Ondanks z'n macht ontkomt Trump niet aan straf in zwijggeldzaak

Het was wereldnieuws afgelopen mei: voor het eerst in de geschiedenis werd een voormalig president schuldig bevonden in een rechtszaak. 

Donald Trump vervalste zakelijke documenten na een zwijggeldbetaling van 130.000 dollar aan pornoster Stormy Daniels, oordeelde een jury. Een straf zou hij afgelopen zomer al horen, maar dat werd keer op keer uitgesteld, tot vandaag dus.

Géén uitstel

Tot op het laatste moment probeerde Trump de uitspraak uit te stellen en de veroordeling ongedaan te maken. Hij beroept zich daarbij op presidentiële onschendbaarheid. De Republikein ving eerder deze week al bot bij een New Yorkse rechter, en vannacht liet ook het Hooggerechtshof weten de zaak niet uit te stellen. 

Dat betekent dat de veroordeling van Trump vanmiddag rond 15.30 uur Nederlandse tijd plaatsvindt. Het is dan 09.30 uur vrijdagochtend in New York.

VS-verslaggever Sophie van der Meer legt je de zaak in deze video uit: 

De presidentiële onschendbaarheid is een kaart die Trump graag speelt, zegt Amerikadeskundige Kenneth Manusama. "Als zittend president ben je in de VS volledig onschendbaar", legt hij uit. 

"Daar kwam vorige zomer nog een uitspraak van het Hooggerechtshof bij die bepaalde dat oud-presidenten ook achteraf onschendbaar voor handelingen die ze uitvoerden als president. Die uitspraak kwam er na een zaak die was aangespannen door Trump."

Straf of geen straf?

Trump gaat niet de gevangenis in, heeft verantwoordelijk rechter Juan Merchan al bekend gemaakt. 

Waar gaat de zaak over?

De zaak van Stormy Daniëls, de artiestennaam van Stephanie Clifford, draait om zwijggeld dat Trump liet betalen aan de porno-actrice. Zij deelde in 2006 een keer het bed met Trump, en kreeg later 130.000 dollar om hierover haar mond te houden. Dat gebeurde in 2016, twee weken voor de verkiezingen, die Trump destijds won van Hilary Clinton. 

Zwijggeld betalen is op zich niet strafbaar, maar Trump haalde het geld uit zijn campagnekas en boekte het weg als juridische kosten, wat wél verboden is. Voor deze vervalsing van de boekhouding en misbruik van campagnegeld werd hij in mei vorig jaar schuldig bevonden door een jury. De straf hoort hij dus vandaag.

Wat de straf ook wordt: wanneer Trump op 20 januari de eed aflegt om weer president van de VS te worden, staat er een man met een strafblad en een opgelegde straf. Wat betekent dat voor zijn presidentschap?

'Kleeft aan het ambt'

"Het kleeft een beetje aan Trump, maar het kleeft vooral aan het ambt van president", zegt Manusama. "Trump heeft bewezen dat je als persoon met een strafblad president kunt worden. De drempel is lager geworden." 

Al plaatst Manusama daar nog wel een kanttekening bij. "Trump is natuurlijk een bijzonder figuur, die heel goed het narratief heeft weten te bepalen rondom die hele rechtszaak. De ernst van het misdrijf en de rechtszaak zelf werden door Trump en gedegradeerd tot politiek gemotiveerd", zegt hij.

"Zijn aanhangers zijn daarin mee gegaan. Het is dan ook niet zo alsof een veroordeeld moordenaar nu zomaar het Witte Huis ingestemd zal worden."

Veroordeling niet ongedaan maken

De zwijggeldzaak speelt in de staat New York. Trump kan als president daarom zijn veroordeling niet ongedaan maken, door zichzelf gratie te verlenen. Die macht hebben presidenten alleen bij misdrijven op federaal (landelijk) niveau. 

Er lopen ook nog andere strafzaken tegen Trump, die als hij eenmaal president is naar de achtergrond zullen verdwijnen.