'Bij woningbouw onvoldoende aandacht voor toename extreem weer'
Bij de huidige plannen voor nieuwe huizen en bedrijventerreinen wordt niet genoeg rekening gehouden met meer extreem weer, zoals stortbuien. Ook moet er meer geld worden uitgetrokken om bijvoorbeeld de dijken te versterken. De overstromingen in Oost- en Midden-Europa onderstrepen de noodzaak om anders om te gaan met de inrichting van het land.
Dat stelt de Deltacommissaris bij de presentatie van het nieuwe Nationale Deltaprogramma. Niet alleen het nieuwe kabinet stuurt vandaag z’n plannen naar de Tweede Kamer, ook de Deltacommissaris rapporteert elk jaar op Prinsjesdag over de plannen om Nederland veilig te houden voor het water.
"We hebben steeds meer weersextremen. Dat zien we nu ook in Midden-Europa, waarbij het nog steeds regent en we nog maar moeten afwachten hoe groot de ramp uiteindelijk gaat worden. Maar het is nu al vreselijk genoeg daar", aldus Deltacommissaris Co Verdaas.
Kwetsbaar
Ook Nederland zal de extremen van de toekomst beter onder ogen moeten zien. "Nat wordt natter, droog wordt droger, heet wordt heter en het weer wordt grilliger", vat de Deltacommissaris de uitdagingen samen. Nederland ligt laag, voor een deel onder de zeespiegel, en is daarom kwetsbaar voor klimaatverandering.
In het Deltaprogramma gaat het niet alleen over de bescherming tegen overstromingen, maar ook over de beschikbaarheid van voldoende zoet water en een klimaatbestendiger inrichting van het land.
Daar is ook veel geld voor nodig. Meer dan er tot nu toe voor wordt uitgetrokken, aldus het voortgangsrapport. Er moeten meer kilometers dijk worden versterkt dan aanvankelijk werd gedacht, namelijk mogelijk 2000 kilometer in plaats van de eerdere opgave van 1500 km. Ook zijn de uitvoeringskosten hoger dan eerder werd ingeschat.
Hogere kosten
Volgend jaar is er 700 miljoen euro beschikbaar voor het Deltaprogramma. Naar verwachting is er voor de hele looptijd van dat programma – dat wil zeggen van 2015 tot 2050 – in totaal 28 miljard euro beschikbaar voor maatregelen.
Maar volgens de Deltacommissaris is dat zeker niet genoeg. In totaal zal er ongeveer 41 miljard euro nodig zijn, met een bandbreedte van ongeveer 9 miljard. Dat betekent dus een tekort van ongeveer 13 miljard euro.
Het klimaat wordt steeds grilliger, wordt in de rapportage benadrukt. Daarmee wordt ook de toekomst minder voorspelbaar. Overal in Nederland zijn al maatregelen in uitvoering voor het omgaan met weersextremen als wateroverlast, hitte en droogte. Maar, aldus het rapport, "hoe klimaatbestendig de inrichting nu is, is moeilijk meetbaar. Zeker is dat we pas aan het begin staan."
Ruimte
Het gaat daarbij om veel meer dan waterveiligheid alleen. Verdaas: "Soms hebben we te veel, soms te weinig water. Dat vraagt ook om ruimte om water vast te houden. En dat is in het belang van landbouw, van onze economie, van de natuur, van iedereen."
De weersextremen van nu zijn volgens hem het toekomstige normaal. En de toekomstige extremen worden nog extremer. "Je kunt een land niet inrichten op extremen, maar je kunt er wel zo veel mogelijk op anticiperen. Door bijvoorbeeld gebieden en woonwijken zodanig in te richten dat er bij piekbuien zo min mogelijk hinder ontstaat."
Belangrijk is dat er nu al veel meer rekening wordt gehouden met toekomstige weersextremen. Want: "Nog altijd worden investeringsplannen gelanceerd waar we op de lange termijn spijt van kunnen krijgen." Bijvoorbeeld omdat te weinig wordt nagedacht over de gevolgen van wateroverlast of over de noodzaak om water juist vast te houden.
Zoetwatertekort
Ook worden soms projecten goedgekeurd, zonder dat duidelijk is wat de betekenis is van het groeiende tekort aan zoet water in de toekomst. De deltacommissaris vindt dat in de regio’s beter in kaart moet worden gebracht welke opgaven er precies in hun gebied zijn en hoe deze onderling samenhangen.
Ook kunnen boeren hun grond anders gebruiken, door bijvoorbeeld andere gewassen te telen, zodat ze ook genoeg opbrengst hebben als het droger wordt in Nederland, en op andere momenten juist natter.
