Zelf een tuinontwerp maken: zo pak je dat aan en dit zijn de valkuilen
Een tuinverbouwing ziet er op tv misschien vrij simpel uit, bij Eigen Huis & Tuin: Lekker Leven klaren ze de klus immers in twee dagen. Maar daarvoor moet er natuurlijk wel eerst een goed tuinontwerp gemaakt worden. Waar je op moet letten bij het ontwerpen van je tuin? Wij spraken Huib Schuttel – al 22 jaar vaste tuinontwerper van Eigen Huis & Tuin – die waardevolle tips deelt én waarschuwt voor de meest voorkomende valkuilen tijdens het ontwerpen.
Na maar liefst 450 tuinen ontworpen te hebben voor Eigen Huis & Tuin, en inmiddels bijna 100 voor het nieuwere Lekker Leven-format (sinds 2020) heeft Huib al heel wat ervaring opgedaan. Maar ook vóór Eigen Huis & Tuin was Huib al 17 jaar uitvoerend hovenier en ontwerper. ‘De redactie van Eigen Huis & Tuin zorgt ervoor dat we elke keer weer andere soorten tuinen krijgen in het programma. Elke tuin die ik ontwerp is uniek, en dat maakt het leuk’, vertelt Huib.
Tuinontwerpen
Wat Huib zo leuk vindt aan het ontwerpen van tuinen is dat het een enorm creatief proces is. Van begin tot eind moet je rekening houden met allerlei onderdelen. ‘Het begint bij de omkadering van de tuin. Hoe is de ligging, ligt je tuin op het zuiden, heeft het veel zon, of juist niet? Dat zijn allemaal dingen waar je rekening mee moet houden voordat je begint aan je ontwerp.’
Daarnaast zijn er natuurlijk ook nog veel andere onderdelen waar je als tuinontwerper van je eigen of andermans tuin rekening mee moet houden. Moet er veel groen komen, iets wat volgens Huib momenteel steeds meer in trek is, of juist meer zitplekken. Wonen er ook jonge kinderen, dan mag een speelhoekje of speelgazon niet ontbreken, terwijl oudere mensen waarschijnlijk meer van de natuur en bloemen willen genieten.
Zelf je tuin ontwerpen? Zo begin je!
‘Als ik begin met het ontwerpen van een tuin kijk ik als eerste naar de omlijsting. Staat er al iets of nog helemaal niks? Daarnaast is het uitgangspunt altijd: hoe ga ik de omkadering doen? Wil ik een schutting als omkadering, een volledig groene omkadering óf een combinatie.’ Vervolgens is de belangrijkste vraag die je jezelf moet stellen voordat je begint: "waar wil ik de tuin voornamelijk voor gebruiken?" Het is volgens Huib dan ook aan te raden om een wensenlijstje te maken van tevoren. Waar wil je graag in de tuin zitten, voorin of achterin? En wil je graag in de zon of uit de zon? Als je antwoord hebt op die vragen weet je of je iets als een overkapping of zonnedoek nodig hebt.
Ook is het van belang om de keuze van de ondergrond en verharding te maken. Kies je voor tegel, een houten vlonder of grind (oftewel: halfverharding). Ook is het belangrijk om te bepalen op wat voor type materiaal je wilt lopen of zitten, en of je überhaupt gras wilt in je tuin. Als je kinderen hebt is het fijn als ze op een zachte ondergrond als gras kunnen spelen en dat je daarnaast ook speelruimte vrijhoudt voor een zandbak of iets dergelijks. Al met al heel wat aspecten om rekening mee te houden voordat je met je ontwerp begint.
Vraag jezelf deze dingen af tijdens het maken van je wensenlijstje:
- Omkadering: schutting, groene omkadering, combinatie of iets anders?
- Ondergrond: tegels, houten vlonder, grind of gras?
- Gazon: hoeveel, in welke vorm, wat voor soort (speel-, sier- of klavergazon)?
- Zitplekken: in de zon of uit de zon, voorin of achterin de tuin, één of meerdere, chill lounge of grote eettafel?
- Beplanting: welke moeten in de zon, welke in de schaduw, kleine planten, bloemen of grote bomen?
- Basis: wat voor soort grond heb je? Moet je nog ophoogzand toevoegen?
- Stijl: in welke stijl wil je je tuin? Eén of meerdere stijlen gecombineerd?
- Verplichte onderdelen: zoals schuur voor opbergruimte, kliko’s met afscherm gedeelte?
'Zet eerst je wensen op een rijtje en begin dan pas met ontwerpen. Er zijn zó veel mogelijkheden.’ - Huib Schuttel
Valkuilen
De meest voorkomende valkuilen gaan volgens Huib over de zitruimte, de zon en de ondergrond. ‘Veel mensen vergeten de zitruimte tijdens het ontwerpen terwijl je deze ruimte echt moet bewaren.’ Anders zul je aan het einde van het proces te weinig ruimte over houden om een goede zitplek van te maken.
De tweede valkuil gaat om de zon, aangezien er vaak wordt vergeten te kijken hoe de zon op de tuin staat én hoe deze verandert gedurende de dag. Overigens is het niet alleen je zitplek maar ook voor je beplanting slim om hiermee rekening te houden. Er zijn veel planten die juist niet in de zon kunnen staan en andersom ook.
Ook gaat het vaak mis doordat mensen zich niet verdiepen in de ondergrond van de tuin en het ontwerp daarop aan te passen. Het is erg belangrijk om te weten op wat voor type grond je tuin ligt, zoals kleigrond of veengrond, en wat de gevolgen daar van zijn. Zowel voor je bestrating als je beplanting. 'Een goede basis is ontzettend belangrijk. Zorg dus ook dat je voldoende ophoogzand gebruikt onder de bestrating. Doe je dit niet, dan kun je even kort genieten van je tuin maar zal het al snel daarna allemaal inzakken.’
‘Tip: maak van tevoren een moodboard aan de hand van plaatjes van Pinterest of uit tijdschriften.’ - Huib Schuttel
Grote tuin? 'Verplicht' grasveld
Volgens Huib zit er een groot verschil tussen het ontwerpen van grote en kleine tuinen. ‘Grote tuinen, boven 100m², zijn in mijn optiek verplicht van een stuk gras. Doe je dat niet, dan wordt het inrichten al snel te duur.' Zo'n gazon kan overigens in alle stijlen en hoeft echt niet saai te zijn. 'Eén rechte strook, met organische vormen of juist een aantal kleinere blokken gras.'
Huibs persoonlijke favoriet: de pergola
Tot slot nog een laatste tip van Huib: 'Plaats een pergola in je tuin voor meer diepte. Veel mensen denken dat een pergola je tuin te vol maakt, maar het geeft je tuin juist een ruimtelijk effect doordat je de hoogte in gaat. En het leuke aan een pergola is dat planten er op een natuurlijke manier omheen groeien. De planten en bloemen gaan letterlijk de lucht in.’
