Dit is het wapen dat president Biden naar Oekraïne stuurt
De Verenigde Staten gaan samen met Duitsland een geavanceerder soort wapen aan Oekraïne leveren, namelijk Himars-raketten. Daarmee zouden Russische doelen op het slagveld nauwkeuriger kunnen worden aangevallen. Wat is dat voor wapen en gaat het een verschil maken? Het geeft Oekraïne meer mogelijkheden, maar een gamechanger is het niet, zegt defensie-expert Danny Pronk.
De Amerikaanse president Joe Biden gaat weer een stapje verder in de wapenleveranties aan Oekraïne. Hij kondigde in de New York Times aan dat hij een nieuw soort wapen stuurt. Het gaat om Himars-raketten, dat staat voor High Mobility Artillery Rocket System.
''Dat systeem moet je zien als een soort magazijn met raketten dat op een groot voertuig, zoals een vrachtwagen, wordt geplaatst. En in dat magazijn passen zes raketten'', vertelt defensie-expert Danny Pronk van het Instituut Clingendael.
In dat magazijn kun je verschillende types raketten stoppen. Het soort dat Oekraïne nu van de VS krijgt, heeft een bereik van ongeveer 80 kilometer. Pronk: ''Meestal bepaal je het doelwit door middel van verkenning, met bijvoorbeeld een vliegtuig. Dat doelwit programmeer je vervolgens in de computer en dan vuur je de raket af.''
Doelwitten nauwkeurig raken
Het wapen is volgens Pronk te vergelijken met een zogenoemde houwitser, ''maar die heeft een bereik van 40 kilometer. Het voordeel van Himars is dat je ze een stuk verder weg kan plaatsen en alsnog op de frontlinie kan vuren. Ze zijn daardoor beter te verbergen, bijvoorbeeld in een bos. En daardoor zijn ze minder kwetsbaar voor de tegenstander.''
Met een Himars-raket kunnen doelwitten nauwkeurig worden geraakt, maar het is geen precisiewapen. ''Ze zijn bedoeld als gebiedswapen, dus om bijvoorbeeld vijandelijke loopgraven of verzamelplaatsen te beschieten. Maar hiermee ga je niet iets als een luchtschacht van een bunker raken.''
Rusland gebruikt vergelijkbare systemen en ook veel westerse krijgsmachten hebben Himars in hun inventaris. Tot voor kort had Nederland ze ook. ''Tien jaar geleden zijn we daarmee gestopt om te bezuinigen. Ik ga ervanuit dat we ze wel weer opnieuw willen invoeren'', zegt Pronk.
Geen gamechanger
Gaat dit wapen een groot verschil maken? Niet echt, denkt Pronk. ''Oekraïne heeft al vergelijkbare systemen, met hetzelfde bereik. Wapenleveranties uit het Westen zijn vooral belangrijk om de strijd langer vol te kunnen houden. Want munitie raakt uiteindelijk op, of gaat stuk.''
Maandag zei Biden nog dat hij niet van plan was om geavanceerdere raketsystemen te leveren aan Oekraïne. ''Daar is een beetje verwarring over ontstaan'', zegt Pronk. ''Want in het lanceersysteem van Himars passen ook raketten met een bereik van 300 kilometer. Die willen de Amerikanen niet leveren, om te voorkomen dat ze de Russen te veel provoceren.''
Want met zo'n groot bereik zouden de Oekraïners ook doelen in Rusland kunnen beschieten. Al is dat in theorie nu ook mogelijk, met het huidige bereik van 80 kilometer. ''De grens is inderdaad dichtbij genoeg. Maar vanaf Oekraïne kunnen ze geen belangrijke strategische doelen in Rusland raken. Dus daar hoeven ze zich in de VS geen zorgen om te maken. Dit wapen is echt bedoeld voor op het slagveld'', zegt Pronk.
Oekraïne beetje naar achtergrond
''Dit weekend gaf Biden nog het signaal dat Amerika geen lange afstandsraketten wilde gaan leveren die Rusland kunnen raken'', zegt correspondent Erik Mouthaan. ''Daar komt hij dus op terug, nu het Witte Huis garanties zegt te hebben dat Oekraïne de wapens alleen op eigen grondgebied gaat inzetten.''
''Er is eerder een wet aangenomen, die ervoor zorgt dat 40 miljard dollar beschikbaar komt voor Oekraïne. Dat was een groot moment, compleet met een uitgebreide speech van Biden. Nu gaat het om een bedrag van 700 miljoen dollar, en krijgt het minder aandacht. Over het algemeen zie je dat Oekraïne wat naar de achtergrond zakt, nu de oorlog voortduurt. Amerika is dus ook nog niet bang om een grootse oorlog te worden ingezogen.''