Enquêtecommissie wil nu echt onderste steen boven over toeslagenaffaire
Vandaag is de parlementaire enquêtecommissie geïnstalleerd die onderzoek gaat doen naar de toeslagenaffaire. De commissie Fraudebeleid en Dienstverlening, zoals de officiële naam luidt, staat onder voorzitterschap van D66-Kamerlid Salima Belhaj.
SP'er Michiel van Nispen is ondervoorzitter. De openbare verhoren worden naar verwachting in het voorjaar van 2023 gehouden. Het is de bedoeling dat de commissie haar eindverslag in november van dat jaar presenteert.
De enquête moet aan het licht brengen hoe de uitwassen van de toeslagenaffaire plaats hebben kunnen vinden en 'hoe er lessen voor de toekomst uit kunnen worden getrokken', zegt Belhaj. "De onderste steen moet nu echt bovenkomen."
Een van de hoofddoelen is om 'inzicht te krijgen in de wijze waarop de overheid fraude bestrijdt en daarbij tekort is geschoten in de dienstverlening aan en rechtsbescherming van burgers'.
Risicoselectie
De commissie gaat ook onderzoeken wat de rol van de Tweede Kamer is geweest. Verder wordt gekeken hoe algoritmes bij risicoselectie zijn ingezet en hoe de daaruit volgende discriminatie kon ontstaan. Onderzocht wordt ook of de toeslagenaffaire een incident is, of een van de vele voorbeelden waarbij het is fout gegaan bij de uitvoering van fraudebestrijding door de overheid.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
"Voor de gedupeerden en de slachtoffers van dit beleid is het heel belangrijk dat wij antwoorden vinden", zegt Belhaj tegen RTL Nieuws. "Er zullen meer fraudegerelateerde onderwerpen naar boven komen. Ik denk dat het voor mensen in het land belangrijk is om te weten hoe dit nou eigenlijk heeft kunnen gebeuren, maar ook wat de rol is van de politiek hierin."
"We gaan meerdere organisaties onderzoeken", vervolgt Belhaj. "De Belastingdienst, het UWV, maar het kan ook zo zijn dat we andere ministeries en andere uitvoeringsorganisaties tegenkomen waarbij sprake is van fraudebeleid."
De overheid is tot nu toe niet al te scheutig geweest met het openbaren van documenten, maar volgens Belhaj zal dat in dit geval beter gaan. "De wet zegt dat alles wat de enquêtecommissie wíl vorderen, dat ook kán. Ministeries zijn verplicht die documenten aan te leveren. En dat gaat gebeuren, zonder discussie! Ik maak me geen zorgen dat er tegenwerking vanuit de overheid zal zijn. De parlementaire enquête is het zwaarste instrument van de Kamer en ik ga ervanuit dat dat gerespecteerd wordt en wij in volledigheid ons werk kunnen doen."
Fatma Simsek, een van de slachtoffers van de toeslagenaffaire, zegt in een reactie dat het 'inmiddels het achtste jaar is dat we aan het strijden zijn'. "Ik hoop dat de commissie nu de angel eruit weet te trekken en dat de waarheid boven water komt. Zodat dit nooit meer kan gebeuren, en onze kinderen groot kunnen worden in een eerlijk Nederland. Een land waarin ze net als iedereen kansen kunnen krijgen."
Ongekend onrecht
Afgelopen jaren is al veel aan het licht gekomen over de toeslagenaffaire. Eind 2019 concludeerde een parlementaire ondervragingscommissie al dat ouders ongekend onrecht is aangedaan. Naar aanleiding van het eindrapport van deze commissie trad in januari vorig jaar het kabinet-Rutte III af.
De parlementaire enquête is het zwaarste instrument van de Tweede Kamer.