Magnesiumolie voor goede slaap en soepele spieren: werkt het echt?

Niet alleen een goede nachtrust zou het resultaat zijn van magnesiumolie. Ook zou het de spieren helpen functioneren, zorgen voor een ontspannen gevoel, stofwisselingsprocessen op gang helpen en de weerstand verhogen. En volgens TikTokkers is de lijst met voordelen nog langer. Een ware heilige graal, als we het mogen geloven.

Ook op meerdere websites van fysiotherapeuten, of webshops die leveren aan fysio's, worden gels en oliën met magnesium aangeboden. Het zou zorgen voor een 'totale ontspanning van de spieren' én kan worden gebruikt voor plaatselijke behandeling.

Huidbarrière

Het klinkt allemaal mooi, maar het is totaal niet onderbouwd, zegt fysioloog en magnesiumexpert Jeroen de Baaij van het Radboudumc. "Er is geen bewijs voor dat de huid magnesium goed kan opnemen", zegt hij. "De huid houdt juist schadelijke stoffen buiten en zorgt er tegelijkertijd voor dat je lichaam nuttige stoffen niet verliest."

TikTok-gebruikers smeren de magnesiumolie niet alleen op hun voeten, maar ook op de oksels. "Het lijkt er een beetje op alsof ze met name kiezen voor plekken met veel zweetkliertjes", zegt De Baaij. "Maar er is ook géén bewijs dat magnesium wordt opgenomen in het bloed via de zweetklieren."

Dode Zee

Dat werd een jaar geleden aangetoond in een Israëlisch onderzoek. "De onderzoekers wilden kijken wat al die sprays en oliën op de huid doen met de magnesiumconcentratie in het bloed." Wat bleek? Mensen die lang in de Dode Zee waren geweest, waar je water hebt met een grote hoeveelheid magnesium, hadden geen hogere concentratie in hun bloed.

"Er zijn wel gevallen bekend van mensen die bijna verdronken in de Dode Zee en veel water binnen hadden gekregen: bij hen werd in het bloed een hoge concentratie magnesium gemeten", vertelt De Baaij.

Massage

Maar niet alleen op TikTok zweert men bij magnesiumolie, ook sommige fysiotherapeuten beweren dat magnesium smeren goed is voor de spieren? De Baaij heeft daar een andere verklaring voor die niet zozeer te maken heeft met het magnesium zelf. "Je masseert het in. Het is dus vooral de massage die er dan voor zorgt dat de spieren ontspannen." Maar magnesium die wordt opgesmeerd, is vervolgens niet terug te vinden in het bloed en wordt niet opgenomen.

Voeding

Het kan alleen in het bloed terechtkomen als iemand het inneemt, bijvoorbeeld via drinken of voeding. Bij een gevarieerd dieet krijgt iemand al snel goede hoeveelheden magnesium binnen. Magnesium is veel te vinden in groene groenten en bepaalde noten. Vezels helpen vervolgens weer om het op te nemen.

Extra supplementen slikken kan, zoals in tabletvorm of opgelost in een glas water, maar heeft lang niet altijd nut. "Uit ons onderzoek blijkt dat mensen die een goede magnesiumconcentratie in hun bloed hebben en het toch bijslikken, het weer uitplassen", vertelt De Baaij. "Je ziet dan even een kleine verhoging in het bloed, maar geen enorme."

Magnesiumtekort

Het is volgens de fysioloog anders wanneer je echt een tekort hebt, dan is die verhoging duidelijker te zien wanneer je supplementen inneemt. Het Radboudumc stelt dat één tot twee procent van de Nederlandse bevolking kampt met een tekort aan magnesium. "Spierkrampen en vermoeidheid zijn de meest voorkomende klachten daarvan."

Ernstige tekorten die leiden tot zwaardere klachten komen eigenlijk maar weinig voor. "Mensen die hele grote tekorten hebben kunnen hartritmestoornissen en epileptische aanvallen krijgen, maar dat is eigenlijk uitzonderlijk. Zoiets kan voorkomen door bijvoorbeeld genetische afwijkingen."

'Zoek huisarts op'

De Baaij raadt aan dat iedereen die vermoedt dat hij een magnesiumtekort heeft, om naar de huisarts te gaan. Die kan door middel van een bloedtest uitpluizen of daar daadwerkelijk sprake van is. "De dokter kan dan ook kijken naar andere oorzaken, want een magnesiumtekort hoeft niet de enige reden te zijn van de klachten. Naar de huisarts gaan is dus altijd het beste, want dat zorgt voor een bredere blik dan wanneer je thuis gaat zitten dokteren."

Voor wie uit zichzelf toch elke dag trouw één of twee pilletjes magnesium bijslikt: dat kan geen kwaad. "Het is alleen belangrijk dat je het met mate doet en geen hele potten naar binnen werkt, want dan krijg je diarree." En het duurste merk kopen is beslist niet nodig. "Het magnesium die je bij de drogist kan halen is prima."

Placebo

En voor de mensen die zweren bij olie onder de oksels of voeten: volgens De Baaij kan dat heel goed een placebo-effect zijn. "Ja, dat denk ik wel. Ik kan het niet anders verklaren, sowieso niet met bloedwaarden. Verder blijft het bij claims van producenten die dit soort olietjes op de markt brengen en ze graag willen verkopen."

Reactie KNGF 

Verschillende fysiotherapeuten bieden magnesiumgels en -oliën aan. Het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF) zegt dat er ongetwijfeld therapeuten zijn die dit zullen aanbieden, maar dat dit niet bij de fysiotherapie hoort.