'Ongebruikelijke piek' in handel met buurlanden van Rusland
Waar de handel met Rusland is gekelderd, zien EU-landen een 'ongebruikelijke piek' in de handelsstromen naar andere landen. Het gaat vooral om landen die in de buurt van Rusland liggen.
Dat zegt David O'Sullivan, de nieuwe speciaal gezant voor de uitvoer van EU-sancties, in een interview met de Britse zakenkrant Financial Times.
Hoewel de Europese ambtenaar zelf geen specifieke landen noemt, zou het vooral gaan om landen in Centraal-Azië en de Kaukasus. Zo zag de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling (EBWO) vorig jaar een sterke stijging van export vanuit westerse landen naar voormalige Sovjet-republieken Kirgizië, Armenië en Kazachstan, zoals voertuigen, elektronica, landbouwmachines en pompen. Tegelijkertijd verdubbelde de export van Kirgizië en Armenië naar Rusland.
Strengere controles
De nieuwe handelsstromen die zijn ontstaan, roepen vragen op over het mogelijk omzeilen van de sancties die de EU-landen en onder meer de VS en het VK hebben ingesteld tegen Rusland. "Hebben ze plotseling veel behoefte aan deze spullen en blijft het allemaal in al die landen, of lekt een deel ervan in een of andere vorm Rusland binnen?", vraagt O'Sullivan zich hardop af.
Een andere oorzaak kan zijn dat Westerse bedrijven vrijwillig afzien van directe verkoop aan Rusland, zelfs wanneer producten niet op de sanctielijst staan. Vertegenwoordigers van de EU, VS en het VK komen vandaag bijeen om informatie te delen over de nieuwe handelsstromen en te praten over strengere controles.
Nederlandse handel met Rusland zakt in
Eerder vandaag werd bekend dat de handel tussen Nederland en Rusland vorig jaar flink is ingezakt. Vanwege de EU-sancties werd minder ruwe aardolie geïmporteerd uit Rusland. Andersom kocht Rusland minder Nederlandse goederen, zoals bloemen, vrachtwagens en chips.
Chips uit huishoudelijke apparaten
Dan is er nog een andere manier om sancties te omzeilen. De EBWO ziet de laatste tijd een toename van goederenstromen die 'mogelijk' onderhevig zijn aan sancties. Sommige invoer wijst namelijk op tweeledig gebruik, zoals alledaagse huishoudelijke apparaten waar chips inzitten die vervolgens worden gebruikt door het Russische leger. Zo importeerde Kazachstan in december voor 1 miljoen euro aan wasmachines uit de EU, viermaal zoveel in dezelfde periode voor de invasie van Oekraïne, blijkt uit cijfers van Eurostat.
Ondertussen is ook de export van Turkije naar Rusland aanzienlijk gestegen. Turkije, dat niet mee doet met de westerse sancties tegen Rusland, zag zijn export naar Rusland in de periode mei tot juli 2022 met 97 procent stijgen, blijkt uit EBWO-cijfers. Het zou volgens de Europese organisatie niet gaan om producten op de sanctielijst. "Turkije verkoopt aan Rusland gewoon veel meer van alles", zegt Beata Javorcik, hoofdeconoom van de EBWO, tegen Financial Times.
Ook China duikt in het gat dat is ontstaan door het wegvallen van westerse export. Dat land verkoopt nu bijvoorbeeld grotere hoeveelheden chips en smartphones aan Rusland, bleek vorige maand uit een rapport van de Amerikaanse denktank Silverado Policy Accelerator.
Het importverbod op Russische olie werkt nog niet echt, zie je in onderstaande video: