José: 'Ik word elke nacht wakker van de hitte'

Al jaren slaapt José (74) slecht. De oorzaak? Hitte. "Ik heb al járen élke nacht last van hitte. Dit zorgt voor een slechte nachtrust. De last van de hitte begint meestal tussen 1 en 2 uur 's nachts en kan zo doorgaan tot 6 a 7 uur 's morgens. Wat is hier aan de hand? En zou ik hier iets tegen kunnen doen?"

De hitte die José elke nacht ervaart, ook wel 'nachtzweten' genoemd, kan heel veel oorzaken hebben, zegt  urogynaecoloog Manon Kerkhof. "Als José bij mij zou komen, zou ik – net als een huisarts zou doen – eerst veel vragen stellen om zo achter de oorzaak te komen of wel oorzaken uit te sluiten. Te beginnen bij vragen over haar levensstijl: heeft ze overgewicht? Want dan heb je meer last van zweten, omdat je meer moeite moet doen om temperatuur kwijt te raken. Hoeveel cafeïne en theïne drinkt ze op een dag? Eet ze vaak pittig? Want daar krijg je het letterlijk warm van. Gaat ze vaak laat op de dag/ in de avond sporten? En praktische zaken als: is de slaapkamer niet te warm? Ligt ze niet onder een te dik dekbed?"

Bijwerking van medicijnen?

Een andere vraag die Kerkhof aan José zou stellen is of en zo ja, welke medicatie ze gebruikt. "Het is niet geheel ondenkbaar dat mensen van die leeftijd medicatie gebruiken, en veel medicijnen hebben nu eenmaal bijwerkingen. Vaatverwijderaars of antidepressiva bijvoorbeeld kunnen als bijwerking nachtzweten hebben. Ook als José in het verleden borstkanker heeft gehad en nu medicijnen slikt om borstkanker te voorkomen, kan ze het hierdoor in de nacht heel warm krijgen."

Nóg een andere mogelijkheid is chronische stress. Als José in haar leven iets traumatisch heeft meegemaakt of om een andere reden stress ervaart, kan die stress in de nacht in de vorm van nachtmerries naar buiten komen. "Je lijf ’s nachts staat door de stress in de freeze, flight of fight-stand, waardoor het een adrenalinekick krijgt en je gaat zweten als gevolg."

Als deze oorzaken allemaal kunnen worden doorgestreept, dan zou het nachtzweten nog een gevolg kunnen zijn van een schildklier die te snel werkt. Naast een opgejaagd gevoel en darmproblemen is ook nachtzweten hiervan namelijk een symptoom. Datzelfde geldt voor diabetes, dus de vraag aan José of ze een te lage bloedsuikerspiegel heeft.

Opvliegers?

Maar kunnen ook schildklierproblemen en diabetes worden geschrapt van het lijstje, dan blijft er vaak nog maar één conclusie over: het nachtzweten zijn opvliegers. Kerkhof: "Hier komen we op uit, als al het andere is uitgesloten. Over het algemeen komen vrouwen tussen de 45 en 55 jaar in de overgang. Zo’n 75 procent van de vrouwen heeft tijdens de overgang last van opvliegers in de nacht. Door de hartkloppingen en het nachtzweten worden vrouwen in deze periode gemiddeld twee tot drie keer per nacht wakker. Helaas blijft 10 tot 15 procent van de vrouwen ook na de overgang last houden van opvliegers en komen daar ook vaak nooit meer van af."

Of José tot deze laatste groep behoort is wel nog de vraag. "Als José al sinds de overgang klachten heeft van nachtzweten dan is dat logisch. Heeft zij hier vele jaren na de overgang last van gekregen dan is de overgang als oorzaak voor het nachtzweten minder waarschijnlijk."

Van de categorie vrouwen boven de zestig jaar die maar last houden van opvliegers is een oplossing met hormonen wat risicovoller dan voor jongere vrouwen, vanwege het hoge risico op hart- en vaatziekten en borstkanker. Kerkhof: "Daarom behandelen we vrouwen op deze leeftijd liever niet meer met hormonen. Wel zijn er enkele niet-hormonale mogelijkheden te bedenken zoals aanpassen van de leefstijl, het geven van bloeddrukverlagers, antidepressiva en eventueel ook een middel tegen epilepsie, uiteraard wel in een zeer lage dosering."

Rubriek: Asking for a friend 

In deze wekelijkse rubriek Asking for a friend leggen we lezersvragen over gezondheid voor aan één van onze experts. Heb jij ook een prangende gezondheidsvraag voor een huisarts, verloskundige, diëtist, psycholoog of een andere gezondheidsexpert? Mail die dan naar weekendmagazine@rtl.nl en wie weet zie jij het antwoord hier op deze plek snel verschijnen.