Oudste Amerikaanse president ooit wil door: 'Leeftijd is discussiepunt'
Na diverse hints en een stroom aan geruchten heeft de Amerikaanse president Joe Biden het vandaag dan officieel bekendgemaakt: hij gaat voor een tweede termijn. Mocht hem dat lukken, dan zou Biden het land tot zijn 86ste leiden. En dat maakt de tongen los.
In de Amerikaanse media werd al dagen gesproken over een campagnevideo waarin Biden zijn kandidatuur, ongetwijfeld ronkend, uit de doeken zou gaan doen. Over de datum is ook nagedacht: het is vandaag precies vier jaar geleden dat hij zich kandidaat stelde voor de vorige verkiezingen, die hij in november 2020 won van Donald Trump.
Oudste president
Rond de bekendmaking dat Biden nog eens vier jaar door wil, gaat het al snel over zijn leeftijd. De oudste president ooit is nu 80 jaar oud. Als hij herkozen wordt, zal hij 82 jaar zijn. En wanneer hij vervolgens zijn ambtstermijn volmaakt is hij 86 jaar. Dat is negen jaar ouder dan Ronald Reagan, die met 77 jaar tot nog toe de oudste president ooit was die afzwaaide.
Het is een beeld dat zijn politieke tegenstanders ook maar al te graag van hem willen neerzetten: die van een oude, vergeetachtige man. Biden draagt daar ook zelf geregeld aan bij: hij mompelt soms iets onverstaanbaars in interviews, vergeet plotseling zijn tekst tijdens een toespraak, kijkt wat verward om zich heen, of valt om tijdens een fietsritje.
Peilingen: 'Biden te oud'
De leeftijd van Biden leeft ook onder de Amerikaanse kiezer, vertelt RTL-verslaggever Sophie van der Meer vanuit New York. "Uit de peilingen blijkt dat op dit moment een meerderheid van 70 procent van de Amerikanen vindt dat Biden zich niet herkiesbaar moet stellen. Bijna de helft van hen noemt daarbij als hoofdreden zijn leeftijd. Het is dus zeker een discussiepunt."
Tegelijkertijd is het ook een van zijn grootste pluspunten, zegt Van der Meer. "Biden zit al ruim vijftig jaar in de politiek. En dat gebruikte hij ook volop tijdens de vorige campagne: ik heb de ervaring, ik kan beide partijen om tafel brengen en dingen voor elkaar krijgen."
Ervaring en naamsbekendheid
In de Amerikaanse politiek spelen ervaring en naamsbekendheid een belangrijke rol. "Hoe langer je zit, hoe meer autoriteit je opbouwt", zegt Amerikanist en politicoloog Koen Petersen. "Je ziet dat senioriteit informeel wel in het Amerikaanse politieke stelsel zit, zeker in het parlement. Kijk naar de zeventiger Chuck Schumer, leider van de Democraten in de Senaat, of fractievoorzitter Nancy Pelosi die tot haar 82ste doorging."
Los van zijn ruime ervaring kan Biden bij de komende verkiezingen wijzen op een behoorlijk indrukwekkende staat van dienst als president. De grootste investering in infrastructuur ooit in de VS, de eerste aanpassing aan de wapenwet in decennia, enorme investeringen en subsidies voor groene energie, en het voor zijn partij behouden van de Senaat tijdens de midterm-verkiezingen: Biden krijgt dingen voor elkaar.
Weinig weerstand binnen partij
Als zittend president heeft Biden bovendien het voordeel dat hij vanuit zijn eigen partij op weinig weerstand hoeft te rekenen als het gaat om wie de kandidaat voor de Democratische Partij wordt. Er zijn tot dusver op papier wel twee uitdagers, schrijfster van zelfhulpboeken Marianne Williamson en de omstreden antivaxer Robert F. Kennedy, maar niemand verwacht dat zij een serieuze rol van betekenis gaan spelen.
"Als je een echt serieuze uitdager van Biden krijgt, leidt zo'n interne strijd altijd tot schade aan de partij", zegt Amerika-deskundige Petersen. "Dat hebben we in het verleden vaker gezien: het kost tijd, geld en gaat ten koste van je reputatie. Het gevolg: je wint weliswaar de Democratische nominatie, maar verliest de verkiezingen. Dat willen Bidens partijgenoten, zeker met Trump als mogelijke tegenstander, niet op hun geweten hebben."
Twijfels blijven
Toch neemt dat de twijfels die er ook binnen de Democratische Partij leven niet weg: een hoge leeftijd gaat nu eenmaal gepaard met gezondheidsklachten. Mocht er op dat vlak iets gebeuren met Biden, dan wordt hij automatisch vervangen door vicepresident Kamala Harris. Zo kreeg zij eind 2021 al eens voor anderhalf uur de macht overgedragen toen Biden tijdens een gezondheidscontrole een verdoving kreeg. Alleen is Harris onder de kiezer nog minder populair dan Biden.
Het zijn allemaal zaken die als munitie zullen worden gebruikt door Bidens tegenstanders. Zeker als naast Trump (zelf 76 jaar) een jongere tegenkandidaat zich meldt namens de Republikeinse Partij. Zo is de verwachting dat de gouverneur van Florida, de 44-jarige Ron DeSantis, zich later dit jaar kandidaat zal stellen. De 51-jarige voormalig VN-ambassadeur Nikki Haley deed dat al eerder, in februari. Met name DeSantis wordt door volgers van de Amerikaanse politiek veel kansen toegedicht.