Cookies accepteren gevaarlijker dan je denkt

Onlangs was Van Huffelen te gast in het RTL Z-programma 'Cybersessies', waarin experts met elkaar in gesprek gaan over belangrijke thema's binnen de wereld van digitale (on)veiligheid. In de uitzending stond onder andere de vraag centraal wat de overheid doet om ons leven online betrouwbaarder te maken. "Digitalisering heeft onze samenleving en economie veel te bieden", aldus de demissionair staatssecretaris. "Tegelijkertijd moeten we er alles aan doen om gevaren te bestrijden of te minimaliseren. Digitalisering wacht op niemand. Het vraagt om stevige sturing."

Rol van overheid

Cybercriminelen verdienen bakken met geld aan deepfakes van BN'ers, het verhandelen van persoonsgegevens en met andere frauduleuze online acties. Wat doet de overheid aan hieraan? Van Huffelen: "Dit zijn criminele zaken die strafbaar zijn. En ze beperken zich niet alleen tot het stelen van iemands identiteit of geld. Op allerlei manieren proberen cybercriminelen ook onze mening te beïnvloeden. We zien dit bijvoorbeeld gebeuren met het beeld over de oorlog in Oekraïne, iets wat er zelfs toe kan leiden dat de rechterlijke macht wordt ondermijnd."

Terwijl de stappen naar een nieuw kabinet nog in volle gang zijn, blijft Van Huffelen hard aan de digitale (on)veiligheid trekken. Zo is er onlangs op advies van de demissionair staatssecretaris een verzamelbrief digitalisering aan de Tweede Kamer gestuurd, waarin doelstellingen en actiepunten voor 2024 staan. Nooit eerder zijn zoveel onderwerpen rondom digitalisering in één keer naar het parlement gestuurd. "Deze set van nieuwe maatregelen is bedoeld om te zorgen dat we het leven voor iedereen online betrouwbaarder maken, iedereen zelf meer de regie behoudt, en dat meer mensen digitaal kunnen meedoen."

Eén van de maatregelen is het vergroten van de herkenbaarheid van overheidssites. "Vertrouwen in de digitale wereld is een belangrijke voorwaarde om volledig online mee te kunnen doen", vertelt Van Huffelen. "Met de extensie 'gov.nl' maken we duidelijk of het wel of geen website van de overheid is. Dit is belangrijk, omdat veel cybercriminelen overheidsorganisaties als de Belastingdienst in phishingmails en andere uitingen misbruiken. Voortaan kun je met 'gov.nl' nagaan of het daadwerkelijk een bericht van de overheid is of dat het om fraude gaat. Wil je een extra check doen? Dan kun je altijd terecht op overheidssites als veiliginternetten.nl en digihulp.nl, je kunt de Digihulplijn bellen of bij een informatiepunt in de bibliotheek langsgaan."

Cookies: minder onschuldig dan ze lijken

Verder treft Van Huffelen maatregelen rondom (het gevaar van) cookies. Op elke website kom je ze tegen: kleine bestanden die na akkoord tijdens een websitebezoek op jouw computer, tablet of smartphone worden geplaatst. "Door op 'ja, ja, ja' te klikken geven we veel persoonlijke gegevens weg zonder dat daarvoor überhaupt hoeft te worden gehackt. Vaak klikken we zonder na te denken snel op het groene knopje 'toestaan'. Klik je op 'afwijzen', dan moet je extra stappen ondernemen waar je niet op zit te wachten. "Recentelijk heb ik dan ook aan de Autoriteit Persoonsgegevens gevraagd om meer aandacht aan dit probleem te geven, omdat het om zoiets belangrijks voor onze digitale veiligheid gaat."

Tot slot benadrukt Van Huffelen dat er op veiliginternetten.nl veel handige stappen staan die consumenten en bedrijven kunnen zetten om digitaal veilig(er) te zijn. "Criminelen worden steeds slimmer in hun aanvallen en in het aftroggelen van geld. Het kost extra tijd en aandacht om je digitale veiligheid op orde te maken, maar als je slachtoffer wordt ben je meer tijd en geld kwijt."

Online Veiligheidsmonitor 2023

Naast de rol van de overheid pakken ook telecomproviders en digitale beveiligingsbedrijven hun verantwoordelijkheid om Nederland digitaal veiliger te maken. Zo hebben KPN en ESET recent onderzoek gedaan naar hoe het met het gevoel van online veiligheid bij Nederlandse consumenten is gesteld. In de Online Veiligheidsmonitor 2023 is gebleken dat slechts één op de drie Nederlanders zich echt online veilig voelt. “Gemiddeld beoordeelt de consument de online veiligheid met slechts een 6,9, waarbij ouderen zich over het algemeen veiliger voelen”, aldus Gijs Isbouts, directeur KPN Veilig. “We hebben gekeken hoe verschillende consumentengroepen hun online veiligheid geregeld hebben, wat hun surfgedrag is, welke technische kennis ze hebben en welke gevaren ze online zien (lees: hacken, phishing, scamming en cyberpesten)." 

Digitaal veilige toekomst

Om consumenten digitaal veiliger te laten voelen en zijn, hebben KPN en ESET het Veilig Netwerk Thuis gelanceerd. Dave Maasland, CEO ESET Nederland: "Dit is een eerste stap naar een digitaal veilige toekomst voor iedereen. De tijd dat online veiligheid als luxe kan worden gezien, is voorbij. De tijd dat er voor gemak (denk aan smart home-producten) óf veiligheid wordt gekozen, is voorbij. Dat het naast elkaar kan bestaan, is een absolute randvoorwaarde. Met onze oplossing maken we veiligheid net zo makkelijk als water uit de kraan en dragen we bij aan een digitaal veilige toekomst voor iedereen." Isbouts vult aan: "Wij zetten ons in voor een beter internet: socialer, groener en veiliger. Met de inzichten uit de Online Veiligheidsmonitor 2023 weten we hoe het met het gevoel van online veiligheid van Nederlandse consumenten is gesteld, en kunnen we het verschil maken door het bieden van de juiste diensten, informatie en educatie."

Cybersessies

RTL Z heeft zes weken lang in samenwerking met KPN en het digitale beveiligingsbedrijf ESET 'Cybersessies' uitgezonden.

Het vierde seizoen van de wekelijkse cybersecurity talkshow zit erop. Omdat er nog veel meer over digitale veiligheid valt te bespreken, is de kans groot dat er later dit jaar een nieuw seizoen volgt.