Exitpoll: pro-Europese oppositie wint Poolse verkiezingen
De Poolse regeringspartij PiS lijkt zijn absolute meerderheid in het parlement te verliezen. Volgens de eerste exitpolls is de partij wel opnieuw de grootste geworden bij de verkiezingen van vandaag, maar lijkt de oppositie de beste papieren te hebben.
Met 36,8 procent van de stemmen lijkt de populistische PiS-partij, die al acht jaar aan de macht is, weliswaar de grootste te worden, maar niet groot genoeg om een regering te kunnen gaan vormen.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
De pro-Europese oppositiepartij KO onder leiding van voormalig EU-voorzitter Donald Tusk komt volgens de exitpolls uit op 31,6 procent, maar lijkt dankzij de grote middenpartijen wel een coalitie te kunnen gaan vormen. Tusk zei direct na het bekendworden van de voorspellingen dat hij nog nooit zo blij was geweest met een tweede plaats. "Polen heeft gewonnen. De democratie heeft gewonnen. Dit is het einde van de PiS-regering."
De stembussen sloten om 21.00 uur Nederlandse tijd. Direct daarna werden de voorspellingen van de exitpolls bekendgemaakt. De definitieve uitslag op basis van getelde stemmen wordt pas ergens in de nacht verwacht.
Afwachten
Vanuit het PiS-kamp komen gemengde geluiden na het bekend worden van de exitpolls. Partijleider Jarosław Kaczyński meldde dat het nu 'afwachten is hoe het zal lopen', maar dat het niet zeker is dat zijn partij aan de macht blijft. Premier Mateusz Morawiecki reageerde met de woorden: "Wij hebben gewonnen. PiS is de winnaar van de verkiezingen van 2023."
Jeroen Akkermans: 'Wind uit een andere hoek'
"Dit lijkt het startsein voor een ommezwaai van Polen", zegt Oost-Europa correspondent Jeroen Akkermans. "Verwacht wordt dat Polen met een constructievere stem in Europa gaat spreken. Maar ook in Polen zelf komt de wind uit een andere hoek. Veel mensen willen dat er een einde komt aan de uitholling van de rechtstaat."
Maar vooralsnog zijn er alleen exitpolls, en is er nog geen officiële uitslag. Daarbij is de PiS-partij als waarschijnlijke grootste partij wel nog gewoon als eerste aan zet, en niet de oppositie. "Kortom: het zijn hoge verwachtingen, die eerst nog maar eens moeten worden waargemaakt."
De Poolse verkiezingscampagne werd gekenmerkt door persoonlijke aanvallen tussen de twee kampen, die ver uit elkaar lijken te liggen. Tusk beschuldigt premier Morawiecki onder meer van het uithollen van de rechtsstaat, waarover Warschau regelmatig overhoop ligt met de Europese Unie.
Marionet van EU en Duitsland
Andersom beweren Morawiecki en zijn partij dat Tusk een marionet van de EU en Duitsland is en dat hij niet in het belang van de Poolse bevolking handelt. Tusk organiseerde de afgelopen weken meerdere grote demonstraties tegen de regering. Twee weken terug waren daarbij ongeveer een miljoen mensen op de been in Warschau.
72,9 procent van de Polen zou zondag hebben gestemd in de parlementsverkiezingen. Volgens de kiescommissie van het land is dat het hoogste percentage sinds de val van het communisme.
