Bij Karolina werd per toeval diabetes ontdekt: 'Ik zorgde voor iedereen, behalve voor mezelf'

De diagnose kwam voor Karolina zevenenhalf jaar geleden als donderslag bij heldere hemel. Haar diabetes werd per toeval ontdekt bij een bloedtest toen ze voor iets heel anders naar de gynaecoloog ging. "Ik zat op de scooter toen ik werd gebeld door mijn huisarts. Toen ik vervolgens mijn voicemail afluisterde, werd me meegedeeld dat ik diabetes type 2 had en dat er medicatie voor me klaarlag. Dat was wel een klap, ik had het totaal niet zien aankomen."

Zo gaat het vaak bij diabetes type 2, weet Diena Halbertsma, directeur van het Diabetes Fonds. "Het verraderlijke van deze ziekte is dat de klachten vaag zijn, waardoor je nauwelijks merkt dat je ermee rondloopt. Symptomen zijn bijvoorbeeld: veel moe zijn, wazig zien, veel dorst hebben, vaak moeten plassen, wondjes die slecht genezen, infecties die vaak terugkomen."

"Mensen kunnen dus langere tijd rondlopen met diabetes type 2 zonder dat ze dit weten. Daarnaast lopen mensen gemiddeld tien jaar rond met verhoogde bloedsuikerwaarden, prediabetes, voordat ze daadwerkelijk het stadium diabetes type 2 bereiken. En ook zonder klachten heb je dan al kans op blijvende schade aan je lichaam."

Overgewicht en stress

Karolina merkte helemaal niets, maar behoorde wel tot de risicogroep. Ze was namelijk erfelijk belast – haar oma en oom hadden ook diabetes type 2 – en tijdens een van haar zwangerschappen was al een voorstadium van zwangerschapsdiabetes bij haar geconstateerd. Als je zwangerschapsdiabetes hebt gehad, is de kans dat je daarna binnen vijf tot tien jaar diabetes type 2 krijgt, 50 procent. Daarbij had Karolina overgewicht en veel stress: nog twee factoren die de kans op de ziekte verhogen. 

Diabetes type 2 komt tien keer zo vaak voor als diabetes type 1, een auto-immuunziekte waardoor het lichaam geen insuline meer aanmaakt. 1,1 miljoen Nederlanders hebben type 2. Hun lichaam reageert niet meer goed op het hormoon insuline, dat de bloedsuiker regelt, of maakt er te weinig van aan. Diabetes type 2 werd vroeger wel 'ouderdomssuiker' genoemd, omdat het vooral bij oudere mensen voorkwam. Maar het ontstaat tegenwoordig op steeds jongere leeftijd, ziet het Diabetes Fonds. 

Ook bij kinderen en jongeren 

Halbertsma: "De gemiddelde leeftijd waarop mensen het krijgen is nog wel 60 jaar, maar helaas blijft het echt niet beperkt tot ouderen. Er zijn naar schatting 1400 tieners die het hebben, 4900 twintigers en 18.000 dertigers. We horen ook van kinderartsen dat ze steeds vaker verhoogde bloedsuikerwaarden bij kinderen en jongeren tegenkomen. Dat is ronduit schokkend."

Veel mensen onderschatten de ziekte, zegt Halbertsma. "Mensen denken dat het wel meevalt en dat er prima mee te leven valt, maar de helft van alle mensen met diabetes type 2 krijgt ernstige complicaties aan hart en nieren, vaat- of oogaandoeningen. Het brengt schade toe aan je bloedvaten en die zitten overal in je lijf. Veel mensen realiseren zich niet dat je met diabetes type 2 een veel hogere kans hebt op bijvoorbeeld beroertes. In heel ernstige gevallen kan het zelfs leiden tot blindheid of amputaties van ledematen."

Ongezonde leefstijl

Karolina, van huis uit verpleegkundige, zag wel gelijk de ernst van de situatie in. Toch besloot ze niet aan de medicatie te gaan, maar in plaats daarvan haar hele leefstijl om te gooien. "Ik wist dat je daarmee een hoop kunt bereiken. Dus ik ben naar een diëtist gegaan en heb stapsgewijs mijn hele leven omgegooid. Ik ben meer gaan bewegen, gezonder gaan eten en heb ook de oorzaken van mijn ongezonde leefstijl aangepakt." 

"Er was nogal wat aan de hand in mijn leven en eten bood me troost. Ik zorgde lange tijd voor iedereen, behalve voor mezelf. Met die patronen ben ik aan de slag gegaan. Ik denk dat dat een voorwaarde is om zo'n leefstijlverandering te doen slagen, want anders verval je binnen de kortste keren weer in je oude gedrag."

Huilen van geluk

Bij Karolina was het effect groots: ze viel in totaal 30 kilo af en heeft vorige week te horen gekregen dat haar bloedwaarden beter zijn dan ooit. "Ze zijn net zo goed als die van een gezond iemand. Ik heb het dus echt weten om te keren in zevenenhalf jaar tijd. Je wilt niet weten hoe blij ik was toen ik dat hoorde. Ik ben mijn man huilend van geluk en ontlading in de armen gevallen. Het is me gewoon gelukt. 

Zo zie je maar, er is vaak meer mogelijk dan medicatie. Makkelijk is het niet, ik zal de rest van mijn leven moeten blijven opletten op wat ik eet. Het blijft een dagelijkse strijd voor me. Maar ik weet waar ik het voor doe. Ik wil geen hartinfarct krijgen en al helemaal geen hersenbloeding of amputatie. Dat beeld hou ik mezelf voor. Ik wil graag nog heel lang leven, dus daar zal ik alles voor doen."

Doe de risicotest

Hoe eerder je erbij bent, hoe beter, wil ook het Diabetes Fonds duidelijk maken met een bewustwordingscampagne. Directeur Diena Halbertsma: "1,4 miljoen Nederlanders lopen rond met prediabetes, een voorfase waarbij de bloedsuikerwaarden al verhoogd zijn. Deze mensen hebben 9 keer meer kans op diabetes type 2. Maar het goede nieuws is dat als je op tijd je leefstijl verbetert, je kunt voorkomen dat je diabetes type 2 krijgt. En heb je het al wel, dan kun je door gezonder te gaan leven nog de kans verkleinen dat je ernstige complicaties krijgt. Op tijd weten dat je risico loopt is dus belangrijk om grote gezondheidsschade te voorkomen. Daarom waarschuwen wij: check je diabetesrisico."

Ongezond eten en drinken, weinig bewegen, veel stress, roken, slecht slapen, overgewicht, erfelijkheid, etnische achtergrond en ouder worden spelen een rol bij het ontstaan van diabetes type 2. Wat is jouw risico op diabetes type 2? Dat kun je checken met de Diabetes Risicotest op diabetesfonds.nl. Van de ruim 278.000 mensen die de afgelopen vijf maanden de Diabetes Risicotest hebben ingevuld, bleek 1 op de 3 een hoog risico te hebben. Zit jij in de gevarenzone? Dan kan de huisarts met een bloedtest vaststellen of je mogelijk al diabetes type 2 hebt.