Noord-Koreanen in Russische leger 'schieten op eigen kameraden'

"We hebben informatie dat de Russen een aanzienlijk aantal Noord-Koreaanse soldaten inzetten bij hun aanvallen. De Russen voegen ze toe aan gecombineerde eenheden en gebruiken ze bij operaties in de regio Koersk", zei de Oekraïense president Volodymyr Zelensky gisteravond.

Koersk hoort bij Rusland, maar Oekraïne viel het gebied afgelopen augustus binnen en heeft sindsdien een deel van de regio in handen. "Tot nu toe vechten de Noord-Koreanen alleen daar. Maar we hebben informatie die suggereert dat ze ook ingezet kunnen worden in andere delen van de frontlinie", zegt Zelensky.

De informatie is niet onafhankelijk te verifiëren, maar lijkt geloofwaardig. "Zelensky wil natuurlijk niet worden beticht van verkeerde informatie", zegt defensiedeskundige Patrick Bolder van het Haags Centrum voor Strategische Studies. "Het zat er al een tijdje aan te komen, anders zouden die soldaten niet in Rusland zijn."

Ook voormalig commandant der Landstrijdkrachten Mart de Kruif vindt het aannemelijk dat er nu daadwerkelijk Noord-Koreanen meevechten. "Deze soldaten hebben tijd nodig gehad om zich aan te passen aan de omstandigheden. Ze zijn natuurlijk niet opgeleid voor een grootschalig conflict. Ze zijn wel geoefend en getraind, maar hebben niet echt een oorlog meegemaakt."

Mart de Kruif plaatst wel een kanttekening bij de inzet van deze soldaten. "Het gaat hier om de verdediging van Russisch grondgebied. Ze worden nu niet in Oekraïne ingezet, maar in Rusland zelf."

Friendly fire

De inzet van Noord-Koreaanse soldaten verloopt nog lang niet vlekkeloos. De Oekraïense militaire inlichtingendienst HUR meldt dat de Noord-Koreaanse troepen per ongeluk het vuur zouden hebben geopend op een groep Tsjetsjeense soldaten die ook aan Russische zijde vechten – wat militairen 'friendly fire' noemen. Daarnaast zouden de Noord-Koreaanse troepen hun eerste verliezen hebben geleden.

"De meeste Noord-Koreanen spreken geen Russisch, en de meeste Russen spreken geen Koreaans. Dus het is niet zo gek dat er een coördinatieprobleem is", zegt Patrick Bolder. Hij vertelt dat er vaker sprake is van 'friendly fire', onder meer omdat het proces van orders geven en uitvoeren niet altijd goed verloopt. "Je hebt kans dat die problemen door de aanwezigheid van Noord-Koreaanse soldaten worden versterkt."

Russen niet bezorgd

"Ze vechten tegen fronttroepen die al twee of drie jaar oorlogservaring hebben gehad", legt Mart de Kruif uit. "Deze Noord-Koreaanse soldaten zijn net aangekomen, zijn beperkt opgeleid en hadden ook niet de kans om grote oefeningen te houden in Noord-Korea. Nu moeten ze meteen in groot verband gaan optreden, en dan is de kans op 'friendly fire' altijd aanwezig. Maar de mate van 'friendly fire' hangt af van hoeveel opleiding en ervaring de eenheden hebben."

De troepen lijken nog niet veel toe te voegen, maar Mart de Kruif legt uit dat de Russen zich daar weinig zorgen over maken. "Poetin denkt: baat het niet, dan schaadt het ook niet. Bovendien vult Noord-Korea ook de Russische wapenvoorraden aan. Daar krijgt Noord-Korea ook iets voor terug, waarschijnlijk iets wat met high-tech apparatuur te maken heeft."

Naast militaire steun aan Noord-Korea levert Rusland ook olie aan het land. "Het klinkt misschien cynisch, maar verliezen van deze soldaten zijn minder belangrijk dan het politieke en strategische belang van de militaire samenwerking tussen Rusland en Noord-Korea."

Koersk heroveren

De Noord-Koreaanse soldaten worden vooralsnog alleen ingezet op Russisch grondgebied, om de regio Koersk te heroveren. "Poetin heeft haast", zegt De Kruif. "Hij wil het Oekraïense bruggenhoofd in Koersk zo snel mogelijk kleiner maken. Als hem dat lukt, staat hij straks sterker in de onderhandelingen."

Volgende maand treedt Donald Trump aan als president van de Verenigde Staten. Hij zou willen proberen om Rusland en Oekraïne te dwingen tot onderhandelingen, en in aanloop naar dat moment zouden beide partijen zichzelf in een zo sterk mogelijke onderhandelingspositie willen manoeuvreren.

"Zolang Oekraïne een stukje van Rusland in bezit heeft, kan Poetin niet zomaar claimen dat hij heeft gewonnen", zegt ook Patrick Bolder. "Ik denk dat dat de belangrijkste reden is waarom Oekraïne aan het grondgebied blijft vasthouden. Poetin kan thuis niet verkopen dat hij de oorlog heeft gewonnen als hij een stukje van Rusland heeft kwijtgeraakt."

Kritiek in Oekraïne

In Oekraïne klinkt de afgelopen maanden kritiek op de operatie in Koersk. Bijna de helft van het veroverde grondgebied is weer in Russische handen, en een deel van de militairen en burgers vraagt zich af of het wel zinnig is om in het gebied te vechten.

"Geen enkele soldaat met wie ik spreek begrijpt waarom we hier in Koersk zijn", zegt een Oekraïense soldaat in de regio tegen de Oekraïense nieuwssite The Kyiv Independent. "Ik ben er honderd procent zeker van dat ze ons uit de regio zullen verdrijven, het is slechts een kwestie van tijd", zegt een andere soldaat.

Ondertussen gaat het Oekraïne ook op andere plekken aan het front niet voor de wind. Vooral in de regio Donetsk boekt Rusland steeds meer terreinwinst, en inmiddels nadert het Russische leger het Oekraïense stadje Pokrovsk, waar voor de oorlog nog zo'n 60.000 mensen woonden.

Pokrovsk is nog in Oekraïense handen, maar Rusland komt steeds dichterbij. Als het stadje valt, zou dat een flinke klap zijn voor het Oekraïense leger, omdat het daarmee een belangrijk strategisch punt in de regio Donetsk zou verliezen. Er lopen grote wegen en spoorwegen langs de stad, die worden gebruikt om troepen te bevoorraden.

De Oekraïense generaal die verantwoordelijk is voor de verdediging van Pokrovsk is afgelopen week vervangen. Generaal Oleksandr Loetsenko kreeg veel kritiek omdat hij de Russische opmars in de regio Donetsk niet wist tegen te houden. Zijn opvolger, Oleksandr Tarnavsky, was eerder verantwoordelijk voor de verdediging van de stad Avdiivka. Die stad viel na een hele lange en heftige strijd in Russische handen, en is bijna helemaal verwoest.