Duizenden Gazademonstranten trekken in Den Haag letterlijk rode lijn: 'Beter laat dan nooit'

De betoging waar naar schatting 15.000 mensen worden verwacht is georganiseerd door onder meer Oxfam Novib, Amnesty International en Artsen zonder Grenzen. De route loopt van het Malieveld naar het Vredespaleis en weer terug. 

"Een overgrote meerderheid van Nederland wil al lang dat het kabinet harde consequenties verbindt aan Israëls oorlogsmisdaden in Gaza", zegt Michiel Servaes, directeur van Oxfam Novib. Volgens hem blijft het kabinet-Schoof stil, ondanks 'de voortdurende schendingen van het internationaal recht door Israël.' De rode lijn die het kabinet weigert te trekken, wordt zondag dus letterlijk door burgers getrokken.

'Alle vormen van emoties'

Carice van Houten zegt sinds het uitbreken van de oorlog 'alle emoties' te hebben gevoeld. "Van woede tot verdriet en van schaamte tot eenzaamheid. Maar ook de behoefte om te verbinden met gelijkgestemden." Ze noemt het belangrijk om niet in isolement te blijven, maar juist samen te komen. "Juist in deze tijd is het van belang om gevoelens te delen."

Veel mensen demonstreren zondag voor het eerst tegen het geweld in Gaza, merkt de actrice. Ze begrijpt die behoefte. "Beter laat dan nooit. Hoe pijnlijk ook dat het zo lang heeft geduurd - dat mag geen reden zijn om weg te blijven: daarom nodig ik iedereen uit om te komen."

Sinds oktober 2023 verdiept Van Houten zich meer in het conflict. "Eerlijk gezegd had ik er daarvoor nauwelijks aandacht voor. Maar als je je eenmaal inleest, begint een proces van leren en ontleren – en dat gaat elke dag door." Ze noemt het werk van Israëlische historici zoals Ilan Pappé, andere schrijvers, documentaires en sociale media-accounts 'die écht laten zien wat er gebeurt' als haar belangrijkste bronnen. "Niet iedereen kijkt elke dag beelden uit Gaza. Sommigen nemen hun krant aan als de enige waarheid."

Aanval op Al-Shifa-ziekenhuis 

Een keerpunt in haar bewustwording was de Israëlische aanval op het Al-Shifa-ziekenhuis in de beginfase van de oorlog. "Toen sloot Israël de elektriciteit en het internet af en vlak daarna bombardeerde het leger het ziekenhuis. In het begin wilden we nog geloven dat Israël zulke dingen niet zou doen. Maar inmiddels heeft het land álle ziekenhuizen verwoest."

Ook de 'flour massacre' op 29 februari 2024 – waarbij meer dan honderd Palestijnen werden beschoten terwijl ze voedsel zochten – 'opende haar ogen'. "En de duizenden vermoorde, vermiste en geamputeerde kinderen. Israëlische soldaten die op TikTok dansen in de kleding van Palestijnse vrouwen. De ontmenselijking is totaal."

"Dit gaat niet over Hamas", stelt Van Houten, "maar over structureel onrecht: apartheid, bezetting en kolonialisme. Daar rust nog steeds een taboe op, maar mensen hebben recht op de waarheid."

Sam Rose was één van de laatste hulpverleners in Gaza. In onderstaande video doet hij zijn verhaal. "Een half miljoen mensen staan op de rand van hongersnood."

Jaap Hamburger is zelf van Joodse komaf en deelt de woorden van Van Houten. Hij is voorzitter van Een Ander Joods Geluid, een initiatief van Joodse Nederlanders die kritisch zijn op Israël. "De uitzinnig moorddadige regering van Israël moet niet alleen met woorden worden gestopt. We moeten alle vormen van steun stopzetten: militair, financieel én diplomatiek."

Nederland moet volgens hem ook bedrijven die zaken doen met Israël 'met klem' aanspreken op hun betrokkenheid bij mogelijke mensenrechtenschendingen. "Dát is de rode lijn die ik zondag wil trekken. Er is een hele lijst van maatregelen die we kunnen nemen om pijn te veroorzaken aan dit land dat zich zo schandalig gedraagt."

'Zionisme ≠Jodendom'

Volgens Hamburger wordt kritiek op het Israëlisch beleid vaak ten onrechte als antisemitisme gezien. "Het zionisme is niet hetzelfde als het Jodendom. Israël noemt zich een Joodse staat, maar voert een zionistisch beleid dat mensenrechten van Palestijnen systematisch negeert. Dat moet benoemd kunnen worden. Maar wanneer mensen met zionistische opvattingen worden aangesproken op hun overtuigingen, dan vluchten ze in hun identiteit en beschuldigen ze de betrokkene meteen van antisemitisme."

Daar is hij het niet mee eens. "Israël is een zionistische staat, géén Joodse staat. Het zionisme erkent de mensenrechten van Palestijnen niet en wil het hele gebied exclusief voor Joden. Dat veroordeel ik. Als het bekritiseren van Israël als antisemitisme wordt gezien, dan zou het bekritiseren van Iran ook als islamofobie moeten gelden."

De voorzitter ziet in het huidige Israëlisch beleid allang geen zelfverdediging meer. "Wat we nu zien is een voortdurende schending van het humanitair oorlogsrecht. Joden zouden als geen ander moeten weten hoe het voelt om als volk te worden vertrapt. Juist daarom móét je je uitspreken. Maar je wordt dan door veel mensen als verrader gezien." 

Zijn oproep: keer terug naar de basis van alle ethiek. "Behandel anderen zoals je zelf behandeld wilt worden."

Carice van Houten hoopt dat de demonstratie mensen, zowel Palestijnen als niet-Palestijnen hoop geeft. "Doe iets. Handel uit solidariteit. En laat mensen weten dat we ze niet vergeten."