Spionage via telefoons Huawei? Vijf vragen en antwoorden
De Chinese techreus Huawei ligt al meer dan jaar onder flink vuur. Overheden weten niet of ze het bedrijf nou moeten weren of omarmen. Wat is er aan de hand? We zetten het in vijf vragen en antwoorden op een rij.
Wat is er aan de hand?
Huawei ligt onder vuur, vooral omdat de Verenigde Staten het Chinese bedrijf met een reeks aan beschuldigingen verdacht maken. Dat begon in 2012 toen Huawei en ZTE werden aangemerkt als een gevaar voor de nationale veiligheid. Overheidsdiensten werd verboden producten van Huawei en ZTE te kopen.
Maar daar bleef het niet bij. Want de veiligheidsdiensten CIA en FBI kwamen vorig jaar met de waarschuwing dat Amerikanen beter ook geen telefoons van de merken kunnen kopen. Daarna ging de VS ook lobbyen bij bondgenoten in het westen om Chinese apparaten te weren uit vitale infrastructuur zoals netwerkapparatuur en telecomapparatuur.
De bondgenoten worden daarbij ook onder druk gezet. Duitsland en Nederland riskeren bijvoorbeeld dat de VS minder informatie gaat delen tussen de inlichtingendiensten. Maar Nederland zou ook de handelsrelatie op het spel zetten als het in zee gaat met Huawei.
Wat is het gevaar?
De VS waarschuwt dat de Chinese overheid netwerkproducten en telecomapparatuur van Chinese fabrikanten kan gebruiken om te spioneren of zelfs te saboteren. Dat zou mogelijk zijn door achterdeurtjes in de hardware die Huawei levert. Daar is door de VS nog nooit publiekelijk bewijs voor geleverd.
In Nederland ligt het merk ook onder vuur. Het merk zou volgens de Volkskrant ook hier betrokken zijn bij spionage. Het zou via een achterdeurtje toegang hebben gehad tot klantgegevens van een van drie grote telecombedrijven. De AIVD waarschuwde vorige maand nog dat Nederland voorzichtig moet zijn met het aanschaffen van Russische of Chinese apparatuur voor 5G-netwerken of andere belangrijke telecommunicatienetwerken.
Waarom nu?
De stappen van de VS kunnen haast niet los worden gezien van de handelsoorlog tussen de VS en China. Maar het gaat verder dan dat. Want de VS wil voorkomen dat China een stevige vinger in de pap krijgt bij de bouw van 5G-netwerken in de wereld.
Dat heeft vooral te maken met het belang van dat netwerk. Dat gaat namelijk een heel belangrijk deel uitmaken van onze infrastructuur. Het wordt niet alleen gebruikt voor belverkeer, maar ook voor veel dataverkeer, het aansturen van belangrijke telecommunicatienetwerken en ons betalingsverkeer. In veel landen wordt de komende maanden een besluit genomen over wie wat mag gaan bouwen.
Hoe reageren landen?
Australië en Nieuw-Zeeland volgden het advies van de VS en besloten Huawei in de ban te doen. Het Chinese merk mag ook in die landen geen 5G-netwerk bouwen. Andere landen zijn er nog niet over uit. Duitsland besloot onlangs Huawei niet uit te sluiten van het hele 5G-netwerk, maar alle leveranciers moeten aan strenge eisen voldoen, voor ze iets mogen bouwen. In Groot-Brittannië zijn zorgen, maar de veiligheidsdiensten zeggen dat de risico's in te dammen zijn.
De Amerikaanse president Donald Trump tekende vandaag een decreet, waardoor het niet alleen voor overheidsdiensten maar voor alle Amerikaanse bedrijven verboden is om zaken te doen met Huawei en andere bedrijven die een potentieel gevaar vormen voor de nationale veiligheid in het land. In Nederland is men er nog niet over uit wat het aanmoet met het merk. Een meerderheid van van de Tweede Kamer is tegen de aanleg van ons 5G-netwerk door Huawei.
Maar een besluit is er nog niet over genomen. Het kabinet laat, mede in opdracht van de EU, een risicoanalyse uitvoeren. Daarin wordt uitgezocht welke risico's het gebruik van buitenlandse apparatuur met zich meebrengt en hoe die kunnen worden ingeperkt. De uitslag daarvan wordt voor de zomer verwacht.
Wat zegt Huawei zelf?
Huawei doet er alles aan om het imago van veilig bedrijf hoog te houden. Het bedrijf zegt dat cyberveiligheid topprioriteit is. Het opende zelfs een testcentrum in Brussel om twijfels weg te nemen bij Europese bedrijven en overheden. Zij kunnen daar spullen van het bedrijf testen. Het bedrijf ontkent de beschuldigingen dat het bedrijf betrokken is bij spionagepraktijken of dat er achterdeurtjes in de spullen zitten.
"Huawei voldoet alle wet- en regelgeving in alle 170 landen waar we actief zijn", stelt een woordvoerder. Dat zei de oprichter van het bedrijf begin dit jaar ook al. Zijn bedrijf zou zich nooit voor het karretje laten spannen, zei hij toen tegen de Wall Street Journal. "Ik zal persoonlijk nooit de belangen van mijn klanten en mijzelf schaden. Mijn bedrijf zal geen gehoor geven aan zulke verzoeken."
Volgens Huawei lijden Amerikaanse bedrijven waar het zaken mee doet 'aanzienlijke economische schade'. Ook worden volgens Huawei 'de huidige samenwerking en het wederzijdse vertrouwen in de wereldwijde handelsketen' geschaad. Het wil via de rechter een oplossing vinden voor de situatie.
