Oud-voetballer én mama Anouk slaapt al jaren maar 'n paar uur per nacht: 'Mijn reserves zijn op'

Er bleef Anouk de afgelopen jaren weinig bespaard, zo blijkt uit haar vorige week verschenen boek Slaap mama slaap. Een heftige bevalling die z’n fysieke sporen naliet, gevolgd door twee miskramen, waarbij de laatste resulteerde in zoveel bloedverlies dat ze onder het mes moest. Bij de daaropvolgende zwangerschap had ze een baarmoederbloeding die een hoop stress met zich meebracht. 

En dan waren er nog een borstontsteking en een verzakking van haar baarmoeder, blaas en darmen: er zijn mensen die van minder omvallen. En zij maakte dit alles ook nog eens door op maximaal vijf uur slaap per nacht.

Zoon Sonny, inmiddels 4, was een moeilijke slaper. "We merkten in onze omgeving dat andere kinderen van zijn leeftijd een stuk beter sliepen", vertelt ze. "Hun avondritueel duurde een kwartiertje, terwijl wij met Sonny minstens een uur zaten te wiegen in de schommelstoel." 

Anouk en haar vriend Pieter schakelden dan ook al na een aantal maanden een slaapcoach in. "Zij leerde ons vooral dat je eerst aan de slaap overdag moet werken voordat je aan de nacht begint. Ze maakte hele schema’s voor ons, en dat bracht echt wel iets van verbetering."

Alsnog wakker

Niet dat Anouk daardoor als een roos sliep: als Sonny een keer een goede nacht maakte, lag zij alsnog wakker van de pijn aan de hechtingen die ze had overgehouden aan haar bevalling. "Iedere dag om 5 uur opstaan voor Sonny deed ik nog fluitend, maar dat ik ook niet kon slapen als hij eindelijk sliep, daar was ik soms wel verdrietig over." Behandelingen van een bekkenfysiotherapeut brachten na tien maanden verlichting.

Sonny bleef een lastige slaper. De kinderslaapcoach, het boek De slaapbijbel, een homeopaat en alle goedbedoelde adviezen van vrienden die ze opvolgden, hielpen maar een beetje. Heel erg vonden Pieter en Anouk dat toen nog niet; de blijdschap en opluchting over zijn komst overheersten. "Bij één kind kun je de nachten ook nog goed verdelen met z’n tweeën. En hij ging elke week een nachtje naar mijn ouders, dat was voor ons genoeg om erdoorheen te komen. Alles is een fase, hielden we onszelf voor."

Wanhoop

Dat het nog veel erger zou worden, wisten ze toen gelukkig nog niet. Sonny’s slaapgewoonten bleken namelijk peanuts vergeleken met die van zoon Jip (inmiddels 2). Sonny werd standaard om een uur of 5 wakker – 'een rottijd waar ik vroeger echt om zou hebben gehuild' – maar die sliep ’s nachts tenminste door, na verloop van tijd.

Jip lijkt dat nog altijd niet van plan. Hij slaapt moeilijk in, slaapt niet door én is vroeg uit de veren. "Hij heeft ook een fase gehad waarin hij gerust van 1 tot 5 uur ’s nachts wakker was. Dat was killing."

Wat heb ik toch een hekel aan de nachten, waarin de wanhoop veel dichterbij is dan overdag, schrijft Anouk in haar boek. Een nacht is nooit zomaar een nacht. Het is een periode van doorworstelen, van doorkomen.

Moegestreden staan ze inmiddels open voor elk probeersel. Baat het niet dan schaadt het niet. Vroeger naar bed brengen, later naar bed brengen, warmere kleding aan, een dikkere slaapzak of juist een minder dikke, slapen met wat meer licht op de kamer, of in het pikkedonker, een grotere fles voor het naar bed gaan, of juist geen fles vanwege de krampen, white noise aanzetten, geen schermen meer, smeerseltjes onder voeten, de kinderen met z’n tweeën op één kamer zetten: niks werkt. "Ik denk dat het in de genen zit", verzucht Anouk. "Ik ben ook een slechte slaper."

Vijf uur slaap is veel

Nog steeds gaat het niet goed. Als Pieter en Anouk de kinderen rond 7 uur naar bed brengen, zijn ze meestal zeker twee uur bezig om ze in slaap te krijgen. "Jip slaapt inmiddels 'uit' tot half 6, maar hij is nog twee à drie keer per nacht wakker. Als we vijf uur per nacht slapen, is het veel. Soms denk ik: wat zijn we nou opgeschoten sinds de kraamweek? Het pittigste is dat we nu geen avond, geen ochtend én geen nacht hebben voor onszelf."

