Genezing zenuwziekte MS stap dichterbij: medicijn kan nu gerichter ontwikkeld worden
Tot nu toe zijn er geen medicijnen om de ziekte MS te genezen, maar er is hoop. Wetenschappers van het Radboudumc hebben een ontdekking gedaan waardoor de ziekte mogelijk te genezen wordt.
Multiple sclerose (MS) is een ziekte waarbij de beschermlaag rond de hersenzenuwen wordt beschadigd. Daardoor kunnen de zenuwen niet meer met elkaar communiceren.
Lichaamsfuncties
Die communicatie is nodig om functies in het lichaam aan te sturen. Daardoor krijgen mensen met MS moeite met bijvoorbeeld lopen, zien of voelen.
Cijfers over MS:
- Nederland telt 17.000 MS patiënten.
- Per jaar krijgen 800 nieuwe patiënten de diagnose MS.
- De eerste ziekteverschijnselen doen zich voor tussen 20 en 40 jarige leeftijd.
- MS komt tot 3 keer meer voor bij vrouwen.
- 750.000 euro is nodig voor vervolgonderzoek.
Het belangrijkste onderdeel van de beschermlaag rond de zenuwen is eiwit dat wordt geproduceerd door het MBP-gen. Bij MS worden er antistoffen tegen dat eiwit aangemaakt waardoor de zenuw niet wordt beschermd, maar juist afgebroken.
Medicijnen
Wetenschappers hebben nu onderzoek gedaan bij families waarin MS vaker voorkomt. In het onderzoek, dat gefinancierd is door het Nationaal MS Fonds, werd het DNA van zieke familieleden naast het DNA van gezonde familieleden gelegd.
De onderzoekers ontdekten voor het eerst een afwijking in dat belangrijke MBP-gen, waardoor waarschijnlijk iets misgaat met het eiwit dat wordt geproduceerd door het MBP-gen.
De MBP-genfout kan aan de basis van MS liggen, vertelt onderzoeker Geert Poelmans. Hij noemt het een doorbraak in het onderzoek naar MS. Daarnaast zijn ook andere genen gevonden die eiwitten aanmaken en waarin fouten zitten.
MS-patiënt Janneke Knol
De 25-jarige Janneke Knol ontdekte in 2014 dat ze MS heeft. Ze werd wakker, een dag nadat ze de Elfstedentocht had gefietst, en kon niet meer opstaan. Inmiddels loopt ze regelmatig met een rollator, omdat haar benen vaak uitvallen. Dankzij het nieuwe onderzoek heeft ze hoop. "Hierdoor krijg ik een kans op genezing", vertelt ze in een interview met RTL Nieuws.
Door de ontdekking van de fout kan nu gerichter gezocht worden naar medicijnen die de afbraak van de beschermlaag rond de zenuw tegengaan, legt hij uit. De onderzoekers willen in 2020 en 2021 een vervolgstudie doen in zenuwcellen.
Op basis van huidcellen van mensen met MS worden zenuwcellen gemaakt. "In de zenuwcellen willen we via CRISPR, een methode waarin genen bewerkt kunnen worden, een fout aanbrengen en kijken of er fout eiwit wordt aangemaakt. Daarna kunnen we stofjes zoeken die dat kunnen verhelpen. Daarvan kunnen we vervolgens medicijnen maken."
Huidige medicijnen
De medicijnen die nu bestaan tegen MS, onderdrukken de immuunreactie van het lichaam, vertelt Poelmans. Maar ze genezen de ziekte niet. "Hoewel ze wel werken, wordt de oorzaak van MS niet aangepakt. En ze werken niet meer als de beschermlaag rond de zenuw weg is."