorde dat Klever dit in Oeganda had aangekaart toen het gesprek al had plaatsgevonden. Kijk hier hoe de minister-president reageerde:
In de Europese Unie wordt hard nagedacht over het realiseren van dergelijke terugkeerhubs voor uitgeprocedeerde asielzoekers. Nederland is het eerste EU-land dat probeert daarover concrete afspraken te maken met een derde land. Met belangstelling wordt in andere Europese hoofdsteden gekeken of het lukt en, zo ja, onder welke voorwaarden.
Haken en ogen
Juridisch zitten er haken en ogen aan zo’n terugkeerhub. Nederland is gebonden aan internationale verdragen. Een belangrijke voorwaarde voor het kabinet is dat de mensenrechten zijn gewaarborgd. Duidelijk moet zijn hoe lang uitgeprocedeerden maximaal in zo'n terugkeerhub zullen verblijven. En de opvang moet wel aan bepaalde kwaliteitseisen voldoen, anders is de kans groot dat de Nederlandse rechter snel een stokje steekt voor deze route.
Voor Oeganda moet er ook iets tegenover staan. Dus Nederland zal een financiële bijdrage moeten leveren aan de kosten van opvang daar. Hoeveel geld er precies mee is gemoeid en hoeveel mensen Oeganda bereid is op te vangen, is nog niet duidelijk. Waarschijnlijk gaat het in het begin om beperkte aantallen.
'VVD wil resultaten kunnen laten zien'
"Er is Van Weel veel aan gelegen om de deal snel te beklinken", zegt politiek verslaggever Roel Schreinemachers. "Want de VVD wil in de komende verkiezingscampagne kunnen laten zien dat de partij resultaten boekt bij het beteugelen van de migratiestroom."
Afgelopen weken klonken al positieve geluiden bij betrokken ministeries over de kans op afspraken met Oeganda. Met het zicht op de naderende verkiezingen is daar extra haast mee gemaakt.
"De deal die als het goed is in New York wordt beklonken, is een eerste intentieverklaring op ministersniveau om tot zo’n terugkeerhub in Oeganda te komen", vervolgt Schreinemachers. "De afspraken moeten daarna nog verder worden uitgewerkt."
"Het zal dus nog een hele tijd duren voordat daadwerkelijk de eerste uitgeprocedeerde asielzoeker vanuit Nederland naar Oeganda gaat. Dat gaat zeker niet meer lukken voor de verkiezingen van 29 oktober. Maar de terugkeerhub waar nu al een tijd over wordt gepraat, komt hiermee wel weer een stap dichterbij."
