Zo gezond is een maand lang geen alcohol drinken écht

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: een maand lang geen alcohol drinken, maakt niet zoveel uit voor je gezondheid. Dat zegt Peter Jansen, emeritus hoogleraar hepatologie en voormalig maag-darm-leverarts in het Academisch Medisch Centrum (AMC).

'Verandert niets'

"Ik kan er heel duidelijk over zijn. Als je elf maanden per jaar alcohol drinkt en één maand niet, dan verandert dat niets aan je gezondheid. Tenzij je al een ontsteking in je lever of je alvleesklier had. Als je dan stopt met drinken, zullen de leverwaarden zich herstellen."

Martijn ter Borg, maag-darm-leverarts in het Máxima Medisch Centrum, deelt die mening. "Op de korte termijn is alcohol niet zo'n groot probleem, tenzij je in één keer veel te veel drinkt. Overmatig alcoholgebruik richt vooral op de lange termijn schade aan, bijvoorbeeld aan de lever."

Bingedrinken

En dus is het volgens beide artsen verstandiger om dagelijks één glas wijn bij het avondeten te drinken dan één keer per week tien glazen bier te drinken tijdens het stappen. Dat laatste wordt ook wel bingedrinken genoemd.

Cijfers over alcohol

In Nederland wordt nog altijd veel alcohol gedronken, blijkt uit cijfers van het Trimbos-instituut. 8 op de 10 Nederlanders die ouder zijn dan 18 jaar drinkt wel eens alcohol. 1 op de 12 (8,2%) volwassen Nederlanders drinkt overmatig alcohol. Dat wil zeggen: zij drinken meer dan 14 (vrouwen) of 21 (mannen) glazen alcohol per week.

De Gezondheidsraad adviseert mensen geen alcohol te drinken of in ieder geval niet meer dan één glas per dag.

Het probleem is volgens Jansen vooral dat mensen denken dat een avondje 'flink zuipen' op zijn tijd best moet kunnen. "Dat begrijp ik, maar ik kende ook een chirurg die doordeweeks prima zijn werk deed en geen alcohol dronk. Na één keer bingedrinken in het weekend kreeg hij een ontsteking, waaraan hij uiteindelijk is overleden."

Toch voorstander

Hoewel een maand lang geen alcohol drinken dus niet direct veel effect heeft op je gezondheid, zijn beide artsen wel voorstander van dry january. Ter Borg: "Het gaat vooral om het psychologische effect: je bewust worden van hoeveel alcohol je drinkt en de gevolgen die dat heeft op je lichaam."

Van een maand geen alcohol drinken, kun je volgens hem wel kleine voordelen merken. "Je gaat er beter van slapen en het scheelt een hoop calorieën. Afvallen gaat dus sneller."

Hoeveel mensen doen mee? 

Voor de tweede keer is het initiatief 'ik pas' in Nederland in januari gelanceerd. Eerder was het alleen in maart, omdat voor veel mensen dan een periode van vasten begint na carnaval.

Vorig jaar deden er 37.757 geregistreerde mensen in januari mee met 'ik pas', en in maart kwamen daar nog 14.128 deelnemers bij. In 2018, toen de campagne alleen in maart aandacht kreeg, stond de teller op 11.503 deelnemers.

Er is wel een kanttekening: het is namelijk niet duidelijk of iedere geregistreerde persoon de maand ook echt niet heeft gedronken. Daarnaast kan het natuurlijk zijn dat er ook mensen zijn die ongeregistreerd hebben deelgenomen aan de alcoholloze maand. 

De toenemende populariteit van dry january is volgens Jansen te verklaren doordat mensen zich steeds bewuster worden van hun eigen levensstijl en de gezondheidsrisico's daarvan. "Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor roken en ongezond eten."

Ook kritiek

Toch klinkt er ook een kritisch geluid over dry january. Onderzoekers aan de University of York in Engeland zijn bang dat een maand lang geen alcohol drinken er ook voor zou kunnen zorgen dat je het idee krijgt dat je na die 31 dagen weer 'los' mag gaan.

Ter Borg maakt zich daar niet zo'n zorgen over, maar Jansen denkt dat sommige mensen dat wel zullen doen. "Maar je moet niet denken dat je met een maand niet drinken een soort reserve opbouwt", zegt hij.