Groep gedupeerden spaartaks heeft recht op meer compensatie
De reparatie van het spaartaks-dossier is nog lang niet klaar. Het compenseren van de 60.000 gedupeerde spaarders heeft als gevolg dat een groep van die spaarders jarenlang te weinig toeslagen heeft ontvangen. Hen compenseren gaat de overheid nog zeker tientallen miljoenen euro's kosten.
Het draait allemaal om 'rechtsherstel spaarvariant box 3', de oplossing voor de oneerlijke spaartaks. In het kort: spaarders hebben jarenlang te veel belasting over hun vermogen betaald. Na een vonnis van de hoogste rechter van ons land, de Hoge Raad, moet de overheid hen nu gaan compenseren.
In de video hieronder legt Carien ten Have uit hoe het kan dat je als gewone spaarder altijd te veel spaartaks betaalt.
Vooralsnog gaat het om 60.000 spaarders die in bezwaar waren gegaan bij de Belastingdienst over hun belastingaanslag. Zij krijgen voor 4 augustus van dit jaar wat zij te veel aan belasting hebben betaald teruggestort op hun rekening.
Probleem breidt zich uit
En daar zal voor een deel van de spaarders nog wel wat bijkomen, blijkt uit een Kamerbrief van staatssecretaris Marnix van Rij (Fiscaliteit en Belastingdienst, CDA). De reparatie van het spaartaksdossier werkt door naar minimaal tien andere regelingen van de overheid, schrijft hij.
Dat heeft te maken met het verzamelinkomen. Dat is het bedrag onderaan de streep bij je belastingaangifte, de optelsom van de drie belastingcategorieën. Dat zijn loon (of uitkering) en inkomen uit je huis, de inkomsten uit een eigen bedrijf en het rendement op je spaargeld en beleggingen.
Dit verzamelinkomen is weer van invloed op toeslagen die mensen krijgen, zoals voor de huur, zorg of kinderopvang. Daarbij geldt voor veel toeslagen: hoe hoger je inkomen, hoe lager je toeslag.
Vermogen maakt niet uit
Dankzij hun grote vermogen komen de 60.000 spaarders voor veel van de toeslagen niet in aanmerking. Maar er zijn ook toeslagen waarbij het niet uitmaakt hoeveel je op je bankrekening hebt staan, zoals die voor kinderopvang.
Bij het kindgebonden budget en de zorgtoeslag geldt wel een vermogensgrens, maar die ligt met 120.000 euro boven het bedrag van zo'n 50.000 euro dat mensen op hun rekening mogen hebben zonder er vermogensbelasting over te hoeven betalen.
Er zijn dus best wat mensen die terwijl ze een goedgevulde bankrekening hebben, toch toeslagen ontvangen. En vanwege de manier hoe de Belastingdienst berekende hoeveel rendement ze haalden op hun spaargeld, kregen ze ook te weinig toeslag.
De fiscus rekende namelijk met een fictief rendement, dat veel hoger lag dan de daadwerkelijke rente. Die zweeft al jaren rond de 0 procent. Hun verzamelinkomen was door deze rekenmethode van de Belastingdienst ook hoger, en de toeslag die ze kregen dus lager.
Nog veel onduidelijk
Om hoeveel mensen van de 60.000 spaarders het gaat, is onduidelijk. Het ministerie is dat op dit moment aan het uitzoeken. "De eerste berekeningen wijzen erop dat het om een smalle doelgroep zal gaan", aldus staatssecretaris Van Rij vandaag in de Tweede Kamer.
"In individuele gevallen gaat het om veel geld."
Zij zullen over alle jaren waarvoor ze compensatie krijgen vanwege de te hoge spaartaks ook nog gecompenseerd worden voor de te lage toeslagen. En dat levert de staat een strop op. "Dan praten we over tientallen miljoenen", zegt Van Rij. "Het is niet zo dat we over honderden, laat staan miljarden gaan praten", voegt hij toe.
De schadepost is dus een schijntje vergeleken bij de 2,8 miljard die in totaal teruggestort zal worden aan de 60.000 spaarders. "In individuele gevallen gaat het om veel geld", geeft Van Rij toe.
Uitzoekwerk
Hoe gedupeerden dit geld terugkrijgen, is nog niet helemaal duidelijk. Op dit moment wordt een zogeheten uitvoeringstoets gedaan om te kijken wat de haken en ogen zijn aan het repareren van het spaartaksdossier. Daar zal dan ook uit blijken voor welke toeslagenregelingen maatwerk nodig is om gedupeerden ook hiervoor te compenseren.
Voor een deel van de regelingen zal het automatisch gaan, aldus de woordvoerder. En er zijn ook al oplossingen bedacht om te zorgen dat het gewijzigde verzamelinkomen in de systemen terechtkomt.
Als dit eenmaal is gebeurd, dan moet de fiscus binnen acht weken de hoogte van de toeslag aanpassen. En daar hoeft de toeslagontvanger niets voor te doen, belooft de woordvoerder.
"Het klinkt zo eenvoudig om mensen te compenseren die te veel spaartaks hebben betaald. Maar zoals zo vaak blijkt ook in dit geval dat het in de praktijk een stuk ingewikkelder is", vertelt politiek verslaggever Roel Schreinemachers. "En dit legt toch weer druk op de toch al overbelaste Belastingdienst."
Stress in de Tweede Kamer
In de Tweede Kamer is men er dan ook niet gerust op. "De grootste vrees van de Kamer is dat dit zoveel capaciteit zou opslokken dat de Belastingdienst niet toekomt aan ander belangrijk werk."
Daarnaast zijn Kamerleden bang dat als er meer mensen gecompenseerd moeten worden, dit zal uitmonden in een enorm, niet te beheersen proces, vertelt Schreinemachers.