Sanne eet koolhydraatarm: 'Vooraf dacht ik: wat een onzin'

"Mijn hele leven dacht ik gezond te eten; volgens de schijf van vijf", vertelt Sanne van der Zanden (37) uit Leende. "Tot ik eind 2016 naar een lezing ging van sportarts Hans van Kuijk en huisarts Norbert van den Hurk bij ons in het dorp. Zij hadden een heel andere boodschap." De sportarts en huisarts hadden tijdens een sessie in het ziekenhuis te horen gekregen dat de gemiddelde Leendenaar te dik is, terwijl ze wel meer dan gemiddeld bewegen.

"Daar wilden ze wat aan veranderen. Hans, de sportarts, had zich verdiept in een dieet van koolhydraatarm eten met gezonde vetten. Dat had hij zelf al een jaar uitgeprobeerd. Zo kwam hij op het idee om een project op te starten in Leende, om met een kleine kern van mensen anders te gaan leven. Hij heeft de huisarts van zijn idee kunnen overtuigen, waarna ze twee informatieavonden zijn gaan organiseren. Daar ben ik naartoe gegaan. Eerlijk gezegd had ik vooraf nog de gedachte 'wat een onzin', hun verhaal klonk echt te mooi om waar te zijn. Maar op de kans af dat het toch zou kloppen, ben ik het gaan proberen."

Sanne gooide het roer om. "Ik heb het echt omarmd en mijn leefstijl aangepast. Vanaf die dag ben ik compleet anders gaan eten. Vroeger bestond mijn ontbijt vaak uit havermout met banaan, maar dat is absoluut niet koolhydraatarm. Bij de lunch at ik altijd brood, maar dat is nu weggevallen. En mijn avondeten was vaak aardappelen of pasta. Dat eet ik nu ook niet meer."

Wat dan wel? "Ik eet nu als ontbijt yoghurt met noten of zaden. Mijn lunch is een eiergerecht of een salade. En mijn avondeten is een kwestie van de aardappels en pasta eruit halen en vervangen voor een extra groente. Je verwacht misschien dat je dat enorm gaat missen, maar dat viel mij heel erg mee. Ik redeneer namelijk niet vanuit wat ik níet mag eten, maar juist wat ik wél mag eten. Ik heb een grote groene lijst, waar heel veel lekkere dingen op staan die ik mag eten tot ik verzadigd ben. Zo simpel is het. Je kan heel ingewikkeld gaan koken met nagemaakte producten, of gewoon wat producten weglaten en vervangen voor andere groenten. Het is maar net hoe moeilijk je het maakt voor jezelf."

"Wat mensen het moeilijkst te bevatten vinden, is dat je gezonde vetten moet toevoegen", zegt Sanne. "Omdat je toch al jaren hoort dat vetten niet goed zijn voor je hart en cholesterol. Maar ik weet nu dat het wél goed voor je is. Die gezonde vetten geven ook smaak aan je eten en het geeft je een voller gevoel. Dus als ik een salade maak met rauwkost, dan voeg ik daar kippendijen, kaas, zalm of spekjes aan toe. En dan vult het wel!"

Sanne doet het niet alleen. "In het dorp Leende doen veel mensen met mij mee: 215 van de 4500 inwoners. Omdat het zo'n klein dorp is, word je heel erg gestimuleerd door je omgeving. Mensen zien toch wat je in je boodschappenmandje doen. En we vragen elkaar hoe je bepaalde gerechten hebt bereid. In het eerste jaar werden we elk kwartaal gecontroleerd: je buikomvang, je gewicht, je urine werd gecheckt, etc. We worden goed ondersteund en zo merk je ook wat het met je doet, vooral als je een medische achtergrond had. Ik was voorheen al gezond, had geen overgewicht of hoog cholesterol. Maar toch merk ik effect: mijn gewicht en buikomvang zijn wat minder, ik heb veel meer energie en ik slaap stukken beter!"

Wat zegt de gezondheidsexpert?

"Een koolhydraatarm dieet met gezonde vetten is zeker een gezonde keuze", zegt voedingsdeskundige Nanneke Schreurs, spreker op Healthy Fest. "Het doorsnee Nederlandse voedingspatroon bestaat uit heel veel granen. We eten veel brood, pasta, koekjes, cruesli, noem maar op. Al die granen zorgen ervoor dat je bloedsuikerspiegel heel snel omhoog gaat, met alle gevolgen van dien." Een schommelende bloedsuikerspiegel kan bijvoorbeeld leiden tot duizeligheid, vermoeidheid, hoofdpijn en een slap gevoel.

"Granen worden vaak gepromoot als heel gezond", zegt Schreurs. "Het is ook niet per se ongezond. Maar zoveel granen als wij eten, is wel heel eenzijdig. Als je bij elke maaltijd granen eet, is dat eigenlijk te veel voor ons lijf. Dat vinden onze darmen niet fijn. Een beetje granen is niet erg, maar eet maximaal 1 keer per dag granen, zoals havermout bij het ontbijt. Dat is wat ik aan mensen meegeef."

Bij een koolhydraatarm dieet is het belangrijk dat je het verschil kent tussen geraffineerde koolhydraten en ongeraffineerde, gezonde koolhydraten. "Die geraffineerde koolhydraten zitten in bewerkte graanproducten: brood, pasta, koekjes, crackers. Maar er zijn ook goede koolhydraten. Alle groenten en fruit bevatten koolhydraten. Het is bij een koolhydraatarm dieet dus níet de bedoeling om echt alle koolhydraten weg te laten, want dan zou je ook geen groente en fruit meer eten."

Het toevoegen van gezonde vetten is supergoed, zegt Schreurs. "Die vetten zijn ontzettend belangrijk, onder andere voor gezonde cellen, als bouwstof voor je hormonen en voor de werking van je hersenen. Goede vetten zitten bijvoorbeeld in avocado, olijfolie en vis. Het vervangen van geraffineerde koolhydraten voor dit soort gezonde vetten is heel goed voor je gezondheid."

Wil je het ook proberen? Dan zijn er een aantal aandachtspunten. "Als je heel fanatiek sport bijvoorbeeld, is het belangrijk dat je voldoende koolhydraten binnenkrijgt. In dat geval moet je niet zomaar koolhydraatarm gaan eten. Overleg dan eerst met een voedingsdeskundige of andere professional. Hetzelfde geldt voor mensen die geen dierlijke producten eten. Als je als vegan de geraffineerde koolhydraten weglaat, door geen granen meer te eten, ga je een tekort creëren. De eiwitten die je dan binnenkrijgt, worden dan te eenzijdig." Sowieso raadt Schreurs aan om advies in te winnen bij een professional, voordat je je voedingspatroon aanpast. "Dat heeft Sanne ook gedaan. Zij werd goed begeleid. Als je dingen weg gaat laten, moet je goed in de gaten te houden of je nog wel voldoende van alle voedingsstoffen binnenkrijgt."

De rubriek Op je gezondheid is een samenwerking van RTL Nieuws en Healthy Fest. Op Healthy Fest vind je nog veel meer artikelen over hoe je van je leven een gezond feestje maakt.