Van tekort naar neerslagoverschot: '2024 verloopt uitzonderlijk nat'
Het zal je vast niet zijn ontgaan dat het de afgelopen tijd veel heeft geregend. Op meerdere plekken in het land was er wateroverlast. En waar het vorig jaar rond deze tijd kurkdroog was, hebben we nu een neerslagoverschot. "Het is een van de natste voorjaren ooit", zegt meteoroloog Marc de Jong van Buienradar.
Afgelopen zaterdag was het nog raak in West-Brabant, toen in meerdere plaatsen de straten blank stonden en het regenwater bij mensen naar binnen stroomde. Een paar dagen daarvoor moesten delen van Friesland en Zuid-Holland eraan geloven.
En naast wateroverlast zorgt de vele regen dus ook voor een neerslagoverschot. Op het kaartje hieronder zie je waar in Nederland een overschot is. Dat zijn dus alle plekken waar het om een positief getal gaat. Alleen in het noordoosten en op de Wadden is nog sprake van een neerslagtekort.
Vorig jaar rond deze tijd was overal in het land nog sprake van een neerslagtekort. Meteoroloog De Jong verwacht dat de komende dagen ervoor zullen zorgen dat er overal in Nederland een overschot is. "Het wordt waarschijnlijk de natste mei ooit gemeten."
'Behoorlijk uitzonderlijk'
Dat het behoorlijk nat is, beaamt ook klimaatexpert Peter Siegmund van het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI). Zo was april al een van de natste aprilmaanden ooit en is in mei tot nu toe al bijna dubbel zoveel neerslag gevallen als normaal in deze maand. "Het is behoorlijk uitzonderlijk."
"Dit jaar zitten we al bijna aan de 500 millimeter regen", zegt De Jong. "De normale jaarhoeveelheid is 850 millimeter. We zitten nu dus al op twee derde van wat we normaal in een heel jaar hebben en we zijn nog niet eens halverwege het jaar."
Toeval, maar ook klimaatverandering
Behoorlijk uitzonderlijk, maar hoe komt dat dan? Beide experts zien meerdere oorzaken. Voor een deel heeft het gewoon met toeval te maken. Er komen de laatste tijd veel depressies over en die brengen regen met zich mee.
Toch is er ook een link met klimaatverandering. Siegmund is daar wat terughoudender in, maar De Jong ziet wel duidelijke verbanden. Zo is de lucht in Nederland sinds 1901 met 2,3 graden opgewarmd. "Als de lucht één graad warmer wordt, kan een onweersbui tot wel 14 procent meer vocht bevatten. Dan is er in een onweersbui dus ook meer water aanwezig, dat als plensbui kan vallen."
Daarnaast trekken buien veel minder snel over, ziet De Jong. Dat heeft te maken met de zogenoemde straalstroom: een harde wind die op zo'n tien kilometer hoogte waait. "Wat betekent dat een lagedrukgebied niet met de wind wordt weggeduwd, maar boven dezelfde plek blijft hangen." Dat zag je de afgelopen weken dus onder meer in Limburg, Friesland en Zuid-Holland, waardoor in relatief korte tijd een enorme hoeveelheid regen viel op dezelfde plekken.
Water voor de planten
Het neerslagoverschot heeft zowel voor- als nadelen. Zo is er een reële kans dat je tuin er momenteel mooi bij ligt, omdat het relatief warm is en er veel regen is gevallen: perfect voor planten.
Minder fijn is het voor boeren, die soms hun land niet op kunnen omdat het onder water staat, en soms te maken krijgen met groentes die verrotten door de vochtige grond. "De aardappels zullen er wel last van hebben", zegt Siegmund. "Te weinig neerslag is niet goed, maar te veel ook niet."
De komende dagen
Voorlopig is het ook nog niet klaar met de nattigheid. Vanaf vanmiddag gaat het weer behoorlijk plenzen. Op zaterdag kan het wat opklaren met een enkel buitje, zondag en maandag lijken voorlopig droog te worden. "Daarna kan er wel weer wat vallen", zegt De Jong. "Het is zeker niet zo dat het zomerweer eraan komt."