Zo bereid je je voor op de snikhete dagen die eraan komen

Allereerst, je lichaam écht acclimatiseren op de hitte van volgende week zit er niet meer in, waarschuwt Daanen. "Daar heeft je lichaam vijf tot vijftien dagen voor nodig." 

Deuren dicht, ventilator aan

Maar hij heeft natuurlijk wel wat tips bij de hand om de hitte iets dragelijker te kunnen maken. Voor de hitte haar intrede doet kun je al een paar voorbereidingen treffen.

Zo is het verstandig om op een hete dag alles gesloten houden, maar in de ochtend alle ramen en deuren even te openen om te ventileren en de kamer te koelen. Dit zorgt ervoor dat het overdag binnen wat koeler blijft. 

Ook kun je een ventilator neerzetten. "De ventilatie zorgt voor wat verkoeling, omdat het het warme laagje op je huid wegblaast." Daanen heeft er wel een kanttekening bij: "Een ventilator werkt alleen als de omgevingstemperatuur koeler is dan de huidtemperatuur." Stel het wordt bij jou in huis net zo heet als buiten, dan werkt een ventilator juist averechts. "Dan warmt een ventilator de huid juist op."

En wat kun je het beste doen als het eenmaal heet is? "Allereerst is het belangrijk dat je genoeg drinkt." Drinken, drinken en nog eens drinken dus. "En dan het liefst water, daardoor blijf je zweten en koelt je lichaam af." 

Lekker zweten

Want zweten is belangrijk. "Hoe meer je zweet, hoe beter je lichaam af kan koelen." Maar denk nu niet even lekker een uurtje te gaan hardlopen, dat kan juist averechts werken en zorgen voor oververhitting als je niet aan de hoge temperaturen gewend bent. 

Hete Nijmeegse Vierdaagse verwacht

Aankomende dinsdag begint de Nijmeegse Vierdaagse en op de eerste dag kan het al 36 graden worden. Ook woensdag en donderdag ligt er zo'n 30 graden in het verschiet in Nijmegen. 

Inspanningsfysioloog Maria Hopman van het Radboudumc is al jaren aan de Vierdaagse verbonden en doet elk jaar gezondheidsonderzoeken onder de wandelaars. Zij zegt dat de lopers er goed aan doen om de komende dagen alvast te wennen aan de hoge temperaturen.

Ook moeten ze goed blijven eten en drinken om te voorkomen dat ze dinsdag al met lichte uitdrogingsverschijnselen aan de start verschijnen. Wie tijdens het lopen last krijgt van hoofdpijn of wazig zicht moet de koelte opzoeken.

"We weten uit eerder onderzoek dat de lichaamstemperatuur van Vierdaagselopers oploopt naar 38 of 39 graden door de inspanning. Dat is heel acceptabel, maar als we ver over de 30 graden heen gaan komt dat in een nieuw daglicht te staan", zegt zij.

Spieren produceren heel veel warmte, legt Hopman uit. Maar tien procent van die warmte wordt verbruikt door het lopen. Het lichaam wil de rest van de warmte ook kwijt. Het is dus belangrijk of er bij grote hitte ook wind staat en hoe hoog de luchtvochtigheid is.

Zowel Daanen als Hopman zeggen dat je je lichaam kan laten wennen aan de warmte. "Maar daar gaat wel vijf tot vijftien dagen overheen", nuanceert Daanen. "Voor de aankomende hitte kunnen we nu dus niets doen."

Zo acclimatiseer je je lichaam

Maar gezien het een hete zomer beloofd te worden, leggen we toch ook even uit hoe je lichaam zich aan kan passen aan de hoge temperaturen.

"Door je minstens vijftien dagen lang elke dag aan warmte bloot te stellen, kan je lichaam acclimatiseren", legt Daanen uit. Het is hierbij van belang dat je minstens een uur in de warmte bent en je lichaamstemperatuur stijgt, bijvoorbeeld door inspanning. "Daarna moet een periode van koelte zijn." Net als een intervaltraining, legt de thermofysioloog uit.

Door te acclimatiseren ga je in de loop van die twee weken steeds meer en gelijkmatiger zweten. En dat is fijn, zegt de thermofysioloog. "Want meer zweten, betekent dat je lichaam zichzelf beter kan afkoelen." 

Wennen aan de hitte

Deze techniek werd tijdens de Olympische Spelen in Tokio ook toegepast, legt de thermofysioloog uit. "Sporters moesten toen wennen aan hoge temperaturen, omdat het heel warm was in Japan. Ze hebben toen ongeveer een week lang gesport in een hittekamer. Door op deze manier te acclimatiseren, gingen de prestaties van de sporters niet ten koste van de hitte."

Verslaggever Eelco Hiltermann wilde dat weleens proberen, en heeft in 2020 gefietst in een hittekamer. Kijk het in onderstaande video terug:

Thermofysioloog Daanen benadrukt dat het nu beter is om vooral tijdens de hitte maatregelen te treffen, omdat het kort dag is. "Dus vooral de standaard maatregelen van genoeg drinken, inspanning beperken en de koelte opzoeken zijn volgende week belangrijk tijdens de hete dagen." 

Ook dieren hebben het warm

Ook huisdieren hebben het warm in de verwachte hitte. Een aantal tips om ze te beschermen tegen de hoge temperaturen. 

1. Honden
Honden kunnen hun warmte alleen kwijt door te hijgen, ze hebben namelijk alleen hun voetzooltjes als zweetklieren. Ze zijn gebaat bij een plekje in de schaduw en voldoende drinkwater. Als je hond van zwemmen houdt, is dat ook een prima manier om af te koelen. 

2. Katten
Katten vinden meestal zelf een koel plekje als ze het warm hebben. Zorg er in ieder geval voor dat er schaduwplekjes zijn, en dat er een bakje met drinkwater staat. 

3. Vogels
Voor vogels is het belangrijk dat hun kooien niet in de zon staan en het liefst ook zo laag mogelijk, omdat warmte opstijgt. Als je een buitenvolière of een kippenhok hebt, kun je tegen de ergste hitte schaduw proberen te maken met een parasol of een natgemaakt wit laken. 

4. Konijnen
Konijnen kunnen slecht tegen warmte. Ze zijn van nature gewend om in een koel hol onder de grond te kunnen zitten. Het is dan ook belangrijk dat het hok niet in de zon staat. Je kan een nat wit laken over het buitenhok leggen om te koelen. Ook kun je een flesje ijswater in een theedoek wikkelen en bij je konijn leggen. Let dan wel op dat het konijn er niet aan knaagt. 

Hier lees je alle tips om je dieren het best door de hitte te helpen.