Vijf redenen waarom een hoger minimumloon een goed idee is
Het advies van de Sociaal-Economische Raad (SER) om het minimumloon te verhogen is een prima idee, zeggen experts. Er zijn immers nauwelijks negatieve effecten, terwijl er wel tal van voordelen zijn. We zetten ze voor je op een rij.
Dat geldt niet alleen voor degenen die het minimumloon krijgen, maar ook andere werkenden én de economie als geheel.
SER-rapport
Aan het minimumloon werd gisteren maar relatief weinig tijd besteed in het rapport van de SER, getiteld 'Zekerheid voor mensen, een wendbare economie en herstel van de samenleving'. Maar het is wel iets waar al veel langer aandacht voor is.
De SER pleit in het rapport voor verhoging van het minimumloon per gewerkt uur en met behoud van de koppeling tussen het minimumloon en uitkeringen.
De SER is het belangrijkste adviesorgaan voor de regering en parlement op sociaal- en economisch terrein.
1. Verschil in netto uurloon gelijkgetrokken
Nu geldt het minimumloon nog als een bedrag dat je per maand verdient. Het maakt dan uiteraard wel uit of de standaard werkweek in een sector 36 uur, 38 uur of 40 uur per week is, legt Leontine Treur, senior-econoom bij Rabobank, uit. In de eerste twee gevallen verdien je dan omgerekend per uur immers meer. Het gaat om respectievelijk zo'n 11 procent en circa 5 procent.
Als je een minimumloon per uur wilt invoeren, dan ligt het voor de hand dat je niet het uurloon voor degenen die 36 uur werken verlaagt, maar juist dat je het minimumloon voor degenen die 40 uur per week werken optrekt, aldus Treur.
Nu ligt het minimumloon per uur als je 36 uur in de week werkt ruim 1 euro boven het niveau van degenen die 40 uur per week werken.
2. Duwtje in rug voor kwetsbare groep
Ze stipt aan dat veel werkenden die het minimumloon krijgen ook nog eens flexibel werken, zoals via oproepcontracten, en dus eveneens met de nadelen die daarmee gepaard gaan te maken hebben.
Daardoor, en doordat ze maar het minimumloon ontvangen, hebben ze ook maar weinig mogelijkheden om financiële buffers op te bouwen. Een hoger minimumloon is dan ook een goed idee, aldus Treur.
Als er dan alleen maar voordelen zijn aan een verhoging, waarom gebeurt het dan niet, vraag je je af. Een veelgehoord argument is dat er banen zouden verdwijnen, vertelt Piet Rietman, econoom van ABN Amro.
Hij is voorstander van een verhoging, net als zijn collega van de Rabobank. De angst voor baanverlies is onterecht, stelt hij. De econoom verwijst naar eerdere verhogingen van het minimumloon, in Nederland en Duitsland.
3. Geen baanverlies, maar meer gewerkte uren
De verhoging van het minimumjeugdloon in Nederland in 2017 bijvoorbeeld leidde niet tot baanverlies. Integendeel: er kwamen zelfs gewerkte uren bij én werkenden die meer verdienden dan het minimumloon zagen ook hun loon stijgen, blijkt uit recent onderzoek van het Centraal Planbureau (CPB).
En in Duitsland, een met Nederland vergelijkbare economie, waren werkgelegenheidseffecten, voor zover ze er überhaupt waren, klein. Het land voerde in 2015 een minimumloon in.
Het 'er verdwijnen banen'-argument is lang gebruikt om een verhoging tegen te houden, maar de laatste jaren zijn economen en planbureaus er toch anders tegenaan gaan kijken, zegt Rietman. Dat heeft ook te maken met waar je politiek staat, denkt hij, maar 'ik kijk naar data'.
Bij de Tweede Kamerverkiezingen van afgelopen maart hadden de meeste grote partijen een hoger minimumloon in hun verkiezingsprogramma staan.
4. Hoeft werkgevers niets te kosten
Een ander bezwaar, dat het werkgevers op kosten jaagt, kan ook makkelijk omzeild worden, aldus Treur. De overheid kan er namelijk ook ervoor kiezen om het belastingtarief voor mensen die het minimumloon verdienen nog verder te verlagen. Zij houden dan netto meer over van hetzelfde bedrag, legt zij uit.
En zelfs als werkgevers toch te maken krijgen met hogere loonkosten dan is dat geen ramp, denkt Rietman. Want tegenover die hogere kosten die een minimumloonsverhoging met zich meebrengt, staat een hogere consumptie door huishoudens en dus een hogere omzet bij bedrijven, denkt hij.
5. Geen strop, maar besparing voor de overheid
Een verhoging van het minimumloon past goed in de oproep die Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank (DNB) gisteren weer eens deed en die hij eerder ook al deed: "Verhoog de lonen in Nederland", zegt Rietman.
De econoom is niet bang dat een hoger minimumloon zal resulteren in een strop voor de overheid, die immers meer uitgaven zal krijgen omdat uitkeringen als de bijstand en de AOW aan het minimumloon zijn gekoppeld. "Tegelijkertijd met een hoger minimumloon, en dus de uitkeringen, nemen kosten die samenhangen met armoede af. Zo hoeft er dan namelijk minder geld te worden uitgegeven aan onder meer welzijnswerk en schuldhulpverlening", besliut Rietman.