Beperking op export chipmachines naar China: Nederland en VS sluiten akkoord
Nederland gaat verdere beperkingen opleggen aan chipmachinefabrikant ASML uit Veldhoven. De bedoeling daarvan is dat bepaalde chipmachines niet langer worden verkocht aan China. Dat is de uitkomst van onderhandelingen tussen Nederland, Japan en de Verenigde Staten. Japan zal beperkingen van gelijke strekking opleggen aan Japanse chipmachinefabrikanten.
Het nieuws is bevestigd aan RTL Nieuws na berichtgeving door persbureau Bloomberg.
Chipmachinemaker ASML is al langer speelbal in de geopolitieke strijd die de VS en China uitvechten. De Amerikanen willen daarbij de technologische opmars van de Chinezen verhinderen, uit vrees dat het Chinese leger er op termijn van profiteert. Dat zien de Amerikanen als een bedreiging voor de vrije westerse democratische wereld, en daarmee dus ook voor Nederland.
Veiligheidsbelangen wegen zwaar
Na afloop van de ministerraad hield premier Mark Rutte zich vrijdag nog op de vlakte over de onderhandelingen. "Het is maar zeer de vraag of dat heel zichtbaar wordt", zei hij. Over de onderhandelingen zei minister Liesje Schreinemacher (Buitenlandse Handel) dat de Nederlandse veiligheidsbelangen daarbij het zwaarst wegen. Vanavond willen betrokken ministeries in Den Haag niet reageren.
Eerder werd bekend dat oudere Nederlandse chips worden misbruikt voor Iraanse drones die door de Russen worden gebruikt om Oekraïne te bombarderen. Volgens Schreinemacher is het echter niet eenvoudig om misbruik van oudere chips te voorkomen.
Defensie tegen export
Ook het Nederlandse ministerie van Defensie ziet risico's. "De kans dat een NAVO-lidstaat zich in de toekomst moet verdedigen tegen hoogwaardige zelfstandig geproduceerde wapensystemen wordt bij export van EUV-machines aanzienlijk groter", schreef Defensie in september 2020 in een openbaar gemaakte nota aan het ministerie van Buitenlandse Zaken.
De technologie van ASML zou de ontwikkeling van 'onbemande en autonome' wapensystemen kunnen versnellen. Defensie is daarom uit 'militaire en veiligheidsbelangen' tegen een exportvergunning voor ASML als het gaat om EUV-machines, staat in de nota. Die kwam een jaar nadat ASML slachtoffer werd van grootschalige bedrijfsspionage waarbij 60 gigabyte aan gevoelige gegevens door twee werknemers werden doorgespeeld aan een Chinees bedrijf.
ASML zelf zegt zich vooral zorgen te maken over de economisch gevolgen van het exportverbod. "Er zijn heel veel chips nodig: voor auto's, de energietransitie. De capaciteit moet groeien", zei topman Peter Wennink deze week in een interview met RTL Z. Volgens Wennink vallen de economische gevolgen voor het bedrijf zelf mee, aangezien de vraag naar de chipmachines onverminderd groot blijft.
