Goedkope Russische drone is doorn in het oog van het Oekraïense leger

Voor het lokaliseren van de vijand, het aanvallen van Oekraïens geschut, of het uitschakelen van luchtverdediging: het Russische leger zet de Lancet-drone voor verschillende doeleinden in langs het front in Oekraïne.

Daar worden ze de laatste maanden vaker gezien. Oekraïense militairen van vier verschillende artillerie-eenheden noemen de Lancet-drones tegenover verslaggevers van persbureau Reuters inmiddels een van de grootste bedreigingen waarmee ze op het slagveld te maken hebben.

Hoe meer drones er op hen af komen, hoe lastiger ze kunnen worden onderschept. "Elke dag schieten we minstens één of twee van deze Lancets neer", zegt Yuriy Sak, een adviseur van de Oekraïense minister van Defensie, tegen Reuters. "Maar het onderscheppingspercentage is helaas geen 100."

Bestuurbare kamikazedrones

Een belangrijk verschil met de Iraanse Shahed-drones die Rusland ook inzet in Oekraïne, is dat ze bestuurbaar zijn, zegt oud-luchtmachtofficier Peter Wijninga, tegenwoordig defensieanalist voor denktank HCSS. "De Iraanse drones vliegen op een coördinaat af en zijn in feite een kruisvluchtwapen. Deze Lancet-drones kunnen een tijdje in de lucht hangen tot een doel in beeld komt, waar ze vervolgens op af worden gestuurd."

Dit wordt 'loitering munition' genoemd: rondhangende of rondzwervende munitie. Al staan ze in de volksmond intussen beter bekend als kamikazedrones, omdat ze ook zichzelf uitschakelen bij een aanval. Een Lancet-drone kan worden bewapend met een explosieve lading of een scherfbom (fragmentatielading), die nog voordat die in contact komt met een doelwit ontploft om zo de schade te maximaliseren. 

De Lancet lijkt behoorlijk succesvol te zijn. Op video's gepost door pro-Russische bloggers en Kremlin-zender Sputnik is te zien hoe ze door het Westen gedoneerde moderne wapens beschadigen, zoals tanks en houwitsers. De beelden zijn niet onafhankelijk geverifieerd.

De Russen zouden sommige tactieken van de Oekraïners kopiëren. Zoals een doelwit eerst naar een open en daarmee meer kwetsbare positie lokken, om vervolgens toe te slaan met kamikazedrones.

Twee versies

De Lancet-drone komt in twee versies voor: de Lancet-1 en de Lancet-3. Die laatste weegt zo'n 12 kilo, heeft een spanwijdte van amper een meter, een vluchtduur van 40 minuten en een maximaal vluchtbereik van 70 kilometer. En de drones zijn behoorlijk snel: de normale kruissnelheid is 80 tot 110 kilometer per uur, maar bij een aanpassing kunnen ze naar verluidt richting hun doel accelereren tot 300 kilometer per uur.

De Lancet-1 is een ouder en lichter model van 5 kilo, met een laadvermogen van 1 kg, vluchtbereik van 40 km en een vluchtduur van 30 minuten. Ze worden gemaakt door de ZALA Aero Groep, onderdeel van de Russische wapenfabrikant Kalasjnikov, in opdracht van het Russische leger.

Met een kostprijs van omgerekend zo'n 32.000 euro per stuk zijn ze veel goedkoper dan de luchtdoelraketten van het type S-300 die Rusland gebruikt en die per stuk tot wel 9 ton kosten.

Meer dan ooit

Drones spelen een belangrijke rol in de Oekraïne-oorlog. Ze werden ook in eerdere conflicten gebruikt, maar niet op zo'n grote schaal. Wijninga: "Aan beide kanten worden tienduizenden drones gebruikt. Van speelgoeddrones met een cameraatje die jij en ik kunnen kopen bij de Mediamarkt, maar dan met een granaat eronder, tot de grotere complexe drones die bommen laten vallen of raketten kunnen afschieten, zoals de Turkse Bayraktar-drones die Oekraïne inzet."

Of drones ook doorslaggevend kunnen zijn in het verloop van het huidige Oekraïense offensief? Wijninga denkt van niet. "Geen enkel wapen is doorslaggevend, het gaat altijd om het vernuft van de commandant wat bepaalt of ergens een doorbraak wordt geforceerd."