Artsen en apothekers overtreden regels door medicijntekort
Artsen en apothekers overtreden wet- en regelgeving om medicijntekorten op te vangen. Dat bevestigen meerdere artsen en apothekers aan de onderzoeksredactie van RTL Nieuws. Geneesmiddelen die over de datum zijn worden bijvoorbeeld toch verkocht, en naamstickers van teruggebrachte medicijnen worden eraf getrokken. Vervolgens worden de medicijnen meegegeven aan andere patiënten.
In Nederland gelden strenge veiligheidseisen voor medicijnen. Artsen mogen niet zelf medicijnen meegeven, dat mogen alleen apothekers. Teruggebrachte of overgebleven medicijnen moeten vernietigd worden, omdat je niet kan weten wat er met het pakje gebeurd is en of de kwaliteit van de medicijnen dus nog wel in orde is. Die regels worden nu overtreden.
Dit blijkt uit gesprekken van onze onderzoeksredactie met negen apothekers en verslavingsartsen. De afgelopen jaren worden zij steeds vaker geconfronteerd met tekorten van allerlei verschillende medicijnen. De meeste artsen en apothekers doen hun verhaal anoniem.
Nood breekt wet
Volgens verslavingsarts Romeo Ashruf is het een geval van nood-breekt-wet: "Als mijn patiënten hun medicijnen niet krijgen, raken ze in paniek. Soms worden ze zelfs suïcidaal. Dan sta ik met rug tegen de muur." Hij kijkt dan bij de overgebleven medicijnen van andere patiënten. Als er nog een vol pakje ligt, dan geeft hij dat mee.
Hij weet dat het niet mag, maar hij vindt dat zijn patiënten recht hebben op de juiste behandeling: "Als de overheid er niet voor kan zorgen dat mijn patiënten de nodige medicijnen krijgen, dan dwingen ze me eigenlijk om dit soort dingen te doen." Andere verslavingsartsen bevestigen aan RTL Nieuws hetzelfde te doen.
Ook apothekers overtreden regels
Meerdere apothekers vertellen dat ook zij noodgedwongen de regels overtreden. Zij willen allemaal anoniem blijven uit angst voor boetes of andere consequenties. Zo vertelt één apotheker aan RTL Nieuws dat hij al een hele tijd op zoek was naar een oplossing voor een patiënt die last had van een tekort aan een Parkinsonmedicijn.
"Ik vond het medicijn in de medicijnafvalton", vertelt de apotheker. Het ging om een doosje dat was teruggebracht door een andere patiënt en dat eigenlijk vernietigd moest worden. Uiteindelijk heeft hij het doosje toch aan zijn patiënt meegegeven, terwijl dat eigenlijk niet mag. "Ik vond het ook een risico om het medicijn niet aan mevrouw te verstrekken", zei hij.
Niet veilig
"Je weet niet 100 procent of het medicijn nog veilig en werkzaam is als het de apotheek uit is geweest", zegt Marcel Bouvy, hoogleraar farmaceutische patiëntenzorg. "Misschien heeft het op het dashboard van een auto gelegen in de brandende zon. Dat kan voor sommige geneesmiddelen echt een probleem zijn."
Bouvy vindt het zorgwekkend dat het zo ver gekomen is: "Ik vind het bewonderenswaardig dat mensen hun nek uitsteken voor hun patiënten. Je moet wat. Het zijn waarschijnlijk nog uitzonderingen, maar het is wel tekenend voor hoe nijpend de problemen met die medicijntekorten inmiddels zijn."
Op zoek naar een oplossing
Ook apothekersorganisatie KNMP ziet dat apothekers vaker in een ongewenst professioneel dilemma belanden vanwege de tekorten. Maar: "Het hergebruiken van geneesmiddelen lost het fundamentele probleem van de geneesmiddelentekorten niet op", zegt de KNMP.
Ziek door medicijnen
Van medicijnen hoor je beter te worden. Maar er gaat in Nederland veel mis, van medicijntekorten tot neppillen. Onderzoeksjournalisten Maaike Kempes en Meike van Roosmalen stellen misstanden met medicijnen aan de kaak. Wil jij iets melden? Contact opnemen kan via onderzoek@rtl.nl.