Medicijn modafinil in opkomst als pepmiddel
Er is een nieuw medicijn in opkomst als smartdrug: modafinil. Het is eigenlijk bedoeld voor patiënten met narcolepsie, een slaapziekte. Maar het wordt – net als ritalin – illegaal gebruikt als pepmiddel, door studenten bijvoorbeeld. Het RIVM maakt zich zorgen en wil onderzoek doen naar illegaal gebruik van dit middel.
Het geneesmiddel modafinil mag alleen op recept verstrekt worden bij de apotheek. Maar in nieuwe cijfers over illegale geneesmiddelen, die RTL Nieuws als eerste heeft ingezien, blijkt dat het middel opvallend vaak wordt onderschept door de douane. Het gaat om bijna 400 meldingen in twee jaar tijd.
Bastiaan Venhuis van het RIVM verzamelde alle meldingen: "Modafinil is een stof die we al een aantal jaren zien in onze meldingen. Het is in opmars als een smartdrug."
26 uur aan een stuk studeren
Eigenlijk is modafinil als geneesmiddel bedoeld voor patiënten met narcolepsie, een ernstige slaapstoornis waarbij mensen zomaar in slaap vallen. Die kunnen met dit medicijn wakker blijven. Maar studenten en mensen met een drukke baan blijken het ook te gebruiken voor extra focus. Net als eerder ook al het geval bleek met het ADHD-medicijn ritalin.
Een oud-student – die anoniem wil blijven – vertelt dat hij blij was toen hij ontdekte hoe goed modafinil voor hem werkte: "Ik heb één keer 26 uur aan een stuk zitten tikken. Sowieso heb ik in twee weken een scriptie afgekregen. Dat was me anders nooit gelukt." Daarvoor gebruikte hij ook een keer ritalin, maar dat werkte voor hem minder goed.
De student bestelde de modafinil gewoon online. Eén keer liet hij een voorraad van honderd pillen komen. Dat deelde hij met zijn huisgenoten.
Niet zonder risico
De bijwerkingen kunnen ernstig zijn, zegt Ruud Coolen van Brakel van het Instituut Verantwoord Medicijngebruik. Hij maakt zich zorgen over de opmars van modafinil als smartdrug. Hij wijst op bijwerkingen als hoofdpijn, maar ook ernstige bijwerkingen zoals depressies en agressiviteit.
"Ook belangrijk om te melden: het vermindert de werkzaamheid van de anticonceptiepil," zegt Coolen van Brakel, "Dus op het moment dat je dit soort middelen gaat gebruiken, moet je wel aanvullende maatregelen nemen, anders word je nog zwanger ook."
Met één klik besteld
De onderzoeksredactie van RTL Nieuws toont aan dat je ook zonder recept heel makkelijk aan modafinil kunt komen. Studenten vertellen dat ze het vrij gemakkelijk online bestellen. De onderzoeksredactie probeerde het zelf ook. Met één zoekopdracht via Google verschenen er verschillende Nederlandse webwinkels, speciaal gericht op modafinil.
De sites bieden vaak verschillende merken en doseringen aan, die discreet thuisbezorgd worden. RTL Nieuws nam de proef op de som en bestelde één doosje. Dat werd na twee dagen netjes bezorgd. Een recept was niet nodig.
Illegaal
Wie er achter de modafinil-webwinkels zitten is onduidelijk. De onderzoeksredactie benaderde de gevonden webwinkels voor meer informatie. Bijna niemand reageerde, op een Europese aanbieder na. "Voor zover wij weten zijn onze klanten voornamelijk mensen met veeleisende banen die voor langere periodes wakker moeten blijven en meer nodig hebben dan een kop koffie."
Deze verkopers van modafinil, zonder recept, zijn strafbaar volgens de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd. Daarom onderschept de douane de pakketjes ook als ze die tegen komen tijdens controles.
Meer onderzoek nodig
Bastiaan Venhuis van het RIVM maakt zich zorgen over de opmars van het illegale gebruik van modafinil. Venhuis vertelt: "We moeten nu vaststellen hoe groot dit is. We zien het al een paar jaar, maar wat is de omvang? Hoe veel wordt het gebruikt op de illegale markt?" Hij gaat daarom verder onderzoek doen.