De gebroken nachten werken door in alle aspecten van hun leven. Zo is de weerstand van Anouk zo belabberd dat ze in 2023 maar liefst twintig weken ziek was. Sporten zou ze het liefst van alles doen, het is haar passie, maar daar heeft ze de energie niet voor. Gezond koken lukt minder vaak dan ze zou willen. 

Verder lijdt haar werk eronder. "Ik moet vaak dingen afzeggen omdat ik ziek ben of geen energie heb. Als zzp’er word je dan op een gegeven moment niet meer gevraagd." Leuke events zijn er ook niet meer bij. Uitnodigingen voor voetbalwedstrijden, het Boekenbal, jubileumfeesten van Ajax: ze heeft ze allemaal laten schieten. "Soms met pijn in mijn hart. Ik mis al heel lang heel veel, dat heb ik moeten leren accepteren. Het voelt af en toe alsof ik aan de zijlijn van mijn eigen leven sta. Alles staat in de wacht."

Meer ouders dan partners

Haar sociale leven is ondertussen zo goed als non-existent. "Ik zag laatst dat ik een van mijn beste vriendinnen al zes maanden niet heb gezien, en dat had ik niet eens door. Eigenlijk heb ik mijn sociale leven een beetje geparkeerd. Net als onze relatie. Het gaat heel goed tussen Pieter en mij, maar we zijn op dit moment meer ouders dan partners. Dat is even wat het is.”

Haar topsportmentaliteit zat Anouk lang in de weg: niet lullen maar poetsen, doorgaan, beuken, niet zeuren. "Die mentaliteit heeft me ook geholpen, want daardoor blijf je overeind en positief. Maar ik was daardoor ook heel streng voor mezelf. Ik hoorde steeds die strenge topsportstem: het zijn jouw kinderen, iedereen heeft kinderen, je moet dit kunnen. Ik hield mezelf voor dat ik alles aankon, ging door en door en door, zonder om hulp te vragen. Het was af en toe heel eenzaam: ik wilde anderen niet lastigvallen met gezeur."

Gedeelde smart

Met het delen van haar ervaringen wil ze andere ouders nu een hart onder de riem steken. "Ik denk dat het belangrijk is om juist ook de minder fijne dingen met elkaar te delen en bespreekbaar te maken. Dat is zowel goed voor jezelf als voor anderen."

"De eerste miskraam hebben we helemaal voor onszelf gehouden. Nu denk ik: waar sloeg dat op? Daardoor voelde ik me heel alleen. Terwijl je nooit alleen bent, er zijn altijd anderen die hetzelfde of iets vergelijkbaars doormaken. Dat heb ik wel gemerkt toen ik er eenmaal op Instagram over begon te posten. Ik kreeg zoveel reacties van lotgenoten die het herkenden. Gedeelde smart is echt halve smart. Als ik maar een paar ouders help met mijn boek, in welke vorm dan ook, dan is het voor mij al geslaagd."

Het op papier zetten van haar verhaal heeft haar zelf ook geholpen: "Het had een therapeutische werking. Nu ik het allemaal heb opgeschreven voor mijn boek, realiseer ik me pas hoeveel het is. En dat geldt niet alleen voor mij hè: ook als je geen miskraam hebt meegemaakt en goed slapende kinderen hebt, is het veel."

"Je wordt opeens ouder, bent verantwoordelijk voor mensjes, krijgt een heel andere rol; het is de drukste periode van je leven met de minste slaap en je hebt nauwelijks tijd om daar goed bij stil te staan."

Stapje terugdoen

Nu ze dat wel heeft gedaan, begint het gebrek aan slaap haar pas echt op te breken. Alsof ze nu pas eerlijk tegen zichzelf durft te zijn. "Mijn reserves zijn op. Ik merk dat ik labiel ben, niet zoveel meer aankan en op een grens balanceer. Ik heb het gevoel dat ik de grip op alles verlies. Ik móét een stapje terugdoen. Dat heb ik lang niet goed gevonden, maar nu heeft thuis alles op orde krijgen even prioriteit."

"Ooit wordt het beter. Sonny slaapt inmiddels echt wel oké ‘s nachts, dus ergens komt ook bij Jip die omslag. We hebben de moed nog niet opgegeven."

‘Slaap mama slaap’ van Anouk Hoogendijk is nu verkrijgbaar.

Klik hier voor meer Lifestyle