Met miljoen olievaten maakt Rusland Noord-Korea sterker
Rusland heeft ondanks sancties meer dan een miljoen vaten olie aan Noord-Korea geleverd sinds maart dit jaar. Dat blijkt uit onderzoek van het Open Source Centre (OSC), schrijft de BBC. Het maakt Noord-Korea sterker, zegt Korea-kenner Remco Breuker. "En als het Westen geen maatregelen neemt, is dat extreem zorgelijk."
Via satellietbeelden zagen onderzoekers van OSC dat zeker twaalf Noord-Koreaanse tankers sinds maart 43 keer de Russische haven Vostotsjny bezochten. Die schepen komen leeg aan en keren gevuld terug, te zien aan hoe diep de vaartuigen in het water liggen. Dat gebeurt elke week, vertelt onderzoeker Joe Byrne aan BBC. "Sinds maart is er een vrij constante stroom."
De olie krijgt Noord-Korea in ruil voor wapens en troepen die het naar Rusland heeft gestuurd om mee te vechten in Oekraïne. Dat vertellen experts en de Britse minister van Buitenlandse Zaken, David Lammy, aan de BBC.
Volgens Remco Breuker, hoogleraar Korea-studies aan de Universiteit van Leiden, ligt die ontwikkeling in de 'lijn der verwachting'. "Moskou leverde al olie aan PyongYang, maar sinds de levering van Noord-Koreaanse wapens en soldaten zal dat zijn toegenomen."
Dat Rusland uitbetaalt in olie is niet gek, legt ook correspondent Olaf Koens uit. "Het land is een grote olieproducent en leverde vroeger ook veel aan het Westen." Maar sinds westerse sancties, die volgden op de oorlog in Oekraïne, zoekt Rusland naar andere markten
Sterker en stabieler
De toevoer van de grote hoeveelheid olie maakt Noord-Korea 'stabieler' en 'een stukje sterker', legt Breuker uit. Want ze hebben het hard nodig, zowel in de industrie als in het leger. Zo staan er op dit moment fabrieken stil vanwege een brandstoftekort en kunnen piloten door een kerosinetekort niet oefenen in straaljagers. Hetzelfde geldt voor andere militaire voertuigen, zoals tanks.
Als fabrieken wel weer gaan draaien, dan versterkt dat de economie, stelt Breuker. "Dat zorgt voor stabiliteit." Als het leger weer kan trainen met straaljagers en tanks, dan wordt Noord-Korea ook een sterkere militaire macht. Dat betekent een win-win situatie voor Rusland, want naast beter getrainde militairen heeft het land ook baat bij draaiende fabrieken. "Ze kunnen daar munitie produceren die Poetin op dit moment heel hard nodig heeft."
Juist die economie en het leger probeerde de VN de afgelopen jaren in te perken, uit vrees voor de verdere ontwikkeling van kernwapens. In 2017 kwam de organisatie daarom met sancties: landen mogen sindsdien geen olie aan Noord-Korea verkopen, behalve in kleine hoeveelheden.
Sancties omzeilen
Dat heeft flinke schade toegebracht aan de Noord-Koreaanse industrie, stelt Breuker. "Maar we zien al jaren in rapporten terug dat Noord-Korea manieren heeft gevonden om die sancties te omzeilen." Zo varen schepen onder een andere naam of zonder trackers. "Tegelijkertijd schoot ook de handhaving van die sancties vaak tekort en is het inmiddels volledig nutteloos gebleken."
Toch is de schaal waarop Noord-Korea nu aan olie komt door Rusland nieuw. "En het lijkt voorlopig ook door te zetten", stelt Breuker. Want Noord-Korea is van plan veel meer militairen te leveren dan de 15.000 die tot nu toe naar Rusland zouden zijn verplaatst. "Alle olie die ze daar op de lange termijn voor terugkrijgen, kan ervoor zorgen dat de economie erbovenop komt."
Bij olie alleen is het niet gebleven, stelt Zuid-Korea's Nationale Veiligheidsadviseur Shin Won-sik. Hij beweert vandaag in een tv-interview dat Rusland ook luchtafweerraketten en andere luchtverdedigingsmaterieel heeft geleverd. Hoe realistisch dat scenario is, kan Breuker niet met zekerheid zeggen. "Maar je moet de Zuid-Koreaanse veiligheidsdienst heel serieus nemen."
Topje van de ijsberg
Toch kan Breuker het zich niet voorstellen dat het alleen bij olie is gebleven. "Want Noord-Korea heeft veel meer nodig." Zo kampt het land met een voedseltekort en ontbreekt het aan gas, geld en nieuwe militaire technologie.
Ook correspondent Koens denkt dat Poetin meer dan alleen olie levert. "De nood is namelijk hoog." Rusland heeft een mobilisatieprobleem en Noord-Korea is bereid 'het vuile werk op te lossen'. "En voor wat, hoort wat."
De grootste zorg is dat Moskou Pyongyang van technologie zal voorzien om spionagesatellieten en ballistische raketten te verbeteren. Daarnaast heerst de angst voor verdere ontwikkeling van kernwapens.
Dat ondertussen een Europese reactie op de militaire samenwerking van Rusland en Noord-Korea uitblijft, noemt Breuker 'zeer zorgelijk'. "We praten er wel over, maar er volgen geen politieke maatregelen of sanctiebeleid."