Oekraïne staat een zware winter te wachten: 'Bevolking in de kou gezet'

De aanvallen op het Oekraïense energienet zijn in volle gang. Vorige week voerde Rusland een van de grootste aanvallen uit van de hele oorlog, en ook deze week waren energievoorzieningen in negen verschillende regio's doelwit.

"Dat gaan we richting de winter weer vaker zien", denkt defensiespecialist Peter Wijninga van denktank HCSS. "Het uitschakelen van energie-infrastructuur leidt tot het uitvallen van verwarming en stroom. Dat is allemaal bedoeld om Oekraïne deze winter in de kou te zetten."

Hoe meer raketten en drones hun doel treffen, hoe zwaarder de winter wordt. "Zelfs in het beste geval zullen er stroomstoringen zijn", zegt energiedeskundige Andrian Prokip tegen The Guardian. "Hoe die storingen eruit zien hangt af van de temperatuur." Hoe kouder het wordt, hoe minder stroom burgers naar verwachting zullen hebben.

"Ik denk dat we de komende winter voor veel uitdagingen komen te staan", zegt Volodymyr Koedrytsky, hoofd van energiebeheerder Oekrenergo. "Maar ik geloof niet dat we een soort apocalyptisch scenario zullen krijgen." Koedrytsky vertelt dat er hard wordt gewerkt om de beschadigde stroomvoorzieningen te repareren.

Door de aanvallen op het energienet kampen miljoenen Oekraïners regelmatig met stroomuitval. Bekijk hieronder een video over een van de gevolgen van die stroomuitval: mensen komen vast te zitten in de lift.

Het grootste energiebedrijf van het land, DTEK, verloor naar eigen zeggen negentig procent van haar opwekkingscapaciteit door Russische beschietingen. Het bedrijf hoopt in oktober weer zestig tot zeventig procent van die capaciteit terug te hebben, 'met ons eigen geld en met oude apparatuur van Europese stations'.

Hoeveel stroom en warmte Oekraïne deze winter heeft is niet alleen afhankelijk van de reparaties, maar ook van de aanvallen. Die worden steeds slimmer uitgevoerd, zegt Peter Wijninga. "Die wapens zijn programmeerbaar. Wat de Russen eerst deden, was ze recht op een doel afsturen. Dan is het vrij voorspelbaar hoe ze vliegen, en kan de Oekraïense luchtafweer ze neerschieten." 

Projectielen veranderen vaak van richting terwijl ze boven het Oekraïense luchtruim vliegen. De foto hieronder, verspreid op Telegram, geeft een indruk van de koerswijzigingen die drones maken.

"De Russen zijn in hun inlichtingen ook een stuk beter geworden", zegt Wijninga. "Ze proberen er voortdurend achter te komen waar de Oekraïense luchtverdediging staat. Die verdediging wordt regelmatig verplaatst. Als de Russen erachter komen waar de verdediging staat, kunnen ze de vluchtroute daaromheen plannen."

Ramstein

De Oekraïense president Zelensky was vandaag aanwezig op de luchtbasis Ramstein in Duitsland, waar hij deelnam aan een vergadering met meer dan vijftig landen over militaire steun. Verschillende landen hebben dit jaar luchtafweersystemen toegezegd, maar Zelensky zegt dat 'het aantal luchtverdedigingssystemen dat nog niet is geleverd, aanzienlijk is.' Om welke systemen het gaat is niet duidelijk.

Roemenië heeft gisteren nog een Patriotsysteem toegezegd, waardoor Oekraïne deze winter beschikking zou moeten hebben over zeker zeven van zulke systemen. Patriots zijn de meest geavanceerde vorm van luchtverdediging die de Oekraïners hebben, en zijn daarmee heel waardevol. Sinds kort worden er ook F-16s ingezet als onderdeel van de luchtverdediging.

Omdat Oekraïne een groot land is, moet het land keuzes maken in waar het de luchtverdediging neerzet en hoe het die gebruikt. "Dat zijn hele lastige keuzes, want het betekent dat je sommige plekken onverdedigd moet laten", legt Wijninga uit.

"Energie hoort zonder meer bij de vitale infrastructuur", vertelt Wijninga. "Maar ook de oorlogsindustrie en defensielocaties vormen een belangrijk deel van de vitale infrastructuur." Als voorbeeld noemt Wijninga een militair opleidingsinstituut in de stad Poltava, waar deze week twee raketten insloegen. De aanval leidde tot zeker 55 doden.

Het liefst wil Oekraïne niet alleen raketten en drones uit de lucht schieten, maar ze helemaal uitschakelen. "Oekraïne ziet de noodzaak om die aanvallen bij de bron aan te pakken", zegt Wijninga. "Dat wil zeggen: de vliegbasis waarvan de bommenwerpers vertrekken die kruisvluchtwapens lanceren. En het opsporen en vernietigen van lanceerinstallaties van drones en ballistische raketten." Daarvoor moet het westerse langeafstandswapens inzetten op Russisch grondgebied, iets waar tot nu toe geen toestemming voor is.

"We moeten deze langeafstandscapaciteiten niet alleen op het grondgebied van Oekraïne hebben, maar ook op Russisch grondgebied, zodat Rusland gemotiveerd wordt om vrede te zoeken", zei Zelensky vandaag in Duitsland. Voorlopig gebruikt Oekraïne veel zelfgemaakte wapens om doelen ver achter het front aan te vallen.