Wéér een studie over AstraZeneca, nu met 79 procent effectiviteit
Hoe goed werkt het vaccin van AstraZeneca tegen het coronavirus? Er circuleren percentages uit verschillende onderzoeken. Vandaag opvallend positieve cijfers uit de VS. Uit een studie daar komt nu een percentage van 79 procent rollen.
Het gaat om de eerste resultaten van een onderzoek waar zo'n 30.000 vrijwilligers aan meededen. Het middel was 100 procent effectief bij het voorkomen van ziekenhuisopnames en sterfgevallen.
En het vaccin is volgens de studie dus 79 procent effectief. Eerder werden andere, lagere, percentages bekendgemaakt. Vorige maand werden de resultaten van een Brits onderzoek bekend: één prik bleek een effectiviteit te behalen van 73 procent in het voorkomen van ziekte door corona. Andere studies wezen op een effectiviteit van 60 procent.
Efficacy en effectiveness
Om de verschillen te verklaren moet rekening gehouden worden met de verschillende Engelse woorden efficacy en effectiveness.
Als het gaat om het woord effectiveness dan gaat het om de effectiviteit in de echte wereld. Dit cijfer is op dit moment alleen bij benadering te geven voor een land als Nederland. Het Nederlandse RIVM houdt het vooralsnog op 60 tot 80 procent.
Soms kan het vaccin in de echte wereld nog veel lager scoren. In Zuid-Afrika zou het vaccin zó slecht werken dat ze zelfs gestopt zijn met het toedienen ervan. Mogelijk speelt een rol dat in dat land een andere coronavariant rondgaat.
Gecontroleerde omstandigheden
Efficacy is dus wat anders. Het gaat om werkzaamheid van het vaccin in een bepaalde studie, zoals hierboven vermeld kan dit nogal een verschil uitmaken.
Het voordeel van zo'n studie is dat je onder ideale en gecontroleerde omstandigheden precies kunt kijken bij welke personen het vaccin goed of minder werkt. Zo'n gevaccineerde groep wordt vergeleken met een placebogroep.
In de studie uit de Verenigde Staten werd de werkzaamheid getest binnen een groep van 30.000 vrijwilligers. 79 procent van deze groep was wit, 8 procent zwart / Afro-Amerikaans, 4 procent autochtoon Amerikaans. 4 procent had een Aziatische achtergrond en 22 procent Latijns-Amerikaans. De geteste personen konden meer dan één etniciteit opgeven.
De werkzaamheid van het vaccin was consistent over etniciteit en leeftijd, schrijft de farmaceut. Ongeveer 20 procent van de deelnemers was 65 jaar en ouder. "Met name bij deelnemers van 65 jaar en ouder was de werkzaamheid van het vaccin 80 procent."
Ongeveer 60 procent had twee of meer aandoeningen die verband hielden met een verhoogd risico op ernstige verloop van Covid-19. Het gaat dan om aandoeningen zoals diabetes, ernstige obesitas of hartaandoeningen.
De farmaceut wijst er verder op dat het vaccin kan worden bewaard, vervoerd en gebruikt kan worden onder normale gekoelde omstandigheden (2-8 graden Celsius).
Meldingen van trombose
Het nieuws over de goede werking van het vaccin komt de farmaceut goed uit. De afgelopen weken ontstond onrust in Europa. Nederland en andere landen lieten het vaccineren stilleggen vanwege zorgen over mogelijke zeldzame bijwerkingen. Er waren meldingen dat mensen na de prik last kregen van een combinatie van trombose (de vorming van bloedstolsels) en een tekort aan bloedplaatjes. De Europese toezichthouder EMA benadrukte later dat het middel veilig en effectief is.
Naar die zorgen is ook tijdens de Amerikaanse studie gekeken. AstraZeneca zegt dat niet is gebleken dat de 21.583 deelnemers die zeker één dosis kregen een verhoogd risico hadden op trombose. De overige circa 10.000 proefpersonen kregen een placebo, om de uitkomsten te kunnen vergelijken.