'Zag eruit als een spook': Shelly was veganist, maar eet nu tóch weer soms vlees

De post die Shelly Wubbe enkele weken geleden op LinkedIn deelde, ging nog net niet viral, zo veel reacties kreeg ze erop. "Het is controversieel denk ik, om weer vlees te gaan eten als veganist of vegetariër", zegt ze. "Wel of geen vlees eten is sowieso een onderwerp waarover veel mensen zich aangesproken voelen."

Shelly werd jaren geleden vegetariër om ethische redenen. "Ik hou enorm van dieren, en dan is het een beetje gek als je ze wel eet. Zeker als je weet wat voor dierenleed erachter zit in die bio-industrie. Dat vind ik nog steeds heel erg."

Wat het makkelijker maakte om te stoppen met het eten van vlees, was dat ze het ook niet erg lekker vond. "Het was een kleine stap voor me om vegetariër te worden." Na drie jaar besloot ze helemaal te stoppen met het eten van dierlijke producten: zuivel lustte ze toch al niet. En zo werd ze veganist. "Dat heb ik vier jaar volgehouden, maar ik merkte dat het mijn gezondheid niet per se ten goede kwam."

Geen ijzer- of vitaminetekorten 

Hoewel ze haar bloedwaarden elk jaar liet checken bij de huisarts en geen ijzer- of vitaminetekorten had, had ze weinig energie. Ook was ze altijd erg bleek, zegt ze. "Ik zag eruit als een spook." 

Verder werd haar haar dun en had ze naar eigen zeggen geen libido. "Dat mijn waarden goed waren, betekent niet dat ze optimaal waren", verklaart ze. "Ik ervoer niet per se dat mijn gezondheid optimaal was."

En dus besloot ze vijf jaar geleden langzaam weer dierlijke producten te gaan eten. "Het voelde gek om gelijk weer volop vlees te gaan eten, dus ik heb het stap voor stap gedaan. Ik ben begonnen met eieren, vervolgens ben ik weer af en toe vis en biefstuk gaan eten, vooral in restaurants.

Eerlijk gezegd was ik ook wel klaar met de eentonigheid van het veganistische dieet. Ja, je kunt ook daarbij heel gevarieerd eten, maar ik miste toch echt wel de smaak van vis en vlees. Zeker wanneer ik uit eten was. En rond mijn menstruatie merk ik dat ik soms echt cravings heb naar een stukje rood vlees."

Plantaardig versus dierlijk

Ze merkte al snel dat ze zich beter begon te voelen. In haar post op LinkedIn noemt ze negen verbeteringen die ze ervaart nu ze weer twee à drie keer per week vlees eet en twee à drie keer per week vis. Meer energie, voller haar en minder haaruitval, een gezonde, regelmatige cyclus, krachttraining gaat makkelijker, een gezond libido, meer plezier in eten, minder opgeblazen gevoel, minder buikpijn, minder cravings en honger. 

Bij veel van die punten haalt Shelly, die zelf haar masterthesis schreef over plantaardige versus dierlijke eiwitten, wetenschappelijke onderzoeken aan die de beschreven voordelen onderbouwen.

"Ik merkte vooral dat ik meer energie kreeg", vertelt ze. "Ik had weliswaar geen ijzertekort, maar ik heb nu echt meer energie dan toen ik nog veganist was. Mijn haarkwaliteit is beter, mijn nagels zijn sterker, mijn huid is minder bleek, ik heb geen opgeblazen buik meer", somt ze op. 

"Mijn libido is helemaal terug en ik heb veel minder honger; vlees is enorm verzadigend, merk ik. Je eet er niet zo snel te veel van, anders dan bij bijvoorbeeld pasta. Ik vind het nu dan ook makkelijker om op gewicht te blijven. Spiermassa opbouwen gaat ook veel makkelijker, ik zie veel sneller resultaat in de gym."

En die cyclus, was die voorheen dan niet gezond en regelmatig? "Nou, ik ben twee keer mijn menstruatie verloren, maar dat had niet zozeer te maken met een vegetarisch of veganistisch dieet. De eerste keer had ik een eetstoornis en was ik veel te licht, de tweede keer had ik heel veel stress. Sinds ik weer dierlijke producten eet is mijn cyclus heel regelmatig en ben ik klachtenvrij, maar dat kan ook met andere factoren te maken hebben."

Te veel vlees 

Zíj voelt zich beter nu ze wel weer vis, vlees, eieren en zuivel eet, maar dat wil niet zeggen dat dat voor iedereen geldt, wil Shelly benadrukken. "Ik ben ervan overtuigd dat we in principe prima kunnen leven zonder vlees. De meeste mensen zullen er gezonder van worden als ze meer planten gaan eten. Te veel vlees is niet goed: drie keer per dag vlees of vis eten is ook nergens voor nodig. Ik eet nog steeds 80 procent vegetarisch en kies vooral voor onbewerkte voeding. Het gaat allemaal om balans, en ieder lichaam is anders. Wat voor de een werkt, hoeft niet voor een ander te werken."

Het Voedingscentrum zou bij de gezondheidsvoordelen die Shelly ervaart sinds ze weer vlees, vis en andere dierlijke producten eet, toch denken dat er voorheen – misschien ongemerkt – sprake was van tekorten. "Dan kun je je natuurlijk beter gaan voelen als je die voedingsstoffen gaat aanvullen", zegt woordvoerder Pascalle Stijger. 

