Knettergek of heldendaad? Suzanne (48) test Nederlands coronavaccin

Farmaceut Johnson & Johnson (J&J) ontwikkelt bij dochterbedrijf Janssen in Leiden een coronavaccin. Dat vaccin wordt sinds begin deze maand getest op Nederlanders, Spanjaarden en Duitsers.

In Nederland worden 135 mensen getest, die in drie groepen van 45 worden verspreid over de onderzoekscentra in Leiden, Groningen en Utrecht. 

Screening

Suzanne Unck (48) uit Huis ter Heide is een van hen. "Toen ik zag dat ze vrijwilligers zochten die mee wilden werken aan het onderzoek, heb ik meteen gekeken waar ik me op kon geven. Deze hele coronacrisis is nogal een machteloos gebeuren, het voelt het alsof je niks aan de situatie kunt veranderen, maar dit is een uitgelezen kans om wel iets bij te dragen. Misschien wel aan een potentiële oplossing."

Nadat Suzanne zich per mail had aangemeld voor het onderzoek, werd ze gebeld voor een telefonische screening. "Ze vroegen naar mijn leeftijd, of ik gezond was, of ik medicijnen slikte en wel eens aan eerdere onderzoeken had meegewerkt." Uit die screening bleek dat ze in aanmerking kwam om mee te doen aan het onderzoek.

Wat wordt er precies onderzocht?

De proefpersonen die meedoen aan het onderzoek naar het vaccin van Janssen krijgen allemaal drie injecties, sommigen krijgen een placebo. Ze worden in Nederland een jaar gevolgd.

Doel van de test is:

• Het vaststellen dat het vaccin veilig is voor mensen
• Vaststellen wat de optimale doseringen voor het vaccin zijn.
• Om potentiële vaccinatieschema's met tussenpozen van 1, 2 en 3 maanden te evalueren om de meest effectieve aanpak van 2 doses te bepalen, mocht een regime van 2 doses effectiever zijn dan 1 dosis.
• Beoordelen in welke mate vaccinatie leidt tot mogelijke langdurige immuniteit.

Momenteel loopt al een eerdere test van het vaccin op mensen, in de Verenigde Staten en België.

4700 euro

"Ik werd uitgenodigd om naar het ziekenhuis te komen voor een fysiek onderzoek. Ik kreeg een informatiepakket toegestuurd met informatie over de opzet het onderzoek, wat er tot nu toe bekend is over het vaccin en wat ik kon verwachten. Daarin stond ook wat er tot nu toe bekend is qua bijwerkingen van het vaccin. Dat is dat je een pijnlijke plek kunt krijgen op de plek van de injectie, dat je koorts kunt krijgen, spierpijn of misselijkheid. Geen dingen waarvan ik dacht: dan laat maar zitten."

Bij het informatiepakket zat ook een toestemmingsformulier, zodat ik dat van te voren al rustig kon doornemen", vertelt ze. "Er stonden zaken als dat ik tijdens het onderzoek verzekerd ben, en dat er aan het eind van het onderzoek een onkostenvergoeding wordt uitgekeerd die kan oplopen tot 4700 euro. Dat is geen trigger geweest, maar ik ben zelfstandig ondernemer en moet hier natuurlijk wel tijd voor vrijmaken. Dus het is fijn dat die vergoeding er is." 

Zwangerschapstest

Het onderzoek in het ziekenhuis verliep voorspoedig. "Ze keken naar mijn hartslag, bloeddruk, reflexen, gewicht en lengte. En ik moest een zwangerschapstest doen, want als je zwanger bent, mag je niet meedoen." 

Uit de testen bleek dat Suzanne geschikt was om deel te nemen aan het onderzoek. "Ik ben met een arts door alle informatie gelopen, er werd me rustig uitgelegd wat ik kon verwachten. Dat klonk allemaal goed, ik had het gevoel dat ze aan alles gedacht hebben."

Suzanne is daarbij niet over een nacht ijs gegaan. "Ik heb me grondig laten informeren, en goed doorgevraagd. Na die gesprekken had ik vertrouwen in de wetenschap en de wettelijke kaders waaraan de onderzoekers moeten voldoen. Dus toen ze vroegen of ik door wilde, heb ik ja gezegd en het toestemmingsformulier ondertekend." 

"Eind september krijg ik mijn eerst injectie. Een paar dagen van tevoren krijg ik dan nog een bloed- en coronatest, om te kijken of ik gezond ben. En op de dag van de injectie moet ik drie uur ter observatie in het ziekenhuis blijven, en de dagen er na een dagboek bijhouden over hoe ik me voel."

Vaccin of placebo?

Uiteindelijk zal Suzanne nog twee injecties krijgen, met een paar maanden ertussen. Of ze het vaccin krijgt of een placebo, weet ze niet. "Dat hoor ik pas als het onderzoek is afgerond, dus over een jaar of twee." 

Vindt ze het niet spannend? "Ja, natuurlijk is het spannend. Ik ben benieuwd wat er gebeurt, of ik er iets van zal merken. Er worden ook iedere keer neusuitstrijkjes genomen als ik in het ziekenhuis kom. Daar zie ik wel een beetje tegenop. Maar ik ben vooral nieuwsgierig." 

Oxford-onderzoek

Gisteren bleek dat bij een proefpersoon van het vaccin van de Britse farmaceut AstraZeneca en de Universiteit van Oxford mogelijk ongewenste bijeffecten zijn vastgesteld. Volgens New York Times gaat het om de aandoening myelitis transversa, een acute ontsteking van een deel van het ruggenmerg. 

"Toen ik dat las, schrok ik wel even", zegt Suzanne. "Ik dacht niet meteen: ik stop, maar ik was wel benieuwd. Maar er moet nog onderzocht worden wat er precies aan de hand is, en of die aandoening daadwerkelijk te maken heeft met het vaccin." 

'Knettergek'

Overigens kan Suzanne op ieder moment stoppen met haar deelname aan het onderzoek. "Dat is zo vastgelegd in het contract. Ook als er bijvoorbeeld in de tussentijd een ander vaccin op de markt komt dat effectief blijkt te zijn dat in Nederland wordt uitgerold, kan ik stoppen met het onderzoek en dat vaccin gewoon nemen. Alles gaat in overleg." 

Van haar omgeving krijgt Suzanne wisselende reacties op haar deelname aan het onderzoek. "Sommige mensen zeggen: wat goed dat je dit doet. Anderen zijn bezorgd, vragen zich af of het wel veilig is. En er zullen ongetwijfeld ook mensen zijn die me knettergek vinden omdat ik hier als proefkonijn aan meedoe, maar die hebben dat niet tegen me gezegd. Dat zou ook geen zin hebben: ik ben blij dat ik op deze manier mijn steentje bij kan dragen en heb er alle vertrouwen in dat het goedkomt."