Poetin-uitdager uitgesloten, wat nu? 'Koest houden, of oppositie voeren'

Om deel te mogen nemen aan de presidentsverkiezingen moest Nadezjdin 100.000 handtekeningen verzamelen van burgers die hem steunen. 

Hij leverde er 5000 meer in. Ruim voldoende dus, maar volgens de Centrale Verkiezingscommissie waren 9000 handtekeningen ongeldig. Volgens de voorzitter was er sprake van onregelmatigheden. Zo zou zouden er bijvoorbeeld elf handtekeningen van overleden mensen bij hebben gezeten. 

11 dode zielen

"Voor mij laat dit zien dat hij een echte oppositiekandidaat is", zegt Chris Colijn, Rusland-deskundige van RTL Nieuws. "Hij is geen marionet van het Kremlin, anders hadden ze hem wel mee laten doen." 

Nadezjdin reageerde op zijn zachtst gezegd teleurgesteld op z'n uitsluiting: "Miljoenen mensen willen op mij stemmen, en jullie hebben het nu over elf dode zielen."

Anti-oorlogskandidaat

Nadezjdin had tegendraadse standpunten: zo wil hij een einde aan de oorlog met Oekraïne en wil ook met het Westen in gesprek. Een opvallende boodschap in een land waar kritiek op de 'speciale militaire operatie' niet getolereerd wordt. 

Toch stonden in Russische steden de afgelopen weken lange rijen met mensen die hun handtekening kwamen zetten om Nadezjdin te steunen. Volgens Nadezjdin hebben zeker 200.000 dat gedaan. "Hij heeft mensen weten te mobiliseren. Dat is toch wel bijzonder", zegt Colijn.

Weerwoord niet toegestaan

De oppositiekandidaat vroeg de verkiezingscommissie nog om het besluit uit te stellen, zodat hij met een weerwoord kon komen, maar dat werd niet toegestaan. Nu wil hij naar de rechter stappen: "Ik sta hier niet in mijn eentje, het zijn honderdduizenden Russen die hun handtekeningen hebben gezet, die achter mij staan."

Maar de kans op succes acht correspondent Olaf Koens klein: "Het verbaast me echt niet. Er wordt geen tegenspraak geduld in Rusland. Ja, er staan andere mensen op het stembiljet, maar dat is doorgestoken kaart. Het staat vast dat Poetin wint."

Poetin domineert al meer dan 20 jaar de Russische politiek en voorlopig verandert daar niets aan. "Rusland is een dictatuur, alles wordt in staat gesteld om het huidige systeem te bewaren", zegt Koens. "Stel dat een oppositiekandidaat populair wordt en dat zijn boodschap aanslaat bij de kiezers. Dat wil je voorkomen, dus sluit je iemand uit."

Twee scenario's

Nadezjdin zei eerder de kiescommissie geen redenen te willen geven om zijn kandidatuur te weigeren. Zijn team zou eerst goed controleren of alle in te leveren documenten geldig zijn.

De vraag is nu wat Nadezjdin verder gaat doen. Volgens Koens zijn er twee scenario's mogelijk. "Hij trekt zich netjes terug en houdt zich koest. Of hij gaat op een andere manier verder met oppositie voeren. In dat laatste geval kan hij het lastig krijgen. Dan zal het Kremlin wel ergens een strafzaak tegen hem vinden."

Colijn verwacht niet dat Nadezjdin zijn achterban gaat oproepen om te gaan protesteren: "Dan heeft hij een probleem. Maar hij zegt wel de steun te hebben van 200.000 mensen. Dat is toch een flink aantal en het is de vraag wat deze mensen gaan doen. Zij kunnen zelf overgaan tot actie als ze boos zijn. Al is het de vraag of ze ook massaal in opstand komen. Dat is in Rusland heel moeilijk."