Gaat om hele voedingspatroon

"Maar het is niet per se nodig om weer vlees te gaan eten als je tekorten hebt. Het gaat uiteindelijk om je hele voedingspatroon. Als je de voedingsstoffen die je mist op een andere manier binnenkrijgt, kun je dezelfde voordelen ervaren. 

En soms gaan mensen meer met hun gezondheid aan de slag en is weer vlees of meer eiwitten eten daar onderdeel van, en dan worden dáár alle gezondheidsvoordelen aan toegeschreven. Terwijl misschien meer ontspanning of meer bewegen daar ook aan hebben bijgedragen. Het is nooit zwart-wit alleen één voedingsmiddel dat het verschil maakt."

Dat mensen in principe prima zonder vlees en andere dierlijke producten kunnen, bevestigt het Voedingscentrum. "Mits je ze op een goede manier vervangt. We adviseren goed te kijken naar de voedingsstoffen die je binnenkrijgt. In onze Mijn Eetmeter-app kun je een dagboek bijhouden waarin je precies kunt zien hoeveel je van elke voedingsstof binnenkrijgt, en als je tekorten hebt krijg je gelijk advies met welke producten je die kunt aanvullen. In vlees zitten goede voedingsstoffen zoals eiwitten, ijzer, vitamines B1 en B12, maar die kun je ook binnenkrijgen via andere producten. Denk aan peulvruchten, soja, noten, pitten en eieren."

IJzer komt in ons eten voor in twee vormen: heemijzer en non-heemijzer. "Heemijzer komt alleen voor in dierlijke producten, dus vegetariërs krijgen over het algemeen alleen non-heemijzer binnen. Dit neemt het lichaam minder goed op dan heemijzer. Maar alsnog kun je uit plantaardige bronnen voldoende ijzer opnemen."

Supplementen slikken?

Supplementen slikken volgens het idee 'baat het niet dan schaadt het niet' kun je volgens het Voedingscentrum beter niet doen. "Te veel van bepaalde vitaminen kan schade veroorzaken. Een bekend voorbeeld is vitamine B6, dat blijvende zenuwschade kan veroorzaken als je er te veel van binnenkrijgt. Wij zeggen altijd: als je supplementen neemt, kijk dan hoeveel erin zit en neem niet meer dan 100 procent van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid." 

Bij een vegetarisch dieet zijn supplementen niet per se nodig, maar eet je volledig plantaardig of veganistisch, dan adviseert het Voedingscentrum wel een B12-supplement.

Zijn er gevallen denkbaar waarbij het 'nodig' is om weer vlees te gaan eten? "We adviseren dat niet snel. Als je klachten krijgt, zoals vermoeidheid, bleek zien, en in ernstige gevallen tintelingen in je vingers, dan kan het zijn dat je een tekort hebt aan ijzer of B12. We raden dan aan om eerst je bloed te laten onderzoeken bij de huisarts om dat te checken, voordat je weer naar vlees of supplementen grijpt.

Heb je inderdaad tekorten, dan kun je ervoor kiezen om tijdelijk weer vlees te gaan eten. Maar je kunt ook kijken hoe je uit andere producten extra kunt halen, door bijvoorbeeld wat vaker noten of peulvruchten op het menu te zetten. Een diëtist kan je persoonlijk advies geven hoe je op langere termijn een volwaardig vegetarisch of veganistisch voedingspatroon kunt samenstellen."

Advies: langzaam opbouwen

Kies je er toch voor om na jarenlang vegetarisch of veganistisch te hebben gegeten weer vlees te gaan eten, dan kun je dat het beste langzaam opbouwen, adviseert het Voedingscentrum. "Het kan zijn dat je lichaam er even niet zo goed op reageert. Je darmen zijn het niet gewend en je spijsvertering moet er weer aan wennen, dus je kunt darmklachten krijgen. Ga niet gelijk weer iedere dag 200 gram vlees eten – dat is sowieso niet goed voor je."

Over het algemeen schrijft het Voedingscentrum meer gezondheidsvoordelen toe aan het eten van minder vlees. "Minder dierlijk en meer plantaardig eten kan helpen om de bloeddruk te verlagen en het risico op hart- en vaatziekten te verkleinen. Dat is vooral het geval als je meer groente, fruit, noten en volkorenproducten eet en minder bewerkt en rood vlees. Van dit vlees is bekend dat het het risico op darmkanker vergroot."

Vis daarentegen heeft wel duidelijke gezondheidsvoordelen. "Het is goed voor je hart en je bloedvaten en beschermt tegen hart- en vaatziekten. Er zijn sterke aanwijzingen dat dat door de omega-vetzuren komt, maar misschien zijn er meer stoffen in vis die zorgen voor dat gunstige effect. Daarom zeggen we dat je het best één keer per week vette vis kunt eten. Supplementen vervangen niet één op één de gezondheidsvoordelen daarvan." Ook melkproducten hebben bewezen voordelen: ze verkleinen het risico op diabetes en darmkanker.

Niet iedere dag op het menu

Vlees, zeker als het mager en onbewerkt is, past volgens het Voedingscentrum prima in een gezond voedingspatroon. "Maar dat wil niet zeggen dat je direct tekorten hebt als je het niet eet. De goede voedingsstoffen uit vlees kun je ook prima binnenkrijgen via andere producten. Dat vraagt alleen net iets meer aandacht. Uiteindelijk gaat het om de balans. Vlees kán nuttig zijn, maar het hoeft zeker niet iedere dag op het menu te staan. Voor de meeste Nederlanders is het goed om meer plantaardig en minder dierlijk te eten."

Klik hier voor meer Lifestyle