Nederlandse zorgbesturen zijn nog altijd niet divers
De top van ziekenhuizen, verpleeghuizen en thuiszorgorganisaties bestaan vrijwel geheel uit witte bestuurders. Slechts één bestuurder heeft een andere etnische achtergrond. Dat blijkt uit een inventarisatie van de onderzoeksredactie van RTL Nieuws.
RTL Nieuws deed onderzoek naar de raden van bestuur van 74 ziekenhuizen en 26 verpleeghuis- en thuiszorgorganisaties. Daaruit komt naar voren dat alle bestuurders, op één na, geen andere etnische achtergrond hebben dan Nederlands.
"Erg weinig," zegt Tamara van Ark, minister voor Medische Zorg en Sport. "Het is belangrijk dat dit een onderwerp van gesprek is in de zorginstellingen."
'Niet normaal'
"Iedereen vindt het kennelijk heel normaal, maar het is echt niet normaal", stelt Marcel Levi, ceo van University College London Hospitals en voormalig bestuursvoorzitter van het AMC. "De mensen voor wie je het doet in de zorg zijn divers. Dat wil je ook terugzien in het bestuur."
Als dat niet gebeurt, doe je volgens Levi personeel en patiënten tekort. "Vanwege de subtiele of specifieke issues die spelen bij bepaalde bevolkingsgroepen."
Meer kleur in de top
Annemaria Sherwood is verpleegkundig specialist in opleiding (master ouderenzorg). Sinds 2003 werkt ze in de zorg. Op de opleiding zit ze in haar klas met 30 leerlingen. Ze is de enige met een andere culturele achtergrond.
"Als je in de minderheid bent, in dit geval van kleur, durf je minder jezelf te zijn. Je hebt het gevoel dat het 29 tegen 1 is, als het puur op kleur aankomt." Desondanks laat ze zich niet tegenhouden om een studie te volgen en haar kennis te delen.
Sherwood zou graag zien dat meer mensen met kleur hogerop kunnen komen. "Dat kan ook andere mensen trekken." Daarnaast is het volgens haar ook belangrijk vanwege de vergrijzing. "Daarvoor hebben we extra zorgpersoneel nodig. Als je maar een groep kan krijgen, omdat de andere bang is voor racisme en discriminatie, vind ik dat niet kunnen."
De uitkomsten van de inventarisatie van RTL Nieuws zijn geen verrassing, stelt minister Wouter Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. "We zien het vaker bij sectoren van de Nederlandse economie."
Beleidsbepalers zien het volgens Koolmees wel en willen er wat aan doen, maar het proces duurt lang. "Dat heeft te maken met het opleiden en het bieden van kansen voor talenten. Vaak zijn de bestuursleden ook gekozen voor vier à vijf jaar."
Genoeg kansen?
Koolmees: "Het is altijd de vraag in de top: zijn de talenten er niet of krijgen de mensen niet de kansen om zich te laten zien en te bewijzen? Ik denk dat het tweede vaker het geval is. De mensen moeten meer de kansen krijgen en die kansen pakken."
Hoe onderzochten we het?
Het onderzoek naar culturele diversiteit in zorginstellingen bestond uit twee delen. Allereerst keken we naar de samenstelling van de raden van bestuur. Daarnaast keken we naar het diversiteitsbeleid in de jaarverslagen: hoe vaak wordt culturele diversiteit benoemd en op welke manier?
Raad van bestuur
- In het onderzoek bekeken we alle 74 ziekenhuizen en 27 grootste verpleeghuizen, waarvan 26 samenwerken met de thuiszorg
- Samen hebben zij 232 bestuursleden.
- Van die bestuursleden heeft één lid een andere etnische achtergrond. Dat komt neer 0,43 procent.
- Op het gebied van man/vrouw-diversiteit doen zorginstellingen het wel bovengemiddeld. In de top zitten 93 vrouwen (40 procent). Dat is een stuk hoger dan bij beursondernemingen. Daar ligt het percentage op 12 procent.
Jaarverslagen
- Er zijn 71 jaarverslagen doorgenomen. Er is gekeken of ziekenhuizen in hun beleid wat zeggen over (etnische)diversiteit.
- 6 ziekenhuizen benoemden culturele diversiteit in hun verslag.
- 1 ziekenhuis benoemt dat specifiek bij het bestuur.
Afspiegeling van de maatschappij
Zorgbrancheorganisaties Nederlandse Vereniging Ziekenhuizen (NVZ) en ActiZ zijn voor een afspiegeling van de maatschappij. "Iedereen mag altijd solliciteren op een bestuursfunctie van een ziekenhuis," laat NVZ weten. ActiZ: "We juichen het toe wanneer ook etnische diversiteit wordt toegevoegd aan het diverse palet van de zorg."
Ook FNV kijkt naar dit onderwerp. Vicevoorzitter, Kitty Jong, vindt de uitkomst van het onderzoek een probleem. Wel geeft ze aan dat het een lastig onderwerp is. "Wil je etniciteit meten dan moet je gaan registreren op afkomst. Dat is lastig door de privacywetgeving. Over etnische registratie moet de maatschappelijke discussie nog gevoerd worden."