Waarom zijn er enorme tekorten aan zoveel medicijnen?
Uit onderzoek van RTL Nieuws blijkt dat artsen en apothekers wet- en regelgeving overtreden om patiënten zorg te bieden. Zij voelen zich gedwongen dit te doen, omdat er steeds vaker medicijntekorten zijn. Maar hoe groot zijn de problemen? En waarom zijn er zoveel tekorten aan geneesmiddelen in Nederland?
In Nederland gelden strenge veiligheidseisen voor medicijnen. Artsen mogen niet zelf medicijnen meegeven, dat mogen alleen apothekers. Teruggebrachte of overgebleven medicijnen moeten vernietigd worden, omdat je niet kan weten wat er met het pakje gebeurd is en of de kwaliteit van de medicijnen dus nog wel in orde is.
Die regels worden nu overtreden, bevestigen meerdere artsen en apothekers aan de onderzoeksredactie van RTL Nieuws.
1. Hoe ernstig zijn die medicijntekorten?
In de afgelopen jaren is het aantal tekorten flink gestegen: in 2010 waren 174 medicijnen tijdelijk of helemaal niet beschikbaar, in 2018 waren dat er 769. Daarnaast ziet apothekersorganisatie KNMP een toename in de duur en de ernst van de geneesmiddelentekorten.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
2. Om wat voor medicijnen gaat het dan?
Het lijstje van medicijnen waar tekorten aan zijn is heel erg uitgebreid. Het kan gaan om dure specialistische medicijnen, maar ook om paracetamol. Er zijn bijvoorbeeld tekorten van Parkinsonmedicijnen, maar ook van eczeemzalven of de anticonceptiepil.
Wil je precies weten welke tekorten er op dit moment zijn, kijk dan op deze website.
3. Wat zijn de oorzaken van die medicijntekorten?
Dat we in Nederland steeds vaker last hebben van medicijntekorten heeft verschillende oorzaken. Hier de drie belangrijkste.
- Minder fabrikanten: grondstoffen en medicijnen worden door steeds minder fabrikanten gemaakt. Het concentreert zich in grote fabrieken in bijvoorbeeld China en India. Als er op zo’n plek iets mis gaat, bijvoorbeeld omdat een pil vervuild is, zijn er steeds minder alternatieve fabrikanten die de problemen op kunnen vangen.
- Lagere prijzen: de tekorten zijn in Nederland vaak nog heftiger dan in omringende landen. Dat zou komen door de lage prijzen in ons land. Als een geneesmiddel schaars wordt, omdat er bijvoorbeeld problemen waren in de fabriek, dan wordt wat er nog wel is eerder verkocht aan andere landen. Want die willen er meer voor betalen. En zo staat Nederland dus vaak achteraan in de rij.
- Kleinere voorraden: de afgelopen jaren zijn voorraden van apothekers, groothandels en fabrikanten kleiner geworden. Zo worden kosten bespaard en er worden minder medicijnen weggegooid omdat ze over de datum zijn. Maar het zorgt er ook voor dat tekorten minder goed opgevangen kunnen worden.
4. Wat kan mijn apotheker voor mij doen als er een tekort is aan mijn medicijn?
Voor veel medicijnen is nog een alternatief beschikbaar, bijvoorbeeld van een andere fabrikant of in een andere dosering. Als jouw apotheker jouw medicijn niet meer op voorraad heeft, kan hij eerst kijken of het bij een andere apotheker of de farmaceutische groothandel nog wel te krijgen is.
Als dat allemaal niet lukt kan de apotheker soms het geneesmiddel in het buitenland kopen, als daar geen tekorten (meer) zijn. In sommige gevallen is het ook een optie dat een apotheker zelf het medicijn gaat namaken. Als ook dat niet meer lukt, dan krijg je dus 'nee' te horen bij de apotheek. Je gaat met lege handen naar huis.
5. Wat gaat de minister aan de medicijntekorten doen?
Minister Bruins van Medische Zorg kijkt op dit moment of het mogelijk is om apothekers en groothandels grotere voorraden van medicijnen aan te laten leggen. Op die manier moeten tekorten beter opgevangen kunnen worden.
Ziek door medicijnen
Van medicijnen hoor je beter te worden. Maar er gaat in Nederland veel mis, van medicijntekorten tot neppillen. Onderzoeksjournalisten Maaike Kempes en Meike van Roosmalen stellen misstanden met medicijnen aan de kaak. Wil jij iets melden? Contact opnemen kan via onderzoek@rtl.nl.