Janneke: 'Mijn vinger slaat soms wit uit'
Ik vraag dit voor een vriend: elke week behandelen we een vraag over je gezondheid die je niet snel aan je eigen arts durft te stellen. Deze week: zo nu en dan heeft Janneke last van een vinger die deels helemaal wit uitslaat. De tinteling die volgt is vervelend, maar ze vraagt zich vooral af of ze zich zorgen moet maken.
Zo koud is het nog niet eens, maar toch heeft Janneke (38) er nu alweer af en toe last van. "Een deel van een vinger is dan ineens helemaal wit, alsof het bloed ineens uit die vinger is getrokken. Meestal heb ik hier last van in de winter, als het buiten koud is, maar dit jaar begint het vroeg. Ik vind het een eng gezicht. Bovendien doet de vinger dan pijn en begint hij te tintelen als hij wit uitslaat."
Janneke heeft niet alleen last van wit uitgeslagen vingers, maar ook weleens van tenen waaruit het bloed weggetrokken lijkt. "Ook hier precies hetzelfde verhaal. Wat is hier aan de hand? Moet ik me zorgen maken en hoe kan ik dit voorkomen?"
Huisarts Marnix van der Leest weet waar Janneke last van heeft. "Dit heet het syndroom van Raynaud, ook wel het fenomeen van Raynaud. Het is een gevolg van bloedvaten in de vingers of tenen die plotseling samentrekken. Hierdoor stroomt inderdaad tijdelijk minder bloed door de vingers en tenen."
Het is een bekende kwaal volgens de huisarts, waar veel mensen last van hebben en waarover velen dan ook op een zeker moment navraag doen bij de huisarts. "Meestal worden vingers of tenen eerst wit, dan blauwpaars en na een tijdje worden ze rood. Als ze rood worden dan komt het gevoel weer terug in je vingers en tenen en dan beginnen ze ook vaak te gloeien en te tintelen. Dit duurt meestal vijf minuten. Over het algemeen wordt het fenomeen van Raynaud uitgelokt door kou, maar soms ook door emotionele stress zoals angst."
In zeldzamere gevallen kan het fenomeen van Raynaud een gevolg zijn schildklierproblemen, bepaalde reumatische aandoeningen, chemotherapie of het slikken van bepaalde soorten medicijnen zoals bloeddrukverlagers of medicijnen tegen angst en depressie. Van der Leest: "De klachten kunnen ook ontstaan door roken, dus nóg een mooie reden om daarmee te stoppen."
De kans is groot dat Janneke zich geen zorgen hoeft te maken. "Veel mensen hebben hier last van en het komt maar zelden voor dat het komt door een ernstige ziekte. Een huisarts zal dus meestal iemand geruststellen als je met deze klachten komt. Wel moet er worden opgelet dat er geen andere klachten bestaan naast de eerder genoemde symptomen. Voorbeelden daar van zijn: gewrichtsklachten, droge mond of ogen, kortademigheid, haaruitval, gewichtsverandering of obstipatie. Ook als de klachten van een aanval langer dan 10 minuten aanhouden, is het zinvol verder te kijken. Natuurlijk is het altijd goed om bij twijfel met de huisarts te overleggen."
Voorverwarmde handschoenen
Als het fenomeen van Raynaud niet veroorzaakt wordt door een onderliggende ziekte of door bijvoorbeeld medicijnen, dan is het volgens Van der Leest een goede zet om simpelweg te voorkomen dat je koude handen en voeten krijgt. "Vermijden van kou en vocht naast het dragen van handschoenen en warme kleding is de eerste stap. Voorverwarmde handschoenen kunnen ook heel prettig zijn als gewone handschoenen niet helpen."
"Sommigen mensen zweren bij zilverhandschoenen of zilversokken, maar helaas werken die niet voor iedereen. Dat kun je zelf uitproberen. Naast deze opties gebruiken sommige mensen bij ernstigere klachten medicijnen. Bepaalde bloeddrukverlagers kunnen helpen, maar kunnen ook bijwerkingen hebben."
Rubriek: Asking for a friend
In deze wekelijkse rubriek Asking for a friend leggen we lezersvragen over gezondheid voor aan één van onze experts. Heb jij ook een prangende gezondheidsvraag voor een huisarts, verloskundige, diëtist, psycholoog of een andere gezondheidsexpert? Mail die dan naar weekendmagazine@rtl.nl en wie weet zie jij het antwoord hier op deze plek snel verschijnen.