Fentanyl groot probleem in de VS, Biden maakt zelfs afspraken met China

De Verenigde Staten kampt sinds een aantal jaren met een 'fentanyl-epidemie'. Volgens cijfers van het Amerikaanse Centers for Disease and Prevention (CDC) stierven er in 2021 zo'n 100.000 Amerikanen aan een overdosis drugs. Van die sterfgevallen wordt zo'n 66 procent gelinkt aan fentanyl. Daarmee is het doodsoorzaak nummer één onder Amerikanen tussen de 19 en 45 jaar oud.

Sterke pijnstiller

Fentanyl behoort tot de opioïde groep, oftewel sterke pijnstillers. Deze zijn, bij langdurig gebruik, extreem verslavend. In Nederland mag het daarom alleen door een dokter worden voorgeschreven. "Artsen geven dit niet voor kleine pijntjes", zegt Eva Ehrlich, wetenschappelijk medewerker bij het Trimbos Instituut. "Fentanyl wordt pas voorgeschreven bij hevige pijn, na bijvoorbeeld een operatie of een ernstig ongeluk."

De pijnstiller, die 100 keer sterker is dan morfine, is een verdovend medicijn en brengt mensen in een soort roes. Het middel wordt meestal in pil-vorm geslikt of als neusspray gebruikt, maar verslaafden injecteren het ook in hun lichaam om high te worden.

Volgens Eva Ehrlich lijkt het een beetje op heroïne: "Het maakt mensen ontspannen en euforisch." Maar, waarschuwt de wetenschappelijk medewerker, "Het is nog veel sterker dan heroïne, gebruikers hebben maar een hele kleine hoeveelheid nodig om er iets van te voelen."

Overdoses

Daar zit dan ook het gevaar, legt Jelmer Weijs uit, bestuurslid van de Vereniging voor Verslavingsgeneeskunde en verslavingsarts KNMG bij Jellinek. "Zodra je maar een beetje te veel van de stof inneemt, is er een grote kans op een overdosis." In Amerika komt dat dus steeds vaker voor. Voor president Joe Biden is het dan ook een onderwerp dat hoog op de agenda staat en wat hij keihard aan wil pakken.

China grootste leverancier

Daar komt China om de hoek kijken. Volgens de Amerikaanse Drugs Enforcement Aministration (DEA) is China de grootste leverancier van fentanyl aan de Verenigde Staten. Het land van Xi Jinping verscheept de ingrediënten die nodig zijn om de drugs te maken naar Mexico, waar het verwerkt wordt tot het het eindproduct Fetanyl. Daarna wordt het de grens met Amerika overgesmokkeld.

Na de ontmoeting tussen de twee grote machthebbers moet daar nu dus verandering in komen. Al is het volgens China correspondent Roland Smid nog niet duidelijk hoe die deal tussen de twee landen eruit ziet. "Wat ik me hierbij kan voorstellen is dat is dat de Chinese bedrijven die de grondstoffen leveren, strenger gereguleerd worden. Dat er afspraken komen welke bedrijven het mogen produceren en leveren en welke niet."

Legaal

Maar Chinese fabrikanten zeggen op hun beurt niets illegaals te doen. "De ingrediënten voor fentanyl zijn helemaal geen verboden middelen, je kan er ook andere dingen mee", legt Smid uit. "In China denken ze: wat ze er in Amerika mee doen is niet onze schuld."

Toch heeft Xi Jinping ermee ingestemd om de export van de stoffen uit zijn land aan te pakken en hoopt Joe Biden aan zijn achterban en de oppositie te laten zien dat hij daadwerkelijk het probleem aanpakt. Al blijft het nog de vraag of het de enorme toename van fentanyl-gebruikers omlaag kan brengen.

Fentanyl in Nederland

De stijgende populariteit van de synthetische drugs in Amerika is iets waar we ons in Nederland nog geen zorgen over hoeven te maken, denkt verslavingsarts Weijs. "Nederlandse artsen zijn heel voorzichtig met het voorschrijven van dit soort medicatie, die krijgen mensen echt niet zomaar." Eva Ehrlich van het Trimbos Instituut sluit zich daarbij aan: "We monitoren de drugsmarkt in Nederland heel goed en zien daar bijna nooit monsters vervuild met fentanyl."