Chaos in politiek Den Haag: hoe gaat het nu verder?
Nu zowel NSC als PVV de handdoek in de ring hebben gegooid, is de chaos compleet in het al demissionaire kabinet. Het roept een belangrijke vraag op: hoe gaat het nu verder? Vijf vragen en vijf antwoorden van de politieke redactie van RTL Nieuws.
1. In hoeverre kan het land nog worden bestuurd?
Het land kan in principe worden bestuurd door een demissionair kabinet, de vraag is alleen wat het dan nog voor elkaar krijgt.
Belastingen worden gewoon geïnd, uitkeringen uitbetaald en de treinen blijven rijden. Alleen politieke besluitvorming komt nagenoeg tot stilstand.
2. Kan het kabinet nog dingen beslissen?
Een meerderheid van de Tweede Kamer zal besluiten moeten steunen. Of dat nu een begroting is of wetgeving: er moet een meerderheid in de Tweede Kamer voor zijn.
BBB en VVD hebben samen maar 32 zetels, dus zij zullen dan op zoek moeten naar steun bij andere partijen als er gestemd moet worden in de Kamer. Dat kan een onzekere zoektocht worden.
3. Hoe gaan BBB en VVD dit oplossen?
Het meest logische scenario is een rompkabinet van VVD en BBB. Die twee partijen leveren dan de ministers. Die ministers gaan dan aan de slag om de komende maanden - tot aan de verkiezingen en tijdens de formatie - op de winkel te passen.
Er gaan ook exotischere varianten rond: een zogenoemd kabinet van 'nationale eenheid', een plan van D66 om alle ministers te vervangen door politieke en bestuurlijke experts zoals bijvoorbeeld oud-premier Jan Peter Balkenende. Vooralsnog zijn BBB en VVD daar niet voor te porren.
Er zou ook nog een verkenner kunnen worden aangesteld voor een mini-informatie, waarbij gekeken wordt hoe het verder moet, maar het is zeer onzeker of een meerderheid in de Tweede Kamer hier voor is.
Of de Kamer akkoord is met het rompkabinet van VVD en BBB, dat moet blijken uit een debat dat morgen plaatsvindt.
4. Kan Nederland nu internationaal nog van betekenis zijn, bijvoorbeeld met de situatie in Gaza of Oekraïne?
De positie van Nederland in Europa en op het internationale toneel is verder verzwakt.
Al speelde Nederland de afgelopen tijd sowieso al geen hoofdrol, of het nu gaat over Oekraïne (waar in de Kamer een forse meerderheid Oekraïne wil steunen) of over Israël (waar een flinke meerderheid Israël blijft steunen).
5. Wat als er een grote crisis of oorlog komt?
De bestrijding van een ramp of een crisis verloopt - afhankelijk van de situatie - via de NCTV en bijvoorbeeld Defensie. Demissionair kabinet of niet, dat maakt dan niet uit.
Tijdens de coronacrisis was het kabinet ook demissionair en zijn er tóch maatregelen ingevoerd, met goedkeuring van de Tweede Kamer.
