Wie is Gerard Sanderink en waarom eist Justitie zijn aftreden bij Centric?

1. Wie is Gerard Sanderink?

Waar zullen we beginnen? Allereerst een succesvol zakenman, dat moet worden gezegd. De 74-jarige Sanderink bouwde vanaf de grond een indrukwekkend imperium van bedrijven op. De in Weerselo geboren boerenzoon mogen we met recht een self made miljonair noemen. Zakenblad Quote schatte zijn vermogen vorig jaar op 550 miljoen euro.

Dat ondernemen begon in 1978, als Sanderink samen met compagnon Hans Quellhorst zijn eerste bedrijf opricht, ICT Automatisering. Na het verkopen van zijn aandelen gaat hij in 1992 zijn eigen weg en richt de Sanderink Groep op. In de jaren die volgen wordt het ene na het andere bedrijf overgenomen.

Sanderinks verdienste is dat het vaak slechtlopende bedrijven zijn, die hij saneert en inlijft. Het sterk gegroeide bedrijf dat zo ontstaan specialiseert zich in software en detachering en wordt rond de eeuwwisseling omgedoopt tot Centric. Met de opbrengsten lijft Sanderink ook ingenieursbureau Oranjewoud (2005) en spoorwegbouwer Strukton (2010) in.

Maar die reputatie van bedrijvendokter smelt vanaf eind 2018 als sneeuw voor de zon, na zijn breuk met zijn vriendin Brigitte van Egten. Zij is volgens insiders ook de zakelijke steun en toeverlaat van Sanderink, de twee kennen elkaar sinds 2002. Sanderinks nieuwe vriendin is Rian van Rijbroek, een vrouw die begin 2018 uit de schaduw stapt en zich in nadien veelbesproken uitzendingen van Nieuwsuur en BNR Nieuwsradio voordoet als cybersecurity-expert en voormalig hacker van geheime diensten.

2. Wat was de aanleiding voor die ommekeer?

Alle vingers wijzen naar Van Rijbroek. Zij zou Sanderink bespelen en hem hebben opgezet tegen Van Egten en meerdere leidinggevenden van zijn bedrijven. Een periode vol moddergooien en rechtszaken breekt aan. In 2019 vertrekken negen topmanagers bij Centric. Klanten zoals Action en NN stellen vragen over de nauwe relatie van Sanderink met de omstreden Van Rijbroek, die Centric in die tijd zou helpen met het opzetten van een afdeling cybersecurity.

Maar van een man met zijn statuur is dat misschien te gemakkelijk gedacht. Sanderink wordt voor die tijd neergezet als een nuchtere Twentenaar, wars van dure spullen of uiterlijk vertoon. Zou iemand met zo'n reputatie, plus de jarenlange ervaring als gewiekst zakenman, zich zo gemakkelijk om de tuin laten leiden? Het is een vraag die blijft kleven als vanaf 2019 een mediastorm rond Sanderink en zijn affaires ontstaat. Sanderink zou overal complotten zien en overtuigd zijn dat het OM en de overheid hem alles wil afpakken.

Vanwege de 'ontstane onrust' rond zijn persoon, de leegloop van werknemers en de vele rechtszaken stapt Sanderink in 2021 op als bestuurder bij zijn bedrijven Centric, Oranjewoud en Strukton. Hij blijft wel eigenaar. Nu ruim een jaar later zijn er meerdere podcasts en een boek verschenen over de Twentse IT-multimiljonair. Met telkens dezelfde vraag: wat is er toch gebeurd met de man die jarenlang in relatieve rust zijn imperium met 15.000 werknemers opbouwde?

3. Waarom staat Sanderink nu weer in het middelpunt van de belangstelling?

Dat komt omdat woensdag plots bekend werd gemaakt dat Sanderink terugkeert als bestuursvoorzitter bij Centric. In hetzelfde persbericht staat dat twee niet-uitvoerende bestuurders 'in goede harmonie' hun taken neerleggen en Centric verlaten. Terloops maakte het bedrijf bekend dat Sanderink zich de komende periode zal richten op een nieuwe strategie van de ICT-dienstverlener.

Een dag later laat het OM van zich horen. Justitie laat donderdagmiddag publiekelijk weten contact te hebben gezocht met Centric over de herbenoeming van Sanderink en het terugtreden van de twee bestuurders. "Dat versterkt de al heersende onrust binnen Centric", schrijft het OM, dat Centric direct een deadline stelt. Het bedrijf krijgt tot aanstaande maandag de tijd om het besluit terug te draaien.

4. Waarom bemoeit Justitie zich met zijn benoeming?

Dat heeft alles te maken met de dienstverlening die Centric biedt. Het bedrijf (jaaromzet 422 miljoen euro) zit in de haarvaten van de Nederlandse overheid. Gemeenten gebruiken Centric voor uiteenlopende zaken zoals hun administratie, digitale dienstverlening aan burgers en hebben onderhoudscontracten met het bedrijf. Centric beheert datacenters en levert onder andere softwareontwikkelaars en IT-beheerders aan lokale overheden.

Maar ook bekende bedrijven als ASML en Action nemen diensten af van Centric. Net als de BNG Bank, de huisbank van onder meer Nederlandse gemeenten, provincies, woningbouwverenigingen en zorginstellingen.

De vraag is voor hoe lang. Zo haakten de Sociale Verzekeringsbank (die onder meer de AOW en kinderbijslag beheert en betaalt) en toezichthouder De Nederlandsche Bank al af. Ook BNG Bank zou dit naar verluidt overwegen.

5. Wat gebeurt er als Sanderink blijft zitten?

Dan meldt het OM zich bij de Ondernemingskamer van het gerechtshof Amsterdam, de rechtbank voor het bedrijfsleven. Een hoogst ongebruikelijke stap, aangezien Justitie zich zelden rechtstreeks bemoeit met het bestuur van een bedrijf.

De Ondernemingskamer heeft het recht om bij wanbeleid in te grijpen bij bedrijven en bestuurders te schorsen. Meestal gebeurt dat na klachten van betrokken werknemers of aandeelhouders. Maar in het geval van Centric is dat lastig: Sanderink heeft alle touwtjes in handen.

"Stabiliteit bij Centric is van groot belang voor de vele werknemers en voor de klanten die afhankelijk zijn van de software van Centric, waaronder een aantal overheidsinstanties", schreef het OM donderdag. Maar volgens Justitie blijkt Centric zelf onvoldoende in staat om de rust te herstellen.

"Het OM concludeert daarom dat het aangewezen is de Ondernemingskamer te verzoeken om te beslissen of, en zo ja, welke maatregelen nodig zijn om de stabiliteit en continuïteit van Centric te waarborgen."

Wordt vervolgd dus.