Holland House opgetuigd voor eerste WK wielrennen in Afrika: 'Dit worden unieke beelden'
Voor het eerst in de geschiedenis wordt het WK wielrennen georganiseerd in een Afrikaans land. De primeur is voor Rwanda, waar een heus Holland House wordt opgetuigd voor Oranjefans. De opbrengsten gaan naar Right To Play, dat kinderen door middel van sport en spel een betere toekomst wil geven. Al is het WK zelf niet onomstreden.
Van Tadej Pogacar en Remco Evenepoel tot Pauline Ferrand-Prévot en onze eigen Demi Vollering. De beste wielrenners ter wereld strijden volgende week om de felbegeerde regenboogtruien op een zeer pittig parcours vol klimmetjes in het heuvelrijke Rwanda.
Unieke wedstrijd
In de bijna honderd jaar dat het WK voor beroepsrenners wordt georganiseerd, gebeurde dat nooit eerder in Afrika. Ook Marokko wilde het eerste Afrikaanse WK organiseren, maar moest het afleggen tegen het sterke bod van Rwanda, dat ook al de nodige ervaring heeft met internationale wielerwedstrijden, zoals de Ronde van Rwanda die sinds 2009 wordt georganiseerd.
De populariteit van de sport is groeiende op het continent, zeker nu Afrikaanse renners steeds vaker grote successen boeken. Met als bekendste voorbeeld Biniam Girmay uit Eritrea, die al drie etappes en ook de groene trui won in de Tour de France. Hij brengt overal veel fans op de been, zoals te zien is in deze video:
De internationale wielerbond UCI wil het Afrikaanse wielrennen een duw in rug geven. Zij rekenen op een groots volksfeest met vele toeschouwers aan het parcours in en rond de hoofdstad Kigali. De Rwandese overheid zet speciale fanzones op en moedigt mensen aan om waar mogelijk thuis te werken. Bovendien zijn alle scholen in Kigali een week lang gesloten.
Oranje ontmoetingsplek
Bij de Côte de Kimihurura, een kasseiklim van 1,3 kilometer die op het steilste stukje de 12 procent aantikt, wordt het Holland House opgezet. Verwacht geen bombastische en massale marketinglocatie, zoals we dat kennen van de Olympische Spelen. In Kigali is het een wat meer bescheiden ontmoetingsplek voor zo'n 300 Nederlandse wielerfans.
Daarvoor krijgen ze een tribune aan het parcours, grote schermen om de koers te volgen, en live commentaar van voormalig profrenners. 's Avonds is er live muziek en worden eventuele Nederlandse medaillewinnaars gehuldigd in het Holland House. Door een kaartje te kopen (195 euro per dag of 55 euro per avond) doen de bezoekers ook iets terug voor de lokale bevolking.
Alle opbrengsten van het Holland House gaan namelijk naar Right To Play, een humanitaire organisatie die zich richt op sporten en spelen voor kinderen in armere landen. Right To Play is in 2000 opgericht door de Noorse Olympisch schaatskampioen Johann Olav Koss.
De organisatie van het Holland House verwacht dat het WK veel publiek trekt. "Het gaat hier in Kigali rijendik staan", zegt Judith de Frel namens de organisatie. "De lokale bevolking is zo ontzettend trots op dit WK. Het gaat unieke beelden opleveren."
Ook wordt een toertocht georganiseerd waarbij een groep van 40 Nederlanders onder leiding van een aantal oud-profs Rwanda doorkruist. Zij fietsen in vijf dagen zo'n 680 kilometer en doneren zelf ieder minstens 5000 euro aan Right To Play.
"Een uitdagende tocht", zegt Maarten Tjallingii, voormalig profrenner en ambassadeur van Right To Play. Zelf fietst hij ook mee. "We gaan het land echt leren kennen en onderweg bezoeken we projecten van Right To Play om te zien hoe het opgehaalde geld wordt besteed. Waarmee kinderen, en daarmee hun ouders, een stukje vrolijker worden gemaakt."
'Sportswashing van een dictatuur'
Er is tegelijkertijd ook de nodige kritiek op het WK wielrennen in Rwanda. Critici zien het als een vorm van 'sportswashing' waarbij het evenement zou worden gebruikt om de reputatie van het regime van de autoritaire president Paul Kagame op te vijzelen.
Rwanda presenteert zich - na de bloedige genocide van 1994 - via onder meer het WK aan de buitenwereld als een modern en veilig land. Maar tegelijkertijd duldt president Kagame geen enkele vorm van oppositie en vrije pers.
Daarbij steunt Kagame in buurland Congo de rebellengroep M23, die door de VN verantwoordelijk wordt gehouden voor duizenden moorden, verkrachtingen en plunderingen. Rwanda krijgt via deze rebellen toegang tot waardevolle grondstoffen, die het land vervolgens doorverkoopt aan de EU.
De Nederlandse wielerbond KNWU heeft alle Nederlandse wielrenners die meedoen aan het WK een document toegestuurd om hen te wijzen op de gevoelige politieke situatie in Rwanda, bevestigt de KNWU na berichtgeving van Trouw. "We vinden het belangrijk dat renners en staf zich bewust zijn in welke omgeving ze zijn straks", laat een woordvoerder van de wielerbond weten. Volgens Trouw zou de KNWU onder meer willen voorkomen dat renners op de foto belanden met president Kagame.
Oud-profrenner Tjallingii groeide zelf op Mozambique, waar zijn vader werkte als leraar. Ook woonde hij met zijn gezin twee jaar in Zuid-Afrika. Hij zegt de kritiek op Rwanda als organiserend land goed te begrijpen.
"Ik snap dat sommige mensen daar niets mee te maken willen hebben, en daar mag je ook zeker iets van vinden. Maar wat is het effect? Je haalt zo ook de hoop die veel mensen hierdoor krijgen onderuit", zegt Tjallingii. "Want het is ook waanzinnig gaaf dat een Afrikaans land zoiets groots als het WK organiseert. Het opent vele deuren en is een impuls voor de jeugd en de sport. Niet alleen in Rwanda, maar ook in andere Afrikaanse landen."
De opbrengsten van het Holland House en de wielertocht gaan onder meer naar het project Power to Pedals, waarin meisjes in aanraking worden gebracht met de wielersport. Het project is opgezet in samenwerking met de KNWU en het ministerie van Buitenlandse Zaken.
Marjanne van der Helm, directeur van Right To Play Nederland, fietst zelf ook mee in Rwanda en heeft daarvoor geld ingezameld bij vrienden en familie. "Wij zitten als organisatie al heel lang in Rwanda. We helpen met de toegang tot beter onderwijs, en dragen eraan bij dat kinderen die nu noodgedwongen moeten werken, terug naar school kunnen."
'Nemen geen stelling'
Van der Helm noemt de politieke situatie in Rwanda 'onwijs ingewikkeld'. "Maar als Right To Play nemen wij geen stelling. We zijn er echt voor de kinderen en dit WK is een mooie aanleiding om onze projecten te belichten en hun situatie te verbeteren. Rwanda heeft zich de laatste jaren enorm ontwikkeld, maar er is nog steeds heel veel nodig om het onderwijs te verbeteren. Dáár doen wij het voor."
