Levi (11) werd jaren gepest, zijn moeder waarschuwt: 'Het achtervolgt je de rest van je leven'

Toen de 11-jarige Shayden Walker bij zijn buren in Amarillo, Texas aanbelde om te vragen of ze kinderen hadden met wie hij kon spelen, wist hij niet dat hij even later wereldnieuws zou worden. Hij werd gepest en had geen vriendjes.

Het aangrijpende filmpje zorgde ook in Nederland voor veel reacties. Veel mensen hadden met het jongetje te doen, maar ook zijn er boze reacties over de pesters. "Pesten maakt levens kapot", schrijft iemand.

Dat beaamt opvoedcoach en pestdeskundige Bamber Delver. Voor de ontwikkeling van een kind is pesten funest, zegt hij. Het is voor kinderen heel belangrijk om bij de groep te horen. "Dat heeft allemaal te maken met eigenwaarde. Je bent jezelf aan het vormen en aan het ontdekken wie je bent. Dan ben je heel ontvankelijk voor waardering."

Als je buiten die groep valt, kan dat een enorme impact hebben op je zelfbeeld. "Slachtoffers van pesten zeggen: je gaat echt geloven dat je niet in orde bent, dat je niet knap bent, dat je niet mag zijn wie je bent. Dat beschadigt je zelfvertrouwen en zorgt voor een enorme breuk met het vertrouwen in de wereld." Pestslachtoffers gaan de wereld wantrouwen.

Geschopt in bosjes

Ilona ziet dat ook terug bij haar zoon Levi (11). Hij werd de afgelopen drie jaar continu gepest op school. "Het ging altijd om met een vast groepje pesters", vertelt ze aan de telefoon tegen RTL Nieuws. "Als ze dan buiten gingen spelen, zochten ze hem op en schopten ze hem. Het was altijd drie tegen één."

Levi verweerde zich, en kreeg dan - volgens zijn moeder - altijd de schuld van de leerkrachten. Ze ging talloze keren naar school om te praten. Telkens hoorde ze hetzelfde: het was Levi's schuld. Hij had een 'probleem'. "We moesten hem maar laten testen, zeiden ze."

Haar zoon werd steeds onzekerder, sliep steeds slechter en durfde op een gegeven moment niet meer naar school. "Het was een drama om hem in slaap te krijgen. Op vrijdag en zaterdag sliep hij dan goed, maar vanaf zondag was het drama."

1 op de 10 gepest

In Nederland wordt iets meer dan 1 op de 10 kinderen op basisscholen gepest. Dat blijkt uit de meest recente cijfers van schooljaar 2020-2021. Vergeleken met drie jaar daarvoor ging het om een kleine toename. In totaal komt dat percentage neer op 154.676 leerlingen, meldt stichting Stop Pesten Nu.

57 procent van de slachtoffers wordt persoonlijk gepest. Het gaat dan om bijvoorbeeld uitschelden, uitlachen, duwen of stompen. Bij 10 procent van de slachtoffers gaat het om online pesten.

In het middelbaar onderwijs was één op de twintig kinderen slachtoffer van pesterijen, net als in 2018. 

Levi's ouders besloten hem van school te halen. Maar op de volgende school werd hij opnieuw gepest, en vervolgens wilde geen andere school hem hebben. "Omdat hij een rugzakje had", zegt Ilona. "Zo erg vond ik dat." Ze besloot om hem tijdelijk thuis les te geven, samen met de oma van Levi.

Wat is pesten?

Pesten is een doelbewuste daad waarbij een persoon herhaaldelijk anderen lastigvalt, intimideert, bedreigt of kwetst, zowel fysiek, verbaal als psychologisch. Belangrijke elementen van pesten zijn onder andere:

• Herhaaldelijk gedrag: pesten is een patroon van terugkerend gedrag dat zich over een langere periode voordoet. Het kan zich voordoen op school, werk, in de buurt of online.
• Machtsongelijkheid: pesten houdt in dat de pester meer macht heeft dan het slachtoffer. Deze machtsverhouding kan gebaseerd zijn op fysieke kracht, sociale status, leeftijd, populariteit of andere factoren die ervoor zorgen dat de pester controle heeft over het slachtoffer.
• Opzettelijke schade: pestgedrag is intentioneel en heeft tot doel schade, leed of angst toe te brengen aan het slachtoffer. Het kan zich uiten in verschillende vormen, zoals beledigingen, uitsluiting, vernedering, roddelen, bedreigingen, fysiek geweld of het verspreiden van geruchten online.

Bron: Stichting Stop Pesten Nu

Het is nu een jaar later. Inmiddels zit Levi op een school die hem wel wil. En waar hij niet gepest wordt. Toch is de impact van het pesten groot. "Hij denkt dat iemand hem snel wat aan wil doen en wordt daarom snel boos om alles."

Zijn moeder is bang dat het pesten hem de rest van zijn leven zal achtervolgen. "Ik ben zelf ook gepest", zegt ze, "en weet dat dat zo is."

Volgens pestdeskundige Delver is pesten inderdaad funest voor een kind. "Het zorgt voor diepe littekens. Je raakt het nooit kwijt. Als je relaties aangaat, als je gaat werken… de impact is altijd voelbaar. Als slachtoffer denk je dat niemand het goed met je voor heeft."

Dat klinkt niet heel hoopvol. Toch bestaat er wel een manier ervan te genezen. "Therapie", zegt Delver. "Ga in therapie en leer dat het niet klopte wat jou werd wijsgemaakt." En, voegt hij eraan toe: "De buitenbeentjes krijgen later altijd het meeste respect."