Met drie generaties naar de Troonrede: 'Niet om de boodschap, maar voor de ceremonie'

"We staan op het punt om te vertrekken", vertelt Elsje als we bellen. Eerder is Romily al vanuit het Belgische Genk, waar ze studeert, naar Best vertrokken. Vanochtend gaat het gezelschap gezamenlijk naar Den Haag. In mooie kleren, want 'dat hoort erbij', vinden ze, hoewel er geen kledingvoorschriften zijn. "Maar hoedjes dragen we niet", zegt Elsje. "We hoorden drie tot vier weken geleden dat we erbij mochten zijn. Dat was te kort dag, en we dachten: dat hoedje draag je waarschijnlijk nooit meer. Dus we gaan zonder."

Gemiddeld vijf jaar op wachtlijst

Gemiddeld staan 'burgers' die de Troonrede willen bijwonen vijf jaar op de wachtlijst, maar er zijn uitschieters naar negen jaar. In de Koninklijke Schouwburg, waar de Troonrede wordt voorgelezen nu de Ridderzaal wordt verbouwd, is naast alle politici en leden van het Koninklijk Huis plaats voor 'enkele tientallen tot een kleine honderd' belangstellenden. Hoeveel kan een persvoorlichter van de Eerste Kamer desgevraagd niet zeggen vanuit veiligheidsredenen.

"Als je erbij wilt zijn, dan moet je je ieder jaar opnieuw inschrijven", vertelt Elsje, die zichzelf vijf of zes jaar geleden voor het eerst aanmeldde. "Dan krijg je de vraag of je het zeker weet, omdat je het op tv veel beter ziet. Maar ik wilde het weleens meemaken. Ik was wel verbaasd dat we al relatief snel aan de beurt waren, ik had ook gehoord over mensen die negen jaar op de wachtlijst stonden."

Interesse in koningshuis en geschiedenis

Met wie ze zou gaan, was snel bepaald: "Mijn moeder houdt ook van uitjes en vindt het koningshuis leuk, dus ik dacht: die wil ook mee. En Romily is altijd erg geïnteresseerd geweest in geschiedenis, zij zei ook meteen ja toen ik vroeg of ze dat leuk vond."

Ze zullen veel moeten wachten, vermoeden ze: als belangstellenden moeten ze in de Koninklijke Schouwburg zitten voordat de politici binnenkomen. "En achteraf zullen we misschien ook moeten wachten totdat ze allemaal weer weg zijn. Maar we laten het allemaal over ons heenkomen", zegt Elsje. "We maken er een mooie dag uit van met zijn drieën." 

Anders dan op tv

"Ik kijk ernaar uit om het in het echt mee te maken", zegt Romily enthousiast. "Je ziet het altijd op tv, maar het zal in het echt anders zijn. Het is een lang bestaande traditie die door de jaren heen vrijwel hetzelfde is gebleven, ik vind het bijzonder om dat mee te maken." 

"We gaan niet voor de politieke boodschap", voegt Elsje eraan toe. "De inhoud is natuurlijk ook al grotendeels naar buiten gekomen. We gaan ook uit van de beste intenties van het kabinet met ons land. Maar vandaag gaat het voor ons om het ceremonieel en de beleving."

Zonder lift naar het balkon

Dat geldt ook voor Elsjes moeder, voor wie het nog de vraag is hoe ze op hun plekken op het tweede balkon komen. "Ze doet langere afstanden met de rolstoel, dat is geen probleem hebben ze gezegd", vertelt Elsje. "Maar of er een lift is, weet ik niet. Anders moet ze met ondersteuning de trappen op. Desnoods gaat ze op haar billen: ze komt hoe dan ook boven."

Voor het gezelschap is het enige jammere dat het vanwege de verbouwing van het Binnenhof niet in Ridderzaal is, dat had de beleving compleet gemaakt. "Maar als we nu nee hadden gezegd, dan was het ook maar afwachten geweest wanneer we weer mochten. Dus we gaan, we gaan ervan genieten, en na vandaag kijken we wel of we nog een keer op de wachtlijst willen."