Lang niet iedereen smeert zich in: 'Doe het ook in de schaduw'

Uit onderzoek onder ruim 21.000 leden van het RTL Nieuwspanel blijkt dat 86 procent het belangrijk vindt om zich in te smeren tegen de zon, maar ze geven ook toe dat het nog regelmatig vergeten wordt. Vooral als mensen 'gewoon' naar buiten gaan, bijvoorbeeld om even te winkelen of als ze ergens heen fietsen, maar ook op de terrassen zitten mensen vaak onbeschermd in de zon. 

Hoge zonkracht, goed smeren

De zonkracht deze dagen is ongeveer het maximaal haalbare in Nederland, legt meteoroloog Maurice Middendorp van Buienradar uit: "Dit betekent dat je binnen een kwartier al kunt verbranden als je een lichte huid hebt, maar ook met een donkere huid kan een hoge zonkracht schade aan je huid opleveren."

Dat de zonkracht nu zo hoog is, heeft niet per se met de hitte te maken. "In juni, rondom de langste dag op de 21e, is de zonkracht traditiegetrouw het hoogst omdat de zon dan op het hoogste punt aan de hemel staat. Tussen 12 en 4 uur is de zon het sterkst". Goed smeren dus, zegt Middendorp.

Ook verbranden in de schaduw

De mensen die zich niet, of niet vaak insmeren, zeggen over het algemeen dat ze het 'gewoon vergeten'. Sommigen vinden zonnebrand vervelend of vies voelen, of vinden insmeren 'gedoe'. Een kwart zegt dat ze altijd in de schaduw zitten en vinden het daarom niet nodig om zich in te smeren.

Dat is vooral bij ouderen een belangrijke reden om geen zonbescherming te gebruiken, maar het klopt niet, legt Maurice Middendorp uit. "Er bestaat namelijk zoiets als 'diffuse straling'." 

Hij legt uit wat dat betekent: "Zonlicht kan worden weerkaatst door luchtmoleculen, of door de omgeving, waardoor een deel van de zonnestraling alsnog in de schaduw op jouw huid terecht kan komen. Een goede graadmeter is: als je met je ogen moet knijpen tegen het felle licht, is de zonkracht hoger dan 3 in de schaduw."

In onderstaande video leggen we uit waarom het van belang is om de zonkracht te checken:

Blijven smeren

1 op de 5 deelnemers aan het onderzoek smeert niet omdat ze denken dat hun huid wel gewend is aan de zon en het dus niet meer nodig is. Onder ouderen is dat een stuk hoger: van de 75-plussers smeert 1 op de 3 om die reden niet of nauwelijks.

Maar het klopt niet, vertelt dermatoloog Daniel Kadouch: "Ook als je huid in de loop van de zomer wat gebruind is of minder snel verbrandt, blijft schade door UV-straling optreden. Je merkt het misschien niet direct aan verbranding, maar het verhoogt nog steeds het risico op huidveroudering en huidkanker."

Dat risico is groot, maar 1 op de 10 mensen in het onderzoek denkt dat het risico op huidkanker door zonschade overdreven wordt. Dat zijn vooral ouderen, maar juist in die groep is de toename van huidkanker het grootst: sinds 2015 is het aantal 75-plussers met een agressieve vorm van huidkanker verdubbeld. In 2024 werd 1 op de 130 75-plussers gediagnosticeerd met een ernstige vorm van huidkanker.

Zonnebrand schadelijk?

Een aantal deelnemers, 6 procent, denkt dat juist zonnebrandcrème schadelijk is voor je gezondheid en smeert zich daarom niet in. Onverstandig, vindt Daniel Kadouch. "Het is begrijpelijk dat sommige mensen kritisch kijken naar wat ze op hun huid smeren. Voor wie liever producten met natuurlijke ingrediënten gebruikt, zijn er tegenwoordig ook uitstekende opties beschikbaar